Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Een school aan de Draafsingel

Gemeenteschool No.3 - ULO - Appartementen

Korte geschiedenis

Het schoolgebouw aan de Draafsingel is in het eerste kwart van de vorige eeuw gebouwd voor Gemeenteschool no. 3. Dat was een school voor ‘meer uitgebreid lager onderwijs’ (MULO) met negen leerjaren. Een paar jaar na de opening van de school worden de klassen zeven t/m negen verzelfstandigd en elders gehuisvest. Gemeenteschool 3 is dan een gewone lagere school. Direct na de Tweede Wereldoorlog ruilen de gemeentelijke ULO en Gemeenteschool 3 van gebouw. De ULO (vanaf 1968 MAVO) blijft op de Draafsingel tot de school midden jaren zeventig naar de Grote Waal verhuist.
Het pand aan de Draafsingel biedt daarna onderdak aan het vormingsonderwijs en het onderwijs aan volwassenen. Rond 2010 komt het gebouw leeg te staan en worden er plannen gemaakt het te verbouwen tot appartementencomplex. Het duurt even voordat deze uitgevoerd kunnen worden. Maar als het goed is, kunnen voorjaar 2014 de eerste bewoners hun appartement betrekken.

Draafsingelschool mrt 2013
Draafsingelschool voorjaar 2013

Burgerscholen in Hoorn

Rond 1915 zijn er in Hoorn vier openbare en twee katholieke scholen voor lager onderwijs. Er is één christelijke lagere school. De openbare scholen zijn: de Eerste burgerschool voor jongens aan het Ramen, de Eerste burgerschool voor meisjes op het Kerkplein, de Tweede burgerschool voor jongens en meisjes in de Kruisstraat en de School voor kosteloos onderwijs in de Muntstraat.

klassenfoto burgerschool voor meisjes
Klassenfoto Eerste burgerschool voor meisjes, ca. 1910 (foto WFA)
Jongensschool Ramen Hoorn
Eerste burgerschool voor jongens,
Ramen no. 11, ca. 1908 (foto WFA)

De Eerste burgerscholen zijn duurder dan de Tweede burgerschool. Voor de Eerste burgerschool voor jongens is het schoolgeld voor klas 1 t/m 3 dertig gulden per jaar. De hogere klassen zijn een tientje duurder. De school kent geen aangepast tarief voor minvermogenden. Voor een volgend kind uit hetzelfde gezin wordt wel korting verleend. De Tweede burgerschool kost fl.1,20 per maand, ongeacht het leerjaar. Minvermogenden betalen de helft. Ook hier korting voor elk volgend kind uit hetzelfde gezin.
De Tweede burgerschool biedt onderwijs in hetzelfde wettelijk voorgeschreven minimum vakkenpakket als de School voor kosteloos onderwijs. De Eerste burgerscholen bieden echter meer uitgebreid lager onderwijs (MULO); op het lesrooster staan meer vakken dan minimaal verplicht zijn en de scholen hebben negen jaarklassen. De Tweede burgerschool heeft acht klassen van negen maanden en de School voor kosteloos onderwijs telt twaalf halfjaarlijkse klassen.

Samenvoeging en nieuw gebouw

Op 24 augustus 1915 besluit de gemeenteraad de Eerste burgerschool voor jongens en de Eerste burgerschool voor meisjes op te heffen en met ingang van 1 september 1916 een Eerste burgerschool voor jongens en meisjes op te richten. Voor deze school zal een nieuw gebouw neergezet worden op de hoek van de Draafsingel en de dan nog naamloze toegangsweg naar de Rijks HBS (vanaf 1922 de Johan Messchaertstraat).
De raad besluit dat het perceel dat nodig is voor de bouw (sectie D, no. 1697) voor tienduizend gulden kan worden gekocht van mejuffrouw C.P.C. Fabius en de heer J.K.A. Fabius uit Baarn. B&W krijgen een bouwkrediet van 45.600 gulden. Stadsarchitect Jacob Faber tekent de nieuwe school, die onderdak zal gaan bieden aan circa 220 leerlingen.
Door de samenvoeging van de Eerste burgerschool voor jongens met die voor meisjes zijn alle openbare lagere scholen in Hoorn nu gemengd. Het is dus het niet langer nodig expliciet aan te geven of een school voor jongens of voor meisjes of voor beide is. Op 11 januari 1916 besluit de gemeenteraad dan ook de toevoegingen ‘voor jongens’ etc. af te schaffen.
In één moeite door besluit de raad de schoolnamen nog verder te vereenvoudigen. De School voor kosteloos onderwijs heet voortaan Gemeenteschool no. 1, de Tweede burgerschool wordt Gemeenteschool no. 2 en de nieuwe Eerste burgerschool gaat Gemeenteschool no. 3 heten. Deze namen blijven in gebruik tot 1950.

Auteur: Sietse Postma
Foto's (tenzij anders vermeld): Sietse Postma, 2013
Afbeeldingen: Westfries Archief, Vereniging Oud Hoorn, www.dichtbij.nl, www.skh.nl, www.witwognum.nl, e.a.