Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Jacobus Daniel Poll

Jacobus Poll
* Schouwerzijl, 30 maart 1889
† Tussen Flossenbürg en Wetterfeld, 21 april 1945 oud 56 jaar

Laatste rustplaats: niet bekend, hij is omgekomen tijdens transport tussen Buchenwald en Dachau

J.D. Poll was sinds 1934 directeur van de Rijks-HBS. De oorlog bracht meteen al zorgen met zich mee. De Wehrmacht vorderde het schoolgebouw en lessen moesten in verschillende lokalen en gebouwen elders in Hoorn worden gegeven. Oudere leerlingen buiten de 'Arbeitseinsatz' zien te houden, was een nog grotere zorg. Daarnaast was hij actief in de z.g. 'WIM'-dienst. Dat was een wijdvertakte ondergrondse organisatie met een duizendtal leden die in Nederland, België en Frankrijk (militaire) inlichtingen verzamelde en vluchtelingen - voornamelijk vliegeniers - in veiligheid bracht. Mede door het verraad in juli 1943 van de beruchte Nederlandse SD-er Anton van der Waals (na de oorlog berecht en geëxecuteerd) moest Poll zich onvindbaar maken, wat hij deed door elders te overnachten en bijna niet meer thuis te zijn. Dat ging goed tot juni 1944 wanneer hij toch wordt gearresteerd. Na opsluiting op de Amsterdamse Weteringschans en in het Klein Seminarie in Haarlem, wordt hij op transport gesteld naar het concentratiekampen Sachsenhausen (1). Daar werd hij onder slechte omstandigheden te werk gesteld. Als gevolg van de terugtrekking door de Duitsers, voor de oprukkende Russen uit, volgt in 1945 overbrenging naar Buchenwald (2) en vandaar op 9 april naar Dachau (3). De gevangenen, ondervoed en verzwakt, moeten de lange tocht te voet afleggen; het is een ware 'dodenmars'. Op of omstreeks 21 april wordt hij door zijn kameraden vermist; hij is in het niets verdwenen, er is zelfs geen graf van hem bekend. Eén dag later worden zijn lotgenoten door een Amerikaanse legergroep bevrijd.

Conctratiekampen Duitsland
Concntratiekampen in Duitsland

Postuum ontving Poll Nederlandse en Belgische oorlogsonderscheidingen en is in Hoorn de J.D. Pollstraat naar hem genoemd. In de hal van de school getuigt ook nog een gedenkplaat van zijn rol in het verzet.

 

<< Terug naar gedenkteken

 

Bronnen
* Westfries Archief toegangsnummer 0624 'Comité voor de oprichting van een gedenkteeken voor de oorlogsslachtoffers, Hoorn'
* Oorlogsgravenstichting > slachtofferregister www.ogs.nl
* K.D. Poll, 'In memoriam J.D. Poll; in: '100 jaar in Hoorn, 1868- 1968' , boek uitgegeven ter gelegenheid van het 100-jarig bestaan van het Westfriese Lyceum v/h Rijks-HBS te Hoorn; pag. 27

Research, samenstelling en teksten: Peter Tack
Foto's: Diana v.d. Hoogen, internet
© Vereniging Oud Hoorn 2010/2024