Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Het Werenfridus Lyceum

Vooraf

Tabor College Werenfridus
Detail suikerzakje (foto Catawiki)

Al voor de Tweede Wereldoorlog leeft in katholieke kringen in West-Friesland de wens een eigen school voor middelbaar onderwijs te stichten. Nadat het overleg met kloosterorden die zich toeleggen op het verzorgen van katholiek onderwijs niets heeft opgeleverd, neemt deken Van der Meer het initiatief voor het stichten van een katholiek lyceum in Hoorn. Aanvankelijk wordt gedacht aan een filiaal van het katholieke lyceum in Alkmaar, waar ook leerlingen uit West-Friesland naar toe gaan, maar al gauw is duidelijk dat in Hoorn plaats is voor een zelfstandig katholiek lyceum.
In 1948 gaat de school van start in een van de voormalige militaire barakken aan de Bontekoestraat. Dit schamele onderkomen kan in 1956 worden verruild voor een nieuw schoolgebouw aan de De Keyzerstraat in Hoorn-Noord. In de jaren die volgen groeit de school uit tot een grote, katholieke scholengemeenschap voor havo, atheneum en gymnasium. De school worstelt voortdurend met ruimtenood. Deze wordt opgelost door het plaatsen van noodlokalen, uitbreiding van het gebouw uit de jaren vijftig en tenslotte met de stichting van een dependance in de wijk Risdam.
In de jaren tachtig volgt een moeizaam proces van splitsing en van fusies met de twee katholieke mavo's in Hoorn. Dit leidt uiteindelijk tot twee brede scholengemeenschappen: Werenfridus en Oscar Romero. In de jaren negentig gaan de katholieke scholen voor voortgezet onderwijs in Hoorn en omgeving op in Scholengemeenschap Tabor, later het Tabor College.
Aan alle huisvestingsperikelen van het Werenfridus komt in 2018 een einde als een nieuw schoolcomplex in gebruik genomen kan worden. In deze nieuwbouw is het volledig gerenoveerde gebouw uit de jaren vijftig opgenomen.

Tabor College Werenfridus
Tabor College Werenfridus (foto Sietse Postma, 2019)

Sint-Werenfridus

De naam van de school verwijst naar de prediker Werenfried van Elst (Sint-Werenfridus). De in Duitsland geboren Werenfried maakt deel uit van het benedictijnenklooster van Rathmelsigi in Ierland. Rond 690 wordt hij met een aantal andere jonge monniken, onder wie de bekende prediker Willibrord, uitgezonden naar het vaste land om de Friezen tot het christelijke geloof te bekeren. Werenfried is aanvankelijk actief in de omgeving van Medemblik. De plaatsnaam Wervershoof is volgens sommigen afgeleid van de naam van de hoeve waar hij verbleef.
Later gaat Werenfried naar Gelderland en trekt predikend rond in de Betuwe. Hij wordt de eerste pastoor van Elst. Hij sterft op 14 augustus, waarschijnlijk in het jaar 760, in Westervoort bij Arnhem. Na zijn dood ontstaat onenigheid tussen de inwoners van Westervoort en Elst. Werenfried zou tijdens zijn leven gezegd hebben dat hij in Elst begraven wilde worden. Om de ruzie te beslechten, wordt besloten tot een godsoordeel.
Men legt het lijk van Werenfried in een bootje en laat dat zonder bemanning los op de Rijn. De oever waar het bootje aan zal spoelen, bepaalt waar Werenfried begraven wordt. Het bootje drijft tegen de stroom in naar de kant waar de Elstenaren de afloop van het godsgericht afwachten. Voor de zekerheid wordt besloten tot een tweede godsgericht. Ook dan valt de keuze op Elst. Werenfried wordt bijgezet in het kerkje dat hij zelf had laten bouwen.

Heiligenbeeld Sint-Werenfridus
Heiligenbeeld Sint-Werenfridus (foto Facebook, fotograaf onbekend)

In 925 verheft bisschop Balderik van Kleef de relieken van Werenfried tot 'eer der altaren', wat toen gelijkstond aan een heiligverklaring. In de Tachtigjarige Oorlog plunderen Spaanse soldaten de kerk, maar enige relieken kunnen in veiligheid worden gebracht. Uiteindelijk belanden deze in de jezuïetenkerk in Emmerich (Duitsland). Tijdens een bombardement in de Tweede Wereldoorlog gaan vrijwel alle overgebleven relieken verloren. Er rest nu nog slechts een verbrand stuk bot in een zilveren reliekenhouder met daarop een briefje met de tekst: Ossa sancti Werenfridi [heilige botten van Werenfridus].
Sint-Werenfridus is beschermheilige van Elst en van (West-Friese) tuinders. Hij wordt aangeroepen door mensen die aan jicht lijden. De heilige wordt doorgaans afgebeeld in priesterkledij met een bootje, waarin een doodskist ligt.

Zijgevel Werenfridus
Beeld van de heilige Werenfridus met bootje aan de zijgevel van het schoolgebouw aan de Liornestraat (foto Sietse Postma, 2019)