Ach Lieve Tijd 1: Zeven eeuwen Hoorn,
zijn bewoners en hun rijke verleden

De tijd is aan Hoorn niet ongemerkt voorbijgegaan. Het begon allemaal zo'n zeven eeuwen geleden, toen enkele mensen een kleine nederzetting bouwden aan het riviertje De Gouw, vlakbij de grote binnenzee. Zo ontstond het latere Hoorn. Generaties kwamen en gingen. Hoorn groeide uit tot een machtige handelsstad, die tijden van grote voorspoed en welvaart heeft gekend, maar ook perioden van armoede en verval. Van een ingedommeld negentiende-eeuws Zuiderzeestadje veranderde Hoorn tenslotte in een middelgrote provinciestad, met meer dan 53.000 inwoners.
In een tijdsspanne van amper twintig jaar verrezen buiten de stadssingels nieuwe woonwijken, die Hoorn een totaal ander aanzien gaven.
Wie, net als de scheepsjongens van Bontekoe, mijmerend z'n blik over het water laat glijden, kan zich heel goed indenken hoe hier eens de trotse Oostindiëvaarders op de rede lagen. Hoe hier de hamerslagen weerklonken van de werf timmerlui, of het gefluit van de wind in het scheepswant. Wie zou dan niet graag wat meer willen weten over de tijd dat Holland een geduchte zeevarende natie was en Hoorn daarin een belangrijk aandeel had? Daarom ben ik bijzonder gelukkig met deze uitgave, die in twaalf maandelijkse afleveringen het Hoorn van toen dichter bij de lezer van nu brengt. Niet als een opsomming van historische feiten, maar als het verhaal van de mensen die in Hoorn gewoond en geleefd hebben. Daar waren mannen van stavast bij: helden, avonturiers, zeeschuimers, ontdekkingsreizigers, kooplieden en schurken. En de vrouwen dan? Welnu, die stonden ook hun mannetje. Een Spaanse officier die tijdens de 80-jarige oorlog in de Lage Landen verbleef, had er zo zijn eigen opvatting over. ‘De mannen zitten de meeste tijd in de kroeg’, schreef hij, ‘en daarom beijveren zich de vrouwen hen met de grootste zorg en het grootste beleid te vervangen. Zij hebben een doortastende, mannelijke aard en zijn zo dapper, dat zij bij de verdediging van steden met grote moed hebben gestreden en bijwijlen de mannen hierin hebben overtroffen’. Zo ziet u maar, de geschiedenis doet velen recht. Ik wens u veel lees- en kijkgenot met deze nieuwe uitgave over het oude Hoorn.

Mr. P.M.G.P. Janssens
burgemeester van Hoorn

Het andere gezicht van Hoorn. In de 17de eeuw was de stad geheel op de zee gericht. Scheepvaart en visserij waren toen de belangrijkste bronnen van inkomsten (AWG).