Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Crash boven Hoorn, 7 july 1944

Arthur F. Brown

Staartstuk bij Hoornse weg
Het staartstuk van het Cribbs vliegtuig waarin ook Arthur F. Brown als zijschutter meevloog kwam neer in een koolveld ergens tussen Keern en A7, ter hoogte van boerderij "De Gare Goeds Bogert". (Foto: P. Rijswijk, collectie Westfries Archief)

Rapportage ontsnapping 1945

Onderzoeksrapport 18 januari 1945
(interrogation report dated 18 January 1945)


C 0 N F I D E N T I A L

INTERROGATION FORM
EVADERS OR ESCAPERS FROM ENEMY CONTROLLED OR NEUTRAL COUNTRIES

Sgt. Arthur F. Brown, LWG
Date MIA 7 July 1944 Target Merseburg A/C No. 893 Pilot Lt. Cribbs
Date arrived back in U.K. 18-1-45 Place landed or bailed out 1 mi NN of Hoorn

Reported to 63 Brook Street, London? Yes Squadron 570th

Narrative, fncluding following information and any other pertinent data: (a) Bail out or crash landing? (b) Delayed jump? (c) Cl Shoes? (d) Procedure inmediately after landing, (e) Contacting helpers, (f) If interned in neutral country, brief summary of conditlons, treatment, method of getting back to U.K., (g) If escaped from Germans, complete account of methods, help obtained, routes used, etc., (h) Any other pertinent information.

A/C 893 collided with A/C 070 at 5238N-045SE. Sgt. Brovn bailed out, delaying jump from 18,000' to 2,000'. He lost his G.1. Shoes in descent. Immediately after landing 1 mile northwest of Hoorn he hid chute and harness and left immediate area of landing, heading toward the east, since he wanted to get out of defense zone. After traveling 3/4 mile, he hid in an orchard. After several hours, he continued eastward coming to the Zuider Zee. He used bis escape map which was poor for it did not have the names of towns in that area. From the Zuider Zee, he headed south, sleeping in a hay stack the second day where he was discovered by children. They took him to a house where he was fed and when he contacted the underground. The underground informed him that in a week he would be flovn to England. After several months', he contacted the head of the underground at Alkmaar and through him, he was given the task of training dutch maquis in the use of various firearms which were dropped by the British. He did this for about 6 weeks. He also was engaged in moving guns and ammunition by truck north trom Amsterdam to Alkmaar. On one occasion the group was fired on by Germans and in the skirmish that ensued, one of his group and about 10 Germans were killed. After this, the Canadians reached the Rhine River, Sgt. Brown along with several others was instructed to attempt to cross lines. This they did after considerable difficulty.

 

Arthur Brown getuigenis

"Om ongeveer 08.04 uur voelde ik plotseling een hevige schok veroorzaakt door een explosie die ons vliegtuig compleet uit elkaar deed spatten.
Op dat moment was ik op mijn mitrailleur-positie. De staart van ons vliegtuig, met mij er in, was van de rest van het vliegtuig gescheiden en draaide rond.
Ondanks dat ik door de opening in de open hemel keek kon ik mij mijzelf er niet naar toe bewegen. Ik werd tegen het resterende deel van de romp gedrukt. Met alle kracht die ik had drukte ik mijzelf omhoog richting de opening en plotseling trok de zuigkracht van de lucht me uit de staart. Ik zag andere bemanningsleden met brandende parachutes en verschillende delen van beide vliegtuigen vlak langs mij heen gaan. Het was een verschrikkelijk gezicht, iets wat me altijd bij zal blijven."

Brown landde veilig en ontsnapte aan gevangenneming.

Arthur Brown in 1944
Arthur Brown in 1944
(Foto: Westfries Archief fotonr. 23350)

Het Duitse Rode Kruis stuurde 13 overlijdens aktes, inclusief dat voor Arthur F. Brown, naar het Internationale Rode Kruis in Engeland.
Echter, het lichaam van deze zogenaamde Arthur Brown was niet van Arthur Brown maar van een Engels piloot wiens Mosquito jachtvliegtuig was gecrasht nabij Hoorn op 6 juli 1944. Zijn aangespoelde lichaam werd door de Duitsers gevonden op 9 juli 1944.

De Nederlandse autoriteiten wisten wel dat het lichaam van de Britse RAF vlieger Arthur Whitten Brown was en niet dat van de ontsnapte USAF Arthur F. Brown, maar ze lieten de Duitsers in de waan. (Hadden de Nederlanders soms de uniformen en identificatieplaatjes verwisseld? Het Duitse KU Downing Report bevatte geen serienummer van de door hun begraven Arthur F. Brown).
Naar aanleiding van de Duitse bekendmaking heeft het U.S. Leger de familie van Arthur F. Brown officieel bericht dat hij was "gesneuveld tijdens gevechtsactie". De familie heeft daarna een grafsteen laten plaatsen in Wapakoneta, Ohio, in afwachting van zijn eventuele begrafenis na de oorlog. Zes maanden later werd hun verdriet omgezet in vreugde toen ze het bericht ontvingen dat hun zoon op 19 januari 1945: "wedergekeerd is in de dienst en op 7 juli dus niet is gesneuveld, herhaal: niet is gesneuveld, zoals eerder vermeld door de Duitse overheid en het Internationale Rode Kruis".

 

Staartstuk bij de Hoornse weg
Hetzelfde staartstuk, een attractie voor de plaatselijke jongeren. (Foto:)

 

Arthur Brown in het verzet

Arthur F. Brown had in de tussentijd veel meegemaakt. Ongeveer tien dagen en nachten lang had hij zich verborgen gehouden, gelopen, en wat eetbaars van de akkers bij elkaar gescharreld. Hij trof het dat hij toen in handen viel van verzetslieden die hem van eten, schone burgerkleding en een vals paspoort hebben voorzien. Vanwege de taalproblemen moest hij voortaan in het openbaar doen alsof hij doofstom was. Brown beleefde veel hachelijke avonturen tijdens zijn omzwervingen. Hij heeft leden van het Verzet geïnstrueerd in het gebruik van wapens en explosieven gedropt door de RAF.

Monument Rustenburg
Monument "Slag om Rustenburg"
Elf Oktoberstraat, Ursem. (Foto: Arjan Vrieze)

Ook was hij betrokken bij de 'Slag bij Rustenburg' in de nacht van tien op elf oktober 1944.  Door verraad waren de Duitsers op de hoogte van een dropping in de Wogmeer. In het vuurgevecht dat ontstond sneuvelden een aantal verzetsmensen; Brown wist echter te ontkomen. Eind december begon Brown, verkleed als politieagent, zijn slotreis om vier weken later over te steken naar geallieerd gebied om uiteindelijk terug te keren naar Framlingham, Engeland.

Arthur Brown en zijn vrouw kwamen in mei 1967 naar Nederland voor een vreugdevolle hereniging met zijn Nederlandse vrienden. Arthur Brown is op 26 december 1982 overleden.

 

Staartstuk Hoornse weg
Staartstuk van het Brown toestel in het koolveld tussen Keern en A7. (Foto: P. Rijswijk, collectie Westfries Archief)

Staartstuk B-17
Deze foto van hetzelfde staartsuk laat goed zien hoe krap de staartschutter moet hebben gezeten, de staartschutter zat knielend en met zijn hoofd in het uitkijkkoepeltje direct onder de verticale staartvin. Hij had de beschikking over een dubbelloops mitrailleur en was daarmee voor de aanvallende vijand een geducht gevaar.
De restanten worden door de plaatselijke jongelui vakkundig ontdaan van souveniers en eventueel achtergelaten lekkernijen zoals chocolade. (Foto: P. Rijswijk, collectie Westfries Archief)