Brief van het bestuur (archief)
Brief aan College mbt herinrichting Kerkplein (20-10-2017)
In reactie op de binnenstadsvisie, inspraakrondes, de komst van een Hotel en de voorstellen voor het parkeren heeft het bestuur van de Vereniging Oud Hoorn op 2 augustus onderstaande brief gericht aan het College van B & W. Ingegaan wordt op de rommelige situatie, overbodig straatmeubilair en autoluwheid in relatie tot economie. De geschiedenis van de stad en het oorlogsmonument, de grote hoeveelheid fietsen, de groene inrichting en de route richting haven komen in deze brief aan de orde. In de bijlage is een analyse van de geschiedenis en het gebruik van het Kerkplein opgenomen.
Aan het College van Burgemeester van Hoorn
Nieuwe Steen 1
Hoorn Hoorn, 2 augustus 2017
Betreft: De herinrichting van het Kerkplein
Geacht college,
Deze brief is onze reactie op de uitgangspunten uit de binnenstad visie, de tot nu toe gehouden inspraakrondes de komst van een hotel in de kerk en de verschillende proeven rond de inrichting van het plein en de voorstellen voor het parkeren van auto’s.
Daar het Kerkplein als stedelijke ruimte een lange geschiedenis heeft voegen we een bijlage toe met daarin onze analyse van dit voor Hoorn belangrijke plein.
De huidige inrichting van het plein is rommelig en sleets met een te grote nadruk op de geparkeerde auto en fiets. Daarnaast is de openbare ruimte voorzien van veel onnodig straatmeubilair.
Autoluwe steden met een hoogwaardig openbaar gebied doen het economisch beter dan steden die de auto overal toe laten. Een autoluw en mooi ingericht plein trekt nieuwe en andere bezoekers naar deze kant van de stad. Een autoluwe herinrichting is een kans om de economische aantrekkelijkheid van dit deel van de binnenstad te versterken en daardoor nieuwe bedrijven aan te trekken. Dit is ook in lijn met de voornemens uit de binnenstadvisie. Parkeergarage ’t Jeudje is een goed alternatief op een korte loopafstand.
Maak de geschiedenis van de stad het thema voor de herinrichting. Laat de omtrek van de voormalige Grote kerk en de oorspronkelijke tuin van de huidige kerk de basis zijn voor de planvorming. Gelaagdheid in de inrichting, verleden in combinatie met eigentijdse oplossingen maakt het mogelijk om verhalen te vertellen over de plek en geeft meer diepte aan de beleving. En dan vragen we ook extra aandacht voor de zichtbaarheid van het oorlogsmonument door de ruimte daaromheen een duidelijke markering te geven door middel van de bestrating. Een meer transparante begane grond voor de Grote Kerk is een ingreep in dit Rijksmonument, die mits architectonisch hoogwaardig uitgevoerd bijdraagt aan de leefbaarheid van dit plein.
Het terugbrengen van leegte in de inrichting van het Kerkplein is de eerste opgave. Een ruimte die geschikt is om over te flaneren, het organiseren van evenementen, op een terrasje te zitten en die vrij blijft van al de goed bedoelde parkeerplekken voor auto’s en fietsen en allerlei straatmeubilair.
Naast de auto is het grote aantal gestalde fietsen een probleem voor een goede herinrichting. Bij de proef is duidelijk gebleken dat ondanks de stalling aan de noordzijde er overal fietsen worden gestald. Al deze fietsen tasten de kwaliteit van de ruimte in sterke mate aan.
Een gebouwde fietsenstalling is een vereiste om tot een goed gebruik van de openbare ruimte te komen. Een fietsenstalling kan in een aanbouw aan de kerk of in één van de leegstaande panden aan het plein. Deze kan voorzien worden van een beheerder die kleine reparaties uitvoert en waar de inkopen, kinderwagens ed. tijdelijk kunnen worden achtergelaten om verder te winkelen of te genieten van een leuk terras in de omgeving. Een goed toegankelijk openbaar toilet mag natuurlijk ook niet ontbreken. Een goed voorbeeld vormt het fietsenpakhuis in Zaandam. Politie en/of bewaking kunnen hier ook een ruimte vinden. Tijdens de uitgaansavonden kan de stalling tot 24.00 bemand worden waarna het nog wel mogelijk is de fiets uit de stalling te halen. Dit geeft de mogelijkheid om de ruimte nagenoeg vrij van geparkeerde fietsen in te richten.
Een groene inrichting, zoals de voormalige kerktuin, kan de kerk beter stedenbouwkundig inbedden in de structuur van de binnenstad. Samen met de Roode Steen kunnen we als stad straks twee woonkamers hebben, een formele en een informele woonkamer. Twee verschillende werelden die samen één geheel vormen.
Een probleem in de stad blijft de route van het winkelrondje naar de haven. Het Kerkplein heeft hierin een scharnierfunctie. Om de route naar de haven duidelijk te maken moeten de Breestraat, de Schoolsteeg, Wijdebrugsteeg en Korenmarkt bij de inrichting van het plein nadrukkelijk betrokken worden. Op de hoek van de Wijdebrugsteeg en het Grote Oost kan door de bezoeker gekozen worden richting Roode Steen of Kerkplein. Een aaneengesloten gebied dat is gericht op de voetganger en waar de auto te gast is leidt de bezoeker als vanzelf naar het Kerkplein. Een eigentijdse bewegwijzering met bijvoorbeeld ledverlichting biedt een mogelijkheid om de route nog duidelijker te maken. Vanaf de haven tot en met het Kerkplein draagt een inrichting met de nadruk op de voetganger, een inrichting gebaseerd op het uitgangspunt voor shared space, bij aan de beleving van het plein. De inrichting kan vrij blijven van alle ongewilde rommel die bij een normale verkeersindeling thuishoort. Shared space is neutraal binnen een verkeerscirculatieplan, het functioneert zowel met als zonder doorgaand verkeer.
Een waterelement is tijdens de inspraakrondes vaak genoemd. Een terughoudend waterelement zoals op het plein in Petten, kan bijdragen aan de ruimtelijke kwaliteit, van deze nieuwe huiskamer.
Wij hopen op deze wijze een bijdrage te hebben geleverd aan de discussie over de herinrichting van het Kerkplein.
Hoogachtend,
Namens het bestuur van Vereniging Oud Hoorn
Jaap van der Hout, voorzitter Rita Lodde-Tolenaar secretaris
Bijlage Kerkplein
Analyse geschiedenis en gebruik van het Kerkplein.
Het Kerkplein is nooit een echt plein geweest als bijvoorbeeld de Roode Steen. Het Kerkplein bestaat uit een aantal verschillende ruimtes om de Grote Kerk die soms pleinachtig zijn en zich soms meer als een straat manifesteren. Dit heeft alles te maken met de voormalige hallenkerk die hier heeft gestaan.
Er was in het verleden sprake van een kerk binnen het stratenpatroon van de stad. Een stedenbouwkundige situatie die ook geldt voor de overige kerken in de binnenstad. De huidige kerk met zijn veel kleinere grondplan heeft deze setting voor Hoorn typische stedenbouwkundige setting doorbroken. De voormalige tuin met het hek en bomen rond de kerk verving dit gemis gedeeltelijk. Het grotendeels verwijderen van de tuin en begeleidende bomen heeft de ruimtelijke kwaliteit van het Kerkplein verder verzwakt. De restruimtes rond de kerk vormen op dit moment geen geheel. Het zijn restruimtes.
Het Kerkplein is één van de knooppunten tussen het winkelrondje en de haven. Al jaren wordt geprobeerd deze verbinding beter te laten functioneren. De route tussen haven en winkelrondje kan door middel van een heldere en herkenbare herinrichting van het Kerkplein ondersteund worden. De komst van een hotel in de kerk met een eventueel transparante basis draagt bij aan de herkenbaarheid van de plek en vormt met zijn functie een scharnierpunt in routes van de stad.
De laatste jaren heeft het plein vooral gefunctioneerd als een parkeerterrein voor zowel auto’s als fietsen. De openbare ruimte rond de kerk is een sleets en rommelig gebied. Er zijn stevige ingrepen nodig om het tot een prettig verblijfsgebied om te vormen. Dit geldt zowel voor het Kerkplein, de Roode Steen als de omringende ruimtes. Alleen het eerste deel van de Grote Oost, de Nieuwstraat en het Gouw onttrekken zich aan een sleetse en rommelige inrichting.
Het Kerkplein is nu één grote slecht ingerichte parkeerplaats en fietsenstalling. De route tussen de pleinen en de route naar de haven via de Breestraat wordt gedomineerd door de auto en de fiets. De inrichting van het openbaar gebied is gericht op de auto en niet op de voetganger. Daarnaast is het gebied vol geplempt met allerhande straatmeubilair, verschillende soorten paaltjes en andere te missen voorwerpen.
