Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Van HBS tot OSG 9

Cultuur: niet weg te denken

In 1914 is de Hoogere-Burger-School-Vereeniging Hoorn opgericht (de latere Lyceumvereniging). De vereniging organiseerde tal van culturele en muzikale activiteiten. De leiding van de school was daarbij een stuwende kracht. Dit is in feite altijd zo gebleven. Op de Witte Donderdagen werden cultuur en sport verenigd, als belangrijke bindmiddelen.
Er waren declamatieavonden, ook interscolair. 'Volwassen' toneeluitvoeringen werden op de planken gebracht. De Herbergierster van Goldoni ( La Locandiera) werd zelfs twee maal opgevoerd, de eerste keer in 1949 en in 1965 nogmaals. Deze prestaties kregen in de krant een volwassen recensie.

J.C. Kerkmeijer in de klas
J.C. Kerkmeijer voor de klas

De Zeeuwse leraar hand- en lijntekenen Johan Kerkmeijer - die in zijn algemeenheid veel voor historisch Hoorn heeft betekend - heeft aan het culturele HBS-leven gedurende zijn meer dan veertigjarig docentschap bijgedragen. Een waardige opvolger met hetzelfde metier was vanaf de jaren zestig Peter Dorleijn. Hij ontwierp schitterende decors die de toneelstukken op zichzelf al aantrekkelijk maakten.
De HBS had vanaf de jaren vijftig een bloeiend schoolkoor van maar liefst honderd leden, onder leiding van muziekleraar Frans van de Ven (1952-1975). Het had zo'n kwaliteit dat het diverse malen bij de radio optrad, bijvoorbeeld bij de V.A.R.A. (toen nog met puntjes). Tot de vocale solisten hoorden Aukje en Tineke Broers, later in West-Friesland van veel betekenis voor de amateurmuziek. Van de Ven leidde een opzienbarende uitvoering van de Matthäus Passion van Heinrich Schütz - zonder begeleiding - , mogelijk door een samenwerking tussen de HBS'en van Enkhuizen en Hoorn.

Schoolorkest HBS
HBS schoolorkest begin jaren twintig

Ook in latere tijden bleef de school volop ruimte bieden aan kunst en cultuur. Leerlingen konden hun creativiteit kwijt, maar ook werd een en ander de school binnengehaald. In de vrijgevochten jaren zestig en zeventig kwam Johnny the Selfkicker zijn roemruchte performance doen. In 1966 droeg Gerard Kornelis van het Reve gedichten voor. In datzelfde jaar werd Een engel komt naar Babylon van Friedrich Dürrenmatt opgevoerd.
In latere jaren kwamen beroemde schrijvers als Simon Vinkenoog en Jan Wolkers op de school voorlezen uit eigen werk.
Mede dankzij het bloeiende culturele klimaat op de school konden diverse leerlingen hun literaire talenten ontplooien, zoals Robert Anker en Jacob Groot.
Andere bekend geworden oud-leerlingen zijn Dirk Breebaart (voorzitter Stichting Stadsherstel) en Volkert Nobel (evenals schooldirecteur Klaas Bant voorzitter van het Westfries Genootschap).
Bands traden veelvuldig op, uit eigen gelederen, zoals eind jaren vijftig de Coen City Stompers, maar ook bijvoorbeeld de populaire Dutch Swing College Band.
Een bijzondere ervaring was dat de VPRO begin jaren negentig maandenlang opnamen kwam maken van havo 4-scholieren, met als doel de kijkers een beeld te geven van de volgende generatie. Het was spraakmakende televisie, waar veel mensen naar keken

De Hoornse Joffers

In 1953 is in Amsterdam de groep Hoornse Joffers opgericht, op initiatief van leraar Nederlands Jan Schultink. Het doel was het bevorderen van het contact tussen de vrouwelijke oud-leerlingen van de Hoornse HBS die in Amsterdam woonden of werkten. Eens per maand kwamen ze bij elkaar. De eerste avond waren 14 van de in totaal 24 leden aanwezig. Sindsdien gingen de vrouwen eens per maand 'jofferen': in elkaars gezelschap een uitstapje maken, dat altijd cultureel, historisch of maatschappelijk getint was. Ze vormden zeker geen breiclubje, zo benadrukten ze.
Het eenjarig bestaan werd in Amsterdam opgeluisterd met een West-Fries cabaret, door 'De Stekelepikkers' Jan Koster en Wim Bakker uit Zwaag. De kern van de fanfare De Herleving zorgde voor de muziek.
In 1963 werd het tweede lustrum gevierd met een reisje naar West-Friesland. Daar gingen de Joffers per bus de dorpen langs. Tot besluit was er diner in De Doelen.
Het contact tussen de Joffers en met de regio is altijd gebleven. Een aantal dames verhuisde terug naar West-Friesland en belegde daar bijeenkomsten. Tot in 1998 kwamen de Joffers nog bij elkaar. Daarna lukte dat gezien hun hoge leeftijd niet meer.

Meer informatie over de Joffers vindt u in Kwartaalblad 2012 / nr. 3 (blz. 110-112).