De Coöperatie Westfries CultuurGoed, eigenaar van de Noorderkerk in Hoorn, ligt met de gemeente in de clinch over de grootscheepse verbouwing die zij momenteel in het rijksmonument laat uitvoeren om het geschikt te maken voor bijeenkomsten en activiteiten.
Dinsdag stonden beide partijen voor de voorzieningenrechter in Alkmaar. De coöperatie eiste dat een bouwstop wordt opgeheven, die door de gemeente is opgelegd voor een deel van het werk (met een dwangsom van 5000 euro bij overtreding). Dat lukte niet. Wel besliste rechter J. Maarleveld dat de gemeente ten onrechte heeft voorgeschreven dat elke wijziging eerst voor akkoord moet worden voorgelegd, om te bekijken of er een vergunning voor nodig is. Die maatregel is geschrapt, en de gemeente moet de kosten van de procedure voldoen.
Schade
De opvatting van beide partijen over de manier waarop met een monumentaal gebouw moet worden omgegaan verschilt nogal, bleek uit de zitting. ,,De gemeente wil het liefst niet achteraf constateren dat schade is aangebracht bij werk waarvoor vergunning had moeten worden aangevraagd’’, zegt Pieter Meijers, hoofd bureau Erfgoed - Monumenten & Archeologie. De coöperatie - vijf kapitaalkrachtige ondernemers - vindt het principieel te ver gaan, als zij elk werk aan de gemeente moet voorleggen met de vraag of het ’vergunningsvrij’ is.
Aanleiding tot de zitting was de sloop van een stenen muurtje in september. Het muurtje stond in een ruimte in de kosterswoning, waar de coöperatie een professionele keuken aan het inrichten is. Aanvankelijk zou het blijven staan. Volgens de eigenaar bleek pas toen gipsplaten waren weggehaald dat het bestond uit allerlei soorten stenen, de meeste niet heel oud, die ook nog ’gevaarlijk los’ lagen. Het muurtje is toen zonder overleg weggehaald, terwijl volgens de gemeente van tevoren was gezegd dat daarvoor een vergunning nodig was. Daarom werd een bouwstop opgelegd.
De rechter zei zelf niet te kunnen vaststellen of het muurtje monumentaal was. Dat betekent dat alsnog een vergunningaanvraag nodig is. De Rijksdienst voor Monumentenzorg zal hierover moeten adviseren. De procedure kan een half jaar duren. Meijers heeft als ’oplossingsrichting’ aangegeven dat de coöperatie ook kan volstaan met iets waaruit blijkt dat daar een muur heeft gestaan. Terugplaatsen is volgens advocaat Wiljan Loomans geen optie.
Ook loopt nog een procedure omdat houten vloerdelen zijn weggehaald in een kamer, waarbij de eigenaar constateerde dat er een oude monumentale vloer onder ligt die hij liever als vloer wil. Mark Klarenbeek, juridisch adviseur van de gemeente, vindt dit een voorbeeld dat de eigenaar een ander idee heeft van wat monumentaal is dan de gemeente. ,,De leistenen vloer mag dan de oorspronkelijke vloer zijn, maar het is niet gezegd dat de houten vloer geen monumentale waarde heeft.’’
Meijers vindt het jammer dat Westfries CultuurGoed ’van meet af aan niet met de gemeente wilde samenwerken’. ,,Het kost veel frustratie en energie, terwijl het zo’n mooi project is.’’
