Koninklijke borrel - De 'natte' Schermers

Interessant Memoriaal

Oprichter Barent Pitersz. alias Schermer vertrekt in 1819. Drie jaar later op 29 augustus 1822 blaast hij de laatste adem uit. Dan staat het dertiende kind van de totaal vijftien nakomelingen, zoon Joannes Schermer (gedoopt op 5 november 1788), aan het roer. Joannes start met een 'Memoriaal' ¹⁾ waarin de verkopen worden bijgehouden. Het is een hoogst interessant bewaard gebleven document. De namen van caféhouders en kruideniers (met name de katholieken onder hen) waaraan Schermer levert, zijn erin terug te vinden. Kruideniers ook, want naast die alcoholische versnaperingen zijn het de normale kruidenierswaren die het assortiment bepalen: meel, azijn, thee en koffie, schoensmeer, tabakswaren, bonen, lange Goudse pijpen, boter, chocolade en de klanten kunnen via Joannes Schermer zelfs een abonnement krijgen op de Haarlemsche Courant. Een pint azijn kost in die jaren 2½ stuiver. Pittig aan de prijs in vergelijking met een pint jenever die voor 6½ stuiver wordt verkocht.

Het hart van de alcoholstokerij aan het Scharloo. De oven staat recht onder de nog bestaande en gerestaureerde monumentale schoorsteen

Tegenwoordig liggen die prijsverhoudingen wel wat anders. Ook wijn is in vergelijking met jenever erg duur. De weduwe Van Rosendael betaalt volgens het 'Memoriaal' het lieve sommetje van 1 gulden en 8 stuivers voor een fles 'Spaansche wijn'. Een fles witte wijn kost 14 stuivers. Een ons thee levert Joannes Schermer 8 stuivers op, een lood koffie (ongeveer tien tot vijftien gram) kost 1 gulden en 2 stuivers.

Evenals de tweede generatie in de persoon van Joannes houdt ook de derde generatie zich voornamelijk met de groothandel bezig. Het is Joannes' zoon Barend Schermer (oudste van zeven kinderen, geboren op 13 augustus 1820 en overleden op 5 oktober 1887) die het roer van zijn vader overneemt. Hij 'regeert' tot 1875. Dan treedt de vierde generatie van de 'natte' Schermers in duplo aan. Johannes Anthonius Gerardus Schermer (derde zoon uit het huwelijk van vader Barend met Anne Maria Kleintjes) komt in 1875 in het bedrijf. Johannes A.G. wordt geboren op 13 januari 1851 en overlijdt op 22 april 1904. Zijn broer Anthonius Leonardus (de vierde zoon, kortweg Antoon; geboren 30 januari 1855 en overleden 23 april 1919) komt in 1887 Johannes helpen.

Advocaat fles label

Met name dit tweetal heeft de bedrijfsactiviteiten fors uitgebreid. Vooral het besluit om zelf te gaan distilleren is van belang voor de ontwikkeling van Schermer en Zoon. Maar ook starten de twee met een likeurstokerij en wordt advocaat gemaakt. Dat is dan nog lang niet alles, want Johannes en Antoon beginnen ook een azijnfabriek in het pand Kleine Noord 43. Dit pand wordt al tijdens het bewind van Barend Schermer in 1849 gebouwd; de eerste steen wordt gelegd door Evalina Maria, het eerste kind van Barend en dus de oudste zus van Johannes en Antoon.

Met vier man sterk eitjes tikken en scheiden voor de paasproductie van advocaat

Noten:
1) Koopmansboek waarin alle voor een boekhouding noodzakelijke feiten worden bijgehouden.