Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Onder fraaie weersomstandigheden werd op vrijdag 27 september j.l. de gerestaureerde kapel op de R.K. begraafplaats aan de Drieboomlaan officieel in gebruik genomen. Een groot aantal belangstellenden was bij dit gebeuren getuige van het feit dat de bouwcommissie van de Stichting Koepelkerk zowel de vernieuwde brug als de gerestaureerde kapel kon overdragen aan pastoor G. Weel, voorzitter van het Parochiebestuur.

 Pastor G. Weel, voor deze gelegenheid in vol ornaat, zegende allereerst de vernieuwde brug en vervolgens ook het priestergraf in het midden van het kerkhof. Hier stond altijd een houten kruis dat in vrij slechte staat verkeerde en nu werd vervangen door een exemplaar van Belgische hardsteen. Vervolgens was de beurt aan mevrouw C. G. van Weel-Niesten die in de functie van wethouder de deuren van de gerestaureerde kapel kon openen. Op dat moment konden de aanwezigen met eigen ogen zien wat voor een prestatie de bouwcommissie heeft geleverd.

De geschiedenis
De geschiedenis van de R.K begraafplaats gaat terug tot 1871 in welk jaar de timmerman Johannes Bleijs zijn tuin aan het einde van de derde boomlaan voor driehonderd gulden verkoopt aan het Parochiebestuur. Ontwerper van het kerkhof was de zoon van de vorige eigenaar van het perceel de architect A. C. Bleys die later ook de katholieke kerk aan het Grote Noord van zijn hand liet komen. Het nieuwe kerkhof had toen nog een oppervlakte van 52 x 51 meter.

In het oorspronkelijke ontwerpplan was niet de bouw van een kapel opgenomen daar dit de begroting te boven zou gaan. Om toch een kapel te kunnen bouwen was berekend dat hiervoor het bedrag van ƒ 2.400.- benodigd zou zijn. Dit bedrag hoopte men binnen te kunnen halen door een rondgang langs de parochianen maar men kwam niet verder dan ƒ 1.400.-. Daarom werd besloten een kapel te bouwen "met achterlating van alles wat maar enigszins achterwege kan blijven". Aldus schreef men in een briefje dat in het archief werd gevonden.

Uitbreiding
In de daarop volgende jaren is het kerkhof een aantal malen uitgebreid. Zo werd in 1914 een vergunning aangevraagd bij de gemeente hoorn om een stuk grond aan de begraafplaats toe te voegen waardoor de lengte zou worden uitgebreid van 52 meter naar 91 meter. Vervolgens werd het kerkhof in 1947 opnieuw aangepast om ruimte te maken voor 222 nieuwe graven.

Het kerkhof is als zodanig in gebruik gebleven tot 1969. In dat jaar werd het gesloten voor nieuwe graven maar er vonden wel bijzettingen plaats in bestaande familiegraven. Dit had als gevolg dat het kerkhof min of meer een verwaarloosde uitstraling kreeg. En ook de kapel, ontworpen door architect A. C. Bleys, raakte ernstig in verval. Pas in 1987 kwam hierin verandering toen een aantal vrijwilligers zich met het onderhoud van het kerkhof ging bezig houden.

Nadat men in 1994 een aantal van de oude graven had geruimd was er weer gelegenheid om nieuwe graven uit te geven. Dit had tevens tot gevolg dat het parochiebestuur opdracht kon geven om de kapel te restaureren. Deze opdracht ging naar de heren Jan Piet van der Knaap en John Lamers van de Stichting Koepelkerk en in januari van dit jaar kon door "Bouwbedrijf Hoorn 80" een aanvang worden gemaakt met de restauratie.

Onvoorzien
Voor dit bedrijf was het toch nog een vooral arbeidsintensieve klus, temeer daar een aantal zaken aan het licht kwamen die in principe "onvoorzien" waren. Zo werd bijvoorbeeld de kapel ongeveer bijeen gehouden door een muuranker, een metalen band van 4-5 centimeter breed, dat om het gehele gebouw heen liep. Het metaal van deze "verpakking" was goeddeels zwaar verroest en had danig zijn sporen nagelaten in de muren. Het vervangen van dit muuranker zou een gigantische extra kostenpost betekenen. Daarom werd besloten om z.g. brugstaven aan te brengen: metalen staven die langs de ramen gaan en verder een stuk in de muur steken. Tijdens de restauratie ontdekte de bouwcommissie nog een tweede anker op ongeveer 80 cm boven het maaiveld. Dit anker vertoonde echter geen sporen van roest en daarom werd besloten dit te laten zitten.

Ook bij de restauratie van het dak van de kapel kwamen onvoorziene zaken aan het licht. Zo was in het verleden door een aantal vrijwilligers dakbedekking van asfaltpapier aangebracht ter vervanging van de afgewaaide pannen. Nadat deze dakbedekking was verwijderd bleek dat de muurplaten en ook het grootste deel van het dakhout volkomen verpulverd was. Het oorspronkelijke plan om datgene van dit hout wat nog te gebruiken was te laten zitten moest dus worden herzien. Ook de dakgoten waren in zéér slechte staat en moesten worden vernieuwd.

Oegstgeester dakpannen
Oorspronkelijk was de kapel bedekt met Oegstgeester dakpannen die architect Bleys wel meer gebruikte. Zo zien we deze dakpannen bijvoorbeeld ook op het dak van het hoekpand Kleine Noord/Breed, de vroegere tabakshandel "De Kroot", eveneens naar ontwerp van A. C. Bleys. Deze dakpannen worden tegenwoordig niet meer gemaakt maar het toeval wilde dat men een partijtje van deze dakpannen in Schagen wist te vinden.

Naast deze dakpannen werd de kapel gekroond met versierde dakvorsten waarvan de heren Albert de Graaf en Jan Wigard er in maart van dit jaar enkele konden plaatsen. Zij deden dit als bestuursleden van de Kerkmeijer-De Regtstichting, welke stichting een belangrijke financiële bijdrage heeft geleverd aan de totstandkoming van de restauratie.

Fraaie ramen
Zéér bijzonder en fraai zijn ook de ramen in de kapel, ontworpen en vervaardigd door de firma Bloem & Von Knetsch uit Enkhuizen. Het ontwerp omvat drie kleuren t.w. zacht geel, rood en transparant violet in een strak patroon. Het schilderwerk werd uitgevoerd door Max Polman, die na het nodige afkrabwerk de oorspronkelijke kleuren rood en rose wist bloot te leggen. Deze kleuren zij echter niet terug gekomen daar deze door onvoldoende lichtinval te somber zouden overkomen. Toen deze oorspronkelijke kleuren bij de bouw van de kapel werden aangebracht waren de omliggende bomen veel kleiner. De thans monumentale kastanjebomen laten overdag zo weinig licht door dat er binnen in de kapel altijd schemering heerst.

Veel belangstellenden hebben ook de dag na de opening de kapel bezocht om dit schitterende stuk werk te bewonderen. Met deze kapel heeft Hoorn er weer een "beeldschoon" en waardevol object bij gekregen dat nog juist van een definitieve ondergang gered kon worden.