Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Abraham van den Berge

Geen foto
* Rotterdam, 27 september 1895
† Buchenwald, Duitsland, 7 maart 1945 oud 49 jaar

Laatste rustplaats: onbekend

Abraham van den Berge woonde op de Tweeboomlaan met zijn gezin: echtgenote Bets van den Berge-Sjerp, twee zoontjes, Bram en Herman, en dochterje Marja. Hij was onderwijzer aan de openbare lagere school aan de Johan Messchaertstraat. Daarvóór was hij al onderwijzer in Enkhuizen en Bovenkarspel.


Schoolklas in Bovenkarspel rond 1927/1928. Het jongetje links is Bram jr.: "Hij was een energieke, actieve man die veel werkte om brood op de plank te krijgen. Hij gaf daarnaast ook gymnastiekles."

Vanaf 1942 bood het gezin onderdak aan joodse onderduikers, een echtpaar en een baby van elders ondergedoken ouders. Het ging goed tot februari 1944. Abraham werd tegelijk met het echtpaar gevangen genomen. Hij belandde in het concentratiekamp Vught. Moeder Bets kreeg opdracht de baby in bewaring te houden totdat ook die zou worden 'opgehaald'. Dat deed ze niet: ze zorgde ervoor dat de illegaliteit het kind naar zijn eigen ouders terugbracht. Daardoor moest ze meteen zelf met haar drie eigen kinderen onderduiken; dat was in Den Haag. Na Dolle Dinsdag - 5 september 1944 - ontruimden de Duitsers het kamp Vught. Abraham is toen in Buchenwald terechtgekomen, waar hij op 7 maart 1945 is omgekomen. Zijn gezin heeft na de bevrijding nog gehoopt op zijn terugkeer; op 4 juni kwam echter het bericht dat hij niet meer leefde. Van het joodse echtpaar is niet bekend hoe het is afgelopen, maar zeer waarschijnlijk zijn ze omgebracht. Met het gezin van de baby is na de oorlog nog contact geweest; de baby zelf is opgegroeid en uiteindelijk in Israël gaan wonen. In de Margrietschool aan de Johan Messchaertstraat is in 1947 een gedenkplaat voor hem aangebracht (foto).


Gedenkplaat Prinses Margrietschool

Voor de onthulling van de plaquette op 4 mei 1953 was de uitnodiging gericht aan zijn weduwe, mw. E.J. van den Berge-Sjerp, toen wonend Zocherstraat 20-III te Amsterdam. Haar zoon: "Ze ging op haar vijfenveertigste voor arts studeren. Ze heeft goede jaren beleefd toen ze met haar vriend op Mallorca woonde". Ze is op 87-jarige leeftijd overleden.

<< Terug naar gedenkteken

 

Bronnen
* Westfries Archief toegangsnummer 0624 'Comité voor de oprichting van een gedenkteeken voor de oorlogsslachtoffers, Hoorn'
* Oorlogsgravenstichting > slachtofferregister www.ogs.nl
* 'Hulp aan joden werd onderwijzer fataal', Annette Snaas in Noordhollands Dagblad, 23 april 2005

Research, samenstelling en teksten: Peter Tack
Foto's: Diana v.d. Hoogen, internet
© Vereniging Oud Hoorn 2010/2024