Eten in het Hoornse verleden (2/6)
Het zijn een paar zogenaamde schaftlijsten uit de Hoornse weeshuizen. Zij
laten zien, wat de Hoornse wezen zo tussen 1780 en 1800 voorgeschoteld
dienden te krijgen. Het betreft de schaftlijsten uit het Huiszitten Armen
Weeshuis van 1686-'87, van 1700 en van 1744 en die van 1781 uit het
Burgerweeshuis.
Het Burgerweeshuis nam alleen kinderen op van ouders die het burger- of
poortrecht van de stad bezaten. De rest, wanneer ze niet katholiek waren,
kwamen in het Armenweeshuis terecht, als de stad ze tenminste niet op de
een of andere manier wist te lozen.
De oudste lijst geeft een niet geheel juist beeld. Het is een overzicht
aan het eind van het eerste jaar van bestaan van het Armenweeshuis - dit
huis werd in 1685 gesticht - van wat er op de zondagen van dit eerste
jaar tijdens de middagmaaltijd verstrekt werd.
Uit de andere drie lijsten blijkt dat de middagmaaltijden op zondag iets
beter waren dan die op werkdagen. Maar samen met de tweede lijst, die
niet gedateerd is, maar volgens andere gegevens van rond 1700 moet zijn,
geeft ze een goed overzicht van het voedsel dat in de beginperiode van
het huis aan de arme wezen verstrekt moest worden.
Hieronder dan de beide lijsten.
I. Memorie van de schatting in het huyssittene arme weeshuys.
Register van de sondaghs schaftingh soo als de selve gehouden is het
eerste jaer, als het aalmouseniers huys is opgerecht van den 2 junij
sijnde pinxter sondagh.
| Juni | den 2 juni den 9 den 16 den 23 |
75 pont kalfsvlees met 2 mande kervel en beet)1 reijst met korenten stockvis reijst met korenten |
| Julij | den 7 julij den 14 |
reijst met korenten 32 pont runtvlees met vijf hondert roode wortelen, deselve gekocht om 20 stu(iver) de vijf hondert en 't vlees 2¼ stu. pont |
| den 28 | stockvis | |
| Augus | den 4 augusu den 11 den 18 den 25 |
pere sop)2 kalfsvlees met pruymen en rosynen sijnde kermis sondagh reijs met korenten kool en wortelen door malkanderen gestampt |
| september | den 1 sept den 8 dito den 15 dito den 22 dito den 29 dito |
rijs met korenten pere sop runtvlees met wortelen knollen soute vis met wortelen |
| octob. | den 6 octobr den 13 dito den 19 dito den 26 dito |
raape speck en wortelen pere sop speck en wortelen |
| november | den 2 novembr den 9 dito den 16 dito den 23 dito den 30 dito |
hooffde harte)3 met rape bors)4 met rape bors met rape runtvlees met wortelen runthuspot met wortelen |
| desemb | den 7 desemb. den 14 dito den 21 dito den 25 dito den 28 dito |
hals)5 stucken en schoncken met reppe)7 kolwarmoes en schoncken reijst met korenten sijnde kersdagh soete melckse sop roockknockels)8 met rapen |
1 beet -- bieten; 2 sop -- een dikke halfvloeibare massa; 3 hooffde harte -- hoofdvlees en hart 4 bors -- borstvlees; 5 hals -- halsvlees; 6 schoncken -- schenkelvlees?; 7 reppe -- rapen; 8 roockknockels -- gerookte ham? Het lijkt wat te veel luxe voor de arme wezen.
