Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

"Schermer en Zoon b.v." twee eeuwen in
"'t natte" aan het Kleine Noord te Hoorn (5/6)

In de schitterende verzameling met oude aanplakbiljetten, toonbankattributen en etiketten blijkt met name voor de 12e en l3e septermber 1898 een stroom van oranjebitter de distilleerderij te hebben verlaten. Schermers Oranjebitter was op dat kroningsfeest alom in West-Friesland en ver daarbuiten te krijgen.
Bij de komst van de officiële firma komen ook de eerste balansboeken tevoorschijn. Het financiële reilen en zeilen van de firma B. Schermer en Zoon valt hieruit af te lezen en gezien de tijd kan men rustig stellen dat het een alleszins gezond bedrijf was.

Het gezin van Johannes Anthonius Gerardus Schermer en Johanna Maria Antonia Kaag.
Het gezin van Johannes Anthonius Gerardus Schermer en Johanna Maria Antonia Kaag; in het begin van deze eeuw vereeuwigd. Derde van links is Bernardus, die in 1903 zijn vader zal opvolgen in de zaak. Tweede van rechts is Petrus Johannes, die in 1910 in de zaak terecht komt en de vader is van de huidige drie broers in de zaak.
Uit deze periode van het bedrijf zijn in het archief ook nog enkele handgeschreven boeken met personeels- en loongegevens te vinden. Hoogst interessante lectuur; vooral uit oogpunt van de typisch Hoornse namen, die men onder de medewerkers terugvindt en de loonposten. Uit de eerste honderd jaar zijn eigenlijk geen exacte gegevens bekend. Op 1 januari 1889 worden, traditiegetrouw, de nieuwjaarsfooien uitgedeeld. Reiziger C. de Haan krijgt een tientje, de knechts 3 gulden. Een behoorlijk bedrag als men bedenkt, dat het weekgeld van die knechts op ƒ 8,25 lag. Dirk Kamp ving steeds ƒ 1,- meer, omdat hij op zondag nog voor de azijnmakerij zorgde. Voor negen knechts werd er tevens een bedrag per week apart gelegd. Een soort spaargeld; misschien wel te vergelijken met een pensioenfondsje. In die boeken komt ook bijna elke week de uitgave van twee kwartjes terug: voor twee loopjongens.
Op 10 augustus 1889 boeken de gebroeders Schermer de uitgave van ƒ 3,- per knecht. Een paar dagen later immers zou de Hoornse kermis beginnen en uiteraard was dat grootse evenement reden om eens iets extra's te doen.
Om even verder te gaan op de loonontwikkeling: in 1935 kregen de knechts ƒ 23,- per week en in 1949 was het bedrag dat de meesterknecht verdiende opgelopen tot ƒ 54,-.

Petrus Johannes Schermer.
Petrus Johannes
Schermer.
Verder kreeg het personeel vroeger elke dag om 11 uur in de winkel een borreltje. Min of meer om te voorkomen dat sommige "zwakke broeders" onder het personeel voor de verleiding van zoveel geestrijk vocht in de directe omgeving zouden bezwijken. Een jaar of veertig geleden stemde een meerderheid van het personeel voor het inruilen van het borreltje voor een kop koffie tijdens de ochtendpauze. Eénmaal in de week kreeg het personeel daarna een fles mee naar huis.
De volgende directiewisseling vindt in 1903 plaats wanneer Bernardus (Bernard) zijn vader Johannes opvolgt. Ook zijn broer Petrus Johannes komt in de zaak terecht; in 1910. Voor de volledigheid: Bernardus werd geboren op 8 maart 1879 en was lid van de gemeenteraad van Hoorn, voorzitter van het college van regenten van het Sint Jansgasthuis en overleed op 15 november 1934. Petrus Johannes aanschouwde het daglicht op 26 november 1885 en overleed op 13 mei 1954. In de loop van de jaren waarin Bernard en Petrus Johannes de directie vormden zijn ook drie zonen van laatsgenoemde in de zaak terecht gekomen.