Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Voorgangers van het Witte Badhuis, 1854 - 1934

Badinrichting Visserseiland

Visserseiland

Gezicht op het Visserseiland omstreeks 1900. Op deze plaats werd in 1854 de eerste bad- en zweminrichting van Hoorn gevestigd. Na een stormschade in 1877 is de badinrichting in 1882 naar rechts verplaatst, tot achter de molen, en bestemd voor de meer gegoede ingezetenen. In 1918 is de badinrichting op deze plaats opgeheven (Bron: Leo Hoogeveen, 1991).

Visserseiland
Badinrichting op het Visserseiland omstreeks 1900

Visserseiland
Wintergezicht op het Visserseiland zoals het was in 1934.

Eerste badgelegenheid op plek Witte Badhuis

In 1880 is een eerste badgelegenheid gekomen op de plaats van het latere Witte Badhuis, eerst alleen voor mannelijke minvermogenden. In 1896 is het verbouwd en in 1912 is dit Gemeentelijk Volksbad ook opengesteld voor vrouwen, op afzonderlijke uren. Van 1880 tot 1918 zijn er dus twee badgelegenheden geweest aan het Hoornse Hop.

Weel

De Weel en de Westerdijk omstreeks 1900, gezien in de richting van het Breed. Ter plaatse van het water van de Weel ligt nu een parkeerterrein. Daarachter staan nu de huizen van de Lambert Meliszweg. De officiële naam van de Weel was in die tijd de Alkmaarder Trekvaart. De trekschuiten werden vanaf de dijk voortgetrokken. Om trektouwen niet te laten vastlopen werd het trektouw over de speciaal hiervoor gemaakte railing gelegd. 

Westerdijk

Op de fiets op de Westerdijk nabij de lokatie van het (latere) Witte Badhuis omstreeks 1900. De molen rechts op de voorgrond is de Westermolen of de molen van Balk, een korenmolen, gesloopt in 1919. Meer naar achter staat de molen van Nieuwpoort, een pelmolen, later korenmolen, afgebroken in 1920. Hieraan had het Pelmolenpad zijn naam te danken.

Westerdijk
Voorganger van het Witte Badhuis.

In de tijd vóór de aanleg van de Afsluitdijk (1932) speelden eb en vloed een rol langs de boorden van de Zuiderzee. Het tijverschil was wel veel geringer dan op de Noordzee en de Waddenzee. Het gemiddeld tijverschil bij Hoorn lag rond 35 cm. De jaargemiddelde hoogwaterstand bij Hoorn liep uiteen van -8 tot +19 cm NAP tussen 1872 en 1930.
De jaargemiddelde laagwaterstand liep uiteen van -17 tot -27 cm NAP tussen 1872 en 1930 (zie de grafiek hieronder). Tijdens stormvloeden kwamen uiteraard veel extremere waarden voor, soms leidend tot overstromingen.

Getij Hoorn
Grafiek van gemiddeld hoogwater (blauw) en gemiddeld laagwater (rose) op de Zuiderzee bij Hoorn vóór de aanleg van de Afsluitdijk in 1932. Opvallend is de geleidelijke stijging van zowel HW als LW (Bron: DONAR).

 

Westerdijk
Voorganger van het Witte Badhuis ca. 1930. Het badhuis lag op buitendijks land, dat door een lage stenen dijk werd beschermd tegen gemiddeld hoogwater op de Zuiderzee. De Westfriese Zeedijk (de Westerdijk) ligt verder naar achter en vormt de horizon op deze foto.

Visserseiland
Zweminrichting ter plaatse van het latere Witte Badhuis (foto uit 1916, bron: Lansdaal, Herman, 1994.

Witte Badhuis
Twee badjuffen van het Badhuis ca. 1925.
Links mevrouw Jager, rechts mevrouw Appel. Deze dame gaf vooral veel kinderen zwemles. Ze woonde in het Witte Kruisgebouw aan het Achterom, de vroegere "Parkzaal". De Parkzaal was het eerste gebouw voor wat later, na een verplaatsing naar de Westerdijk, theater "Het Park" zou gaan heten.
Anno 2013 biedt de oude "Parkzaal" onderdak aan Biljartvereniging Horna.