Statenlogement Hoorn

Het toegangspoortje

Het Bentheimerzandstenenpoortje vormt de omlijsting van de toegang en de onderdoorgang van het hoofdgebouw. De onderdoorgang of poort komt uit op de verharde binnenplaats. Opvallend is, dat het het poortje niet de typische vertikale knik toont, die over de gehele gevelpartij en het dak loopt. Het lijkt hierdoor niet geheel te zijn geïntegreerd in de gevel, als ware het tegen de gevel te zijn geplakt.
Door opvallend metselwerk, afgewisseld met natuursteenblokjes, heeft men niettemin geprobeerd het poortje zoveel mogelijk harmonisch in het geheel op te nemen. Toch blijft de opzet van de vormgeving en ornamentiek tussen poortje en opzetstuk aanmerkelijk van elkaar verschillen. Dit duidt er op, dat het poortje door een aparte beeldhouwer moet zijn vervaardigd. Zo treft men niet, zoals elders in de gevel het geval is, een engelenkopje in het driehoekig fronton, loof- en vruchtenversiering in het fries en opgelegde z.g. pijpjes als cannalures in de pilasters.
Aannemelijke argumenten zijn er om een zekere Berent Gerritsz. uit Kampen als steenhouwer hier voor aan te wijzen.

Het toegangspoortje in de voorgevel.

De achtergevel

Ook de achtergevel bezit, hier naar binnengericht, de vertikale knik.
Een aanbouw in 1797 aan het geveldeel van de begane grondverdieping van de oorspronkelijke achtergevel, verhult sindsdien het oorspronkelijke geveldeel.
De dubbele deur in dit geveldeel is de toegang tot de onderdoorgang die uitkomt bij het omschreven poortje in de voorgevel.
De deur in de zuidelijke muur van de onderdoorgang of poort geeft toegang tot een klein portaal met de trap naar de overloop of gang op de eerste verdieping. Tussen deze overloop en de voorgevel lagen de slaapvertrekken van de logerende Gecommitteerden.
In de gevel van de verdieping zijn twee grote vensters met een 18e eeuwse roedenverdeling aangebracht. Het is mogelijk dat deze vensters vervangers zijn van vroegere kruisvensters. Deze kruisvensters zouden hetzelfde formaat kunnen hebben gehad als het vermoedelijke kruisvenster in de kop van de gang aan de Nieuwsteeg. Het verraadt zich aldaar aan de buitenzijde van de gevel door het nog bestaande ontlastingsboogje als bouwspoor met zeven natuurstenen blokjes.

De ontlastingsboog als restant van het venster in de kop van
de gang/overloop van het hoofdgebouw.

De buitengevel aan de Nieuwsteegzijde van het staartdeel van 1618 heeft waarschijnlijk eerst in 1797 zijn eerste kozijnen gekregen n.l. de toegangspartij met links en rechts de vensters. Waarschijnlijk in verband staand met de wijziging van functie van logement tot raadhuis in dat jaar. De gevel van het staartdeel aan de zijde van de binnenplaats bezat zowel op de begane grond als op de verdieping reeds vensters. In 1893 is de gehele gevel aan deze binnenplaatszijde, op een stukje tussen de vleugel en voorbouw van de kapel van ±1m na, vervangen door een gevel ±1m richting de binnenplaats te bouwen. De vleugel werd dus verbreed.

De binnenplaats met midden de machtergevel, links de achtergevel van het
staartdeel langs de Nieuwsteeg en rechts de gevel van de zuidelijke aanbouw.