Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Maquette van Hoorn - Anno Domini 1650

Frans Kwaad

De geschiedenis van de maquette in het kort

Detail Maquette
Detail van de maquette

- In 1981 nam Jack Buiten het initiatief om een maquette op schaal 1:300 te maken van Hoorn in de tijd rond 1650. Buiten baseerde zich daarvoor op de stadsplattegrond van Hoorn van Blaeu uit 1649 en op andere bronnen.
- In 1987 was de maquette gereed. De afmeting was ca. 5 bij 6 m. Hij werd opgesteld in de Noorderkerk en voorzien van een klank- en lichtspel met een toelichtend programma over de geschiedenis van Hoorn. De officiële ingebruikname door burgemeester Janssens op 31 mei 1987 ging gepaard met een optocht in historische kledij door de stad. Bij de openstelling is een boekje verschenen over de maquette. Klik hier om het boekje te lezen.
- In 1991 werd de audiovisuele apparatuur behorend bij de maquette uit de Noorderkerk gestolen. De maquette werd vervolgens ontmanteld en opgeslagen.
- In 1994 werd het Museum van de Twintigste Eeuw het nieuwe onderkomen van de maquette. Daartoe werd de maquette voorzien van een nieuw audiovisueel programma. Klik hier voor de tekst.
- In december 2010 was de maquette voor het laatst te zien in het Museum van de Twintigste Eeuw. Met het Westfries Museum werden plannen ontwikkeld om de maquette in de kelderruimte van het museum te plaatsen met een nieuwe audiovisuele presentatie. Daartoe werd de maquette door Marchel de Bruijn geheel opgeknapt. - In 2012 was de restauratie gereed.
- In 2013 werd tijdens de voorjaarsledenvergadering van Oud Hoorn in de Oosterkerk de maquette in langdurige bruikleen overgedragen aan het Westfries Museum. Burgemeester Onno van Veldhuizen stelde een paar dagen later de maquette weer open voor het publiek. Bij die gelegenheid marcheerde de Amsterdamse Schutterij door de stad.

 

Jack Buiten - de initiatiefnemer en bouwer van de maquette

Het idee voor de maquette is afkomstig van Jack Buiten. Tijdens een zestienjarige loopbaan in de Verenigde Staten had Buiten ervaring opgedaan in het 'kleine bouwen', toen hij werkzaam was bij een bouwkundig ontwerpbureau van een oliemaatschappij. In 1976 terug in Nederland, werd het bouwen van maquettes zijn professionele hobby. Hij maakte o.a. enkele maquettes van belangrijke Hoornse gebouwen voor het Westfries Museum. Het was een grote wens van hem om een maquette van de hele binnenstad van Hoorn te maken. In 1981 begon hij daarmee. Hij nam daarbij de vogelvluchtplattegrond van Blaeu uit 1649 als uitgangspunt maar gebruikte ook andere bronnen, zoals andere stadsplattegronden, historische afbeeldingen en opmetingen aan het nog bestaande stratenplan van Hoorn en aan nog bestaande gebouwen. Al snel bleek, dat hij het werk niet in zijn ééntje kon klaren. Hij zocht en kreeg via een oproep in het Kwartaalblad van de Vereniging Oud Hoorn medewerking van een groepje enthousiaste vrijwilligers.Vanaf 1982 werkten er acht vrijwilligers onder leiding van Buiten aan het project. Het werk werd verricht op de zolder van Bob Habes aan de Gouw in Hoorn. De maquette is voornamelijk vervaardigd uit hout en bestaat uit 16 delen. De afmetingen zijn ca. 5 bij 6 m. In 1987 was de maquette klaar en werd hij opgesteld in de Noorderkerk aan het Kleine Noord in Hoorn.

Maquette
De maquette zoals hij in de Noorderkerk te zien was