Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

De eerste kerk van Hoorn stond buitendijks aan de westzijde van de stad. Het was een kerkje van hout en riet, gewijd aan de H.Cyriacus. Deze kerk is in 1328 door brand verwoest, hoewel het ook goed mogelijk is dat deze brand in 1330 heeft plaatsgevonden. Een andere mogelijkheid is dat de kerk in dat jaar door het water is verzwolgen.

Dan vernemen wij een aantal jaren niets over een kerk totdat in 1369 een kerk van hout en riet wordt gebouwd op de plaats van de huidige Grote Kerk aan het Kerkplein. Lees verder

De Grote Kerk in Hoorn wordt omgetoverd tot hotel met brasserie en in de voormalige St. Michaëlkerk in Blokker zit nu het reclamebureau Groeier. Steeds vaker krijgen kerkgebouwen een andere invulling. En dat is onvermijdelijk, want religieuze panden komen steeds vaker leeg te staan. Steeds minder mensen gaan namelijk (regelmatig) naar de kerk.
Voor veel kerken (specifiek de gebouwen) is het echter lastig is om een nieuwe functie te vinden, vanwege hun grootte, afwijkende vorm en indeling. Omdat er veel vragen zijn over hoe met deze leegstand om moet worden gegaan, heeft het rijk aan gemeenten gevraagd om hun kerkgebouwen eens in kaart te brengen.

Deze kerk betreft één der drie kerkgebouwen die Westerblokker telt. Zij zijn ooit gewijd aan de aartsengel Michaël en zijn dan ook naar hem vernoemd. Zij zijn resp. het P.K.N.-kerkgebouw (v/h N.H.-kerk) aan de Westerblokker hoek Kolenbergstraat als oudste, het voor de eredienst niet meer in gebruikzijnde R.K. kerkgebouw Westerblokker 44 en het na-oorlogse R.K. kerkgebouw in de Plantage 29 van architect J.G. Groot. Het naoorlogse kerkgebouw Westerblokker 44 is als bedehuis in 1972 buiten gebruik gesteld, waarna er zich een tapijthandel en vloerbedekkingsbedrijf in vestigde. Lees verder

Op verzoek van het Platform Religieus Erfgoed Hoorn heeft de gemeente aan Mooi Noord-Holland gevraagd dit voor Hoorn, Zwaag en Blokker te doen. Het inzichtelijk maken van de kansen en bedreigingen voor religieuze panden, in een zogeheten kerkenvisie, moet voorkomen dat deze waardevolle gebouwen in de toekomst verloren gaan. Deze hebben namelijk een grote maatschappelijke functie voor de buurt.

„Bijna elke stad of dorp is om een kerk heen gegroeid. Ze verbinden de inwoners. Mensen komen er samen, ook naast hun geloof”, legt Eva de Bruijne (26) uit. Zij is beleidsmedewerker Erfgoed bij de gemeente Hoorn. „De publieke functie kan een rol spelen bij herbestemming. Het is natuurlijk zonde als zo’n mooi gebouw dicht gaat. Als ze open blijven, kunnen bezoekers de plek beleven.”

’Erfgoed blijven benutten’
Sinds 1795 is er in Nederland een scheiding tussen kerk en staat. Hoorn bemoeit zich in principe niet met kerkelijke zaken. Met deze kerkenvisie wil de gemeente echter vanuit het publieke belang toch kijken wat zij kan doen voor de gemeenschap en voor de kerkeigenaren. Gebouwen mogen niet verdwijnen zonder dat daar goed over is nagedacht. „En we stimuleren dat het religieus erfgoed op een goede manier benut blijft”, benadrukt De Bruijne.

De gemeente heeft door het opstellen van de visie een helder beeld gekregen van wat waar speelt in kerkgebouwen. Er staan tweeëntwintig panden in, zowel monumentale als niet-monumentale. Alleen panden die oorspronkelijk als kerkgebouw zijn neergezet, zijn opgenomen. Op basis van deze informatie, kan Hoorn bepalen welke acties nodig zijn. „Door deze visie zien kerken wat andere kerken doen. We hopen dat daardoor het onderlinge contact verbetert en dat zij inspiratie opdoen bij elkaar.”

Kerkenloket
Uit het onderzoek dat door Mooi Noord-Holland is uitgevoerd, komt een drietal actiepunten voor de gemeente Hoorn. „Er was behoefte aan een punt waar iedereen met vragen voor en over de kerk terecht kan. Daarom heeft de gemeente op haar website het kerkenloket opgericht.” Daarnaast zal een netwerkbijeenkomst plaatsvinden met ambtenaren, kerkbesturen en eigenaren van kerkgebouwen en biedt de gemeente financiële ondersteuning bij een energiescan, zodat eigenaren inzicht krijgen in manieren waarop zij hun pand(en) kunnen verduurzamen. Inzicht in het energieverbruik en het verlagen ervan, kan helpen bij de exploitatie.

Al in 1949 werd gesproken over een nieuwe (2e) parochie in Hoorn voor de Rooms-katholieke kerkgangers, ter ontlasting van de Koepelkerk aan het Grote Noord.
Op 18 juli 1958 werd de nieuwe parochie daadwerkelijk gesticht, op voorstel van de bouwpastoor onder de naam Parochie van de Heilige Engelbewaarders.
In 1933 al ontwierp de stedenbouwkundige Wieger Bruin te Amsterdam uitbreidingsplannen voor Hoorn, waaronder de noordelijke uitleg. In het in 1959 ontstane definitieve stedenbouwkundige plan aan de Johannes Poststraat werd voor de bouw van de nieuwe kerk ruimte gereserveerd. Het stedenbouwkundig plan was vermoedelijk van de hand van Ir. Gouwetor van het Rotterdamse architectenbureau Kuiper, Gouwetor, De Ranitz en Bleeker.  Lees verder

In de Heilige Engelbewaarderskerk is een uitvaartcentrum gevestigd. Het pand kampt met scheurvorming in het muurwerk, lekkage en de ruimte is moeilijk te verwarmen. Daar wordt binnenkort iets aan gedaan. Nu er overzicht is, kan Hoorn beter anticiperen op ontwikkelingen rondom de kerken. Een aanvraag voor een bestemmingswijziging, subsidie of sloopvergunning, zal minder snel als verrassing komen. Ook kan de kerkenvisie als basis dienen om goede afwegingen te maken over financiële vraagstukken, juridische vraagstukken, de positie van de kerk in de Hoornse samenleving en het behoud van (monumentale) kerkgebouwen.

Lees ook:

Boutiquehotel met 43 kamers en brasserie in Grote Kerk Hoorn 1 juni open: slapen in Heavens, eten in The Saint

Nieuw leven laat oude St. Michaëlkerk in Blokker weer bruisen. ’Iedereen met een idee is hier welkom’

Koepelkerk
Een driebeukige kruisbasiliek met galerijen en een koepel boven de viering, geheel het terrein vullend dat beschikbaar was. Gebouwd door de Hoornse architect A. C. Bleys. Consecratie van de kerk 30 oktober 1882 door Monseigneur Snickers. In de tombe van de kerk (onder het altaar) zijn relikwieën ingesloten van de heilige martelaren Restitutus en Placida.„

Wij zijn blij met de interesse die de gemeente toont in de gebouwen van de katholieke kerk”, zegt Xander de Groot, vice-voorzitter van de Matteüsparochie en penningmeester van stichting Koepelkerk Hoorn. Toch zet hij zijn vraagtekens bij de waarde van de visie. „Ik lees over allerlei voornemens, alleen de gemeente is niet de eigenaar van de kerkgebouwen. Ja, je ziet een terugloop in de leden, maar de genootschappen bepalen zelf hun toekomst. De bijdrage voor een energiescan gebruik ik liever voor de energienota. De Koepelkerk is nu eenmaal niet gemakkelijk te stoken en ik zie deze niet zo snel opgedeeld worden in multifunctionele ruimtes waar dan weer iets van een brasserie komt. Over vijf jaar kijken we weer helemaal anders naar onze religieus erfgoed.”

Bron NHD + Kerkenrubriek op deze website