Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Hoorn; functies en perspectieven (5)

Tabel 1: Inwonertallen van Hoorn en van Midden en Oostelijk Westfriesland 1800-1950 (C.B.S.)


Jaar
inwonertal Hoorn
inwonertal Midden en
Oostelijk Westfriesland
abs. indexcijfer abs. indexcijfer
18091)
1829
1839
1849
1859
1869
1879
1889
1899
1909
1920
1930
1940
1950
8193
7418
8668
8079
9247
9381
10200
11033
10714
11016
11492
12049
12988
14787
110
100
117
109
125
126
138
149
144
149
155
162
175
199
34546
37609
40700
42541
47064
50714
54269
56419
56743
60024
66657
74338
79298
89263
92
100
108
113
125
135
144
150
151
160
177
198
211
237

Het is de vooruitgang in de landbouw (veehouderij) in Westfriesland, welke het herstel van Hoorn in de 19e eeuw mogelijk maakt. Het is ook de grote landbouwcrisis in het laatste kwart dier eeuw, welke aan deze opbloei van de stad een einde maakt. Immers de overwinning van de landbouwcrisis in het verzorgingsgebied neemt de vorm aan van een snelle ontwikkeling van de tuinbouw, tevoren een neventype van bedrijf, thans hoofdmiddel van bestaan, dank zij de aansluiting van Hoorn en van het omringende platteland op het spoorwegnet (sinds 1884/5), later ook op het moderne wegennet.

Deze overschakeling in het verzorgingsgebied betekent voor Hoorn functieverlies. De veehouderij neemt af en de zuivelprodukten worden meer en meer langs andere wegen afgezet dan vroeger. Daardoor vermindert de betekenis van de vee- en zuivelmarkten te Hoorn en van de op die markten steunende handel. Weliswaar brengt de tuinbouw nieuwe afzetorganisaties voort (de veilingen), maar deze komen tot stand temidden van de produktiegebieden, dat wil zeggen op het platteland, buiten Hoorn.

1) Ontleend aan bijlage I van het Rapport der Provinciale Commissie ter bestudering van de gemeentelijke indeling van Noordholland I. blz. 322 e.v.