Uit het leven van een zestigjarige (9/9)

Het programma en de artisten
Zestig jaar geschiedenis van een concertvereniging. Mooi en lelijk, veel leden, weinig leden, geldzorgen, huishoudelijke zorgen, inspanning van zoveel mensen. Wat heeft dat nou allemaal opgeleverd, was dat nou alles de moeite waard? Was 't de moeite waard, om zoals 't bestuurslid mevr. Stigter dat deed, het archief zo minitieus bij te houden, met plakboeken vol programma's met handtekeningen van artisten, recensies, foto's en zo meer. En ook: was het de moeite waard om een studie te wijden aan deze zestig-jarige. Is het alleen maar een facet van het plaatselijk verenigingsleven of is het meer?
In principe maakt het weinig verschil of men het wel en wee van een concertvereniging dan wel van een wielrennersclub beschrijft. Het gewicht van de ene vereniging afwegen tegen een andere wordt meestal een vergelijking als tussen appelen en peren.
Maar komt het fenomeen van de spelende mens juist bij de muziek niet sterk naar voren? Het doen van dingen die los zijn van de zorgen voor het dagelijks bestaan en die de mens daarvoor juist zo merkwaardig maken. Die hem doen deelhebben aan een cultuur.
Wel, van dit standpunt uit bezien, is het naar mijn mening van belang om aan het slot van deze studie iets te vertellen over de in de loop der jaren geboden programma's en de daarin optredende muzikanten, zijnde het uiteindelijke, culturele, resultaat van alle inspanningen. Juist omdat uit zo'n opsomming blijkt welke kwaliteit bij 'J. M.' voor ogen heeft gestaan mag, dacht ik, de conclusie worden getrokken dat alle moeite en zorg goed besteed is. Aan een grote groep mensen uit Hoorn en West-Friesland is iets geboden wat velen als een verrijking van hun leven hebben ervaren.

Het eerste concert

In de afgelopen zestig jaar zijn gemiddeld vier concerten per jaar gegeven; het is begrijpelijk dat uit dat totaal van 240 slechts een greep kan worden gedaan. Opvallend is in de eerste plaats, dat het aantal concerten van instrumentale aard ver in de meerderheid is, zeker zo'n 75% van het totaal. Ook nu nog komt het publiek naar 'J. M.' speciaal om muzikanten te horen.
De zangers trekken, althans gedeeltelijk, een ander publiek. Even opvallend is het aandeel dat de z.g. klassieke componisten zoals Beethoven, Bach, Chopin, Hayden, Mozart, Schubert etc. in het programma opleveren.
Composities van Debussy, Ravel, St. Saëns komen al weer wat minder voor, maar juist in de laatste jaren horen we op de koffieconcerten veel stukken voor kamermuziek van vaak minder bekende componisten.
Overigens worden 'bijzondere' uitvoeringen niet geschuwd, getuige het optreden van de Haarlemse Orkest Vereniging samen met de groep 'Ekseption', of het optreden van de blokfluitist Frans Bruggen. Ouderen zullen zich misschien de naam van de concertmeester van het Concertgebouw orkest herinneren: Louis Zimmerman. Ook hij was in Hoorn. Dan voorts de pianist Dirk Schäfer, Sam Dresden met zijn Madrigaalvereniging, het Boheems strijkkwartet, Willem Pijper als begeleider van Berthe Seroen, de Haarlemse Orkest Vereniging onder leiding van Eduard van Beinum; Jo Vincent met Maurice van Ijzer als pianist, de pianisten Willem Andriessen en Felix de Nobel, de hoboïst Jaap Stotijn. Bekende namen allemaal in de internationale en nationale muziekwereld.
In de vijftiger en zestiger jaren zien we, dank zij de bemiddeling van het concertbureau Koning, een aantal malen de pianisten Stefan Askenase en Hans Richter-Haase.
De eerste violoncellist van het Concertgebouw Tibor de Machuia treedt op samen met Jean Antonietti. Felix de Nobel komt met zijn beroemde kamerkoor en bij Alma Musica horen we o.a. de violist Paul Godwin.

Dick Visser - geboren en getogen in Hoorn - had tijdens zijn RGHBS-jaren al meer aandacht voor zijn gitaar dan voor zijn leerboeken. Hij werd gitarist. In 1971 verzorgde hij het eerste koffieconcert.

Jan Smeterlin treedt op en Bruce Boyce wordt begeleid door George van Renesse. Herman Krebbers, Theo Olof, Emmy Verhey lieten zich als top-violisten horen. Maar ook de pianist Hans Henkemans, het gitaarduo Presti - Lagoya, de violiste Johanna Martzy, de pianist Adam Harasiewiez en het Benedetto Marcello-ensemble.
Een jaarlijkse uitvoering van het H.O.V., later het Noordhollands Philharmonisch Orkest, behoorde tot de traditie.
Het is verleidelijk om bij het zien van al die bekende namen breed uit te meten over hun optreden hier in Hoorn. Maar daarvoor is de lijst te lang. De hierboven persoonlijke keuze is daarom vrij willekeurig en bepaald niet vrij van persoonlijk voorkeur.
Maar ja, dat is deze hele situatie niet.
Eigen kennis van mensen en zaken beïnvloedt zo'n verslag; objectiviteit is dan wel eens een wat lastig te hanteren begrip.
Maar ik heb weer mensen ontmoet die ik U heb laten zien door mijn bril. En dat is de bril van iemand die houdt van muziek en van de concertvereniging waarvan hij voorzitter is.
Tot ziens op het volgende koffieconcert!

N. J. GROOT

Hoorn voorjaar 1979