Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Het Claas Stapelshofje aan het Munnickenveld

De indeling
In de 18e eeuw was het maximum van 11 huisjes bereikt, behoudens de tweede regentenkamer van 1893 zoals gezegd. De huisjes waren met elkaar verbonden onder een doorlopende kap. De oorspronkelijke indeling was uiterst eenvoudig. Via een klein portaaltje betrad men een kamer van ±4x4m. Deze bevatte een bedstede tegen de scheidingsmuur en tegen de andere scheidingsmuur een stookplaats. In een der hoeken stond een vaste hoekkast. Een laddertje leidde naar de zolderverdieping zonder vensters en diende als bergruimte. Een scheidingswand tussen de zolder van de buren was niet aanwezig. In 1954 werden de huisjes grondig verbouwd. Onder andere werden twee huisjes tot een wooneenheid omgevormd, de woonkamer werd voorzien van een open keuken met eigen watervoorziening en er kwamen een watercloset en een aparte slaapkamer. Het is duidelijk dat hierdoor de oorspronkelijke ruimtelijke indeling teloor is gegaan.

De woning van de hofjesvrouw
De hofjesvrouw werd ook wel “hospes” genoemd. Wegens haar functie als “middelaarster” tussen de bewoners en de regenten kwam zij in aanmerking voor het grootste huisje. Dit was het huisje aan de noordzijde, rechts van het steegje of achterom. De deur rechts ervan gaf zoals vermeld toegang tot het gemeenschappelijk secreet of gemak.

Hoekje met de deur van het voormalige secreet en de twee linker huisjes van 1684 in de oostelijke gevelwand.
Hoekje met de deur van het voormalige secreet en de twee linker huisjes
van 1684 in de oostelijke gevelwand.

De regentenkamer
Vanaf de stichting tot 1893 bevond zich in het meest rechter voorkamertje van het rechter pand aan de straatzijde (Munnickenveld) de regentenkamer. Het huisje, gebouwd in 1893 naar ontwerp van de Hoornse metselaar J. Gleijsteen, links van het steegje aan de noordzijde van het hofje, werd vervolgens het nieuwe onderkomen voor het regentencollege. Het bevatte een gang en slechts een ruimte van 4x4m, waarvan een wand in beslag werd genomen door een vaste boekenkast. Langs de tegenoverstaande muur bevond zich het rookkanaal.

De regentenkamer van 1893 en alszodanig gefunctioneerd tot 1981.
De regentenkamer van 1893 en alszodanig gefunctioneerd tot 1981.

De huidige twee vensters bevatten oorspronkelijk twee z.g. T-ramen, gebruikelijk in die bouwperiode. Deze werden tijdens de restauratie onder directie van de Stichting Stadsherstel Hoorn van het hofje in 1980-81 vervangen door ramen met een 18e eeuwse roedenverdeling. Een voorbeeld van “terugrestauratie”, waar men tegenwoordig zeer terughoudend tegenover staat wegens de huidige gewijzigde restauratiegedachte.
Deze regentenkamer deed alszodanig dienst tot genoemd restauratiejaar, niet alleen wegens de verbouwing van het pand tot woning, maar ook wegens overdracht van het hofje aan de gemeente meteen na de restauratie. Zij heeft het hofje weer op haar beurt doorverkocht aan de vereniging Hendrick de Keyser. Tegelijkertijd is de oorspronkelijke beschermende maatschappelijke doelstelling van het hofje vervallen. Het zijn nu zelfstandige bewoners die geheel op zakelijke basis een der woningen huren.

De zonnewijzer door het laatste College van Regenten geschonken als herinnering aan de restauratie van 1980-81.
De zonnewijzer door het laatste College van Regenten geschonken
als herinnering aan de restauratie van 1980-81.