Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Nederlands Hervormde Kerk van Westerblokker

Het interieur (3)

De spits is opgebouwd uit een ingesnoerde, achtkante constructie en is voorzien van een leien maasdekking(rechthoekige leien).

De spits.
De spits.

De basisconstructie van de spits bestaat uit een z.g. stertafelment.

Het tafelment boven de klokkenstoel.
Het tafelment boven de klokkenstoel.

Ter hoogte van de insnoering bevindt zich de samenkomst van de torenspitsspanten op de koningsspil of -stijl.

De torenspitsspanten met in het midden de onderkant van de koningsstijl.
De torenspitsspanten met in het midden de onderkant van de koningsstijl.

In het verlengde ervan, uitwendig, een weerhaan met daaronder een vergulde granaatappel als zinnebeeld van Christus of de Drie-eenheid. De oudst beschreven grotere reparatie van de spits van na de bouw van de kerk in 1830 dateert van 1837. Die is geschied volgens de begroting van B. Blanken voor ƒ 505,80, betrekking hebbende op herstel van de leiendekking, schilden en lood met onderhoudsplicht door de aannemer tot april 1838.

De eerste verdieping van de toren (tweede geleding) draagt het halfuursslag-uurwerk. In 1862 is er sprake van de aankoop van een uurwerk voor ƒ 80,- afkomstig van de N.H. kerk te Hoogkarspel. Of het metterdaad geplaatst is geweest, is niet bekend. Het type uurwerk, dat thans staat opgesteld werd in de jaren 1910-1920 gevoerd door de torenklokkengieterij (en destijds ook -uurwerkmakerij) Eijsbouts te Asten. Het is voorzien van het ankergangprincipe en heeft een halfuurslag. Het opwinden geschiedt elektrisch, maar de mogelijkheid om handmatig op te winden is nog aanwezig.
In 1903 is het onderhoud van het uurwerk door J.J. Bassert, stadshorlogemaker, Grote Noord 14 te Hoorn, overgenomen door zijn neef R. Bassert. De neef onderstreepte in een aanbevelingsbrief de noodzaak van zijn aanstelling door de bijgevoegde recht toe recht aan opmerking “dat het uurwerk eens goed onder handen genomen moest worden”.

Het halfuursslagwerk.
Het halfuursslagwerk.

Op de tweede verdieping staat een eiken dubbele klokkenstoel. Geschikt dus voor twee klokken. Zover bekend is, is de stoel nooit met twee klokken tegelijk bezet geweest. Op één der bovenste liggers van de stoel komen twee gehakte telmerken n.l. / en // voor, hetgeen duidt op eind 16e eeuw. De klok is opgehangen aan een rechte luidbalk, dus een klok met z.g. vliegende klepel. Hij wordt handmatig geluid. De afmeting van de klok is 81cm hoog en de doorsnede aan de basis is 94cm en weegt 481kg. De klok toont op de tektstband de tekst “Salvator hiet ick, den leevendychghen roep ick, den doeden overluy ick, Ghoebel Sael [te Amsterdam] heeft my geghoten, MCCCCCXXXVII [1537]”. In dezelfde tekstband staan nog drie niet nader te identificeren versleten figuren en het gekroonde stadswapen van Amsterdam.

De klok.

De klok.
De klok.

Op 12 maart 1943 is de klok op last van de Duitse bezetter uitgenomen en naar het verzamelmagazijn te Spijk (Gr.) vervoerd. In februari 1945 werd een schip met 390 klokken, waaronder die van de N.H. Kerk van Westerblokker, gelost op het terrein van Gemeentewerken aan de Wilhelminakade te Groningen. Enige dagen daarna bevalen de Duitsers opnieuw het inladen van de klokken voor vervoer naar een smelterij in Duitsland. Door een langdurig door sabotage veroorzaakt defect aan de kraan, dat eerst 2 (!) dagen na de bevrijding van Noord-Nederland kon worden opgeheven, is het vervoer niet doorgegaan. Na de oorlog is de klok weer teruggekeerd, wel echter tegen betaling van de retourkosten van ƒ 53,76, en herplaatst.
Onder “Uit de herinneringen van mevr. Molenaar-Heering” genoemd in het jaarboek 2005 van “De Historische Vereniging Blokker” leest men echter over de uitneemdatum van de klok het volgende: “17 maart 1943: De klokken van de kerktoren in Blokker zijn er uitgehaald. Vergoeding zo goed als niets. Wij hoorden het gezegde: ”de klokken uit de toren, de oorlog zo goed als verloren.” De datum 12 maart 1943, naar de gegevens van de Rijksdienst Monumentenzorg, verschilt echter dus met die van Mevr. Molenaar-Heering. Zij heeft het over “klokken van de kerktoren in Blokker”. Met “Blokker” zal zij “Westerblokker” bedoeld hebben. Voor zover bekend is heeft de Westerblokkerse N.H. Kerk, die zij waarschijnlijk bedoelt, ter onderscheiding van de toenmalige Westerblokkerse R.K. St. Michaëlkerk, echter nooit meer dan één klok tegelijk geteld. Mevr. Molenaar-Heering woonde destijds in de Bangert 46.