Een ingetogen feestje in het Sint Pietershof in Hoorn. Donderdagmiddag keerde daar een van de windvanen uit 1901 terug, die bijna vijftig jaar geleden bij een grootscheepse verbouwing waren verdwenen van de trapgevels aan de Spoorstraat. De windwijzer, van verguld gietijzer, kwam opeens te koop, via Marktplaats. De gemeente greep die kans.
Terwijl burgemeester Nieuwenburg de windvaan plaatst, kijken (rechts van hem) de regenten Jaap van der Knaap, Mieke Peetom-Eek, Henk Bouma en Hans Regter toe.Burgemeester Jan Nieuwenburg plaatste het gerestaureerde exemplaar donderdag terug op zijn standaard, die nu op een sokkel in de fraaie binnentuin staat. Zo kreeg de viering van het 400-jarig bestaan van het college van regenten een gouden randje.
Klooster
Achter de barokke voorgevel van het uit 1692 stammende hoofdgebouw van het ’Oud Mann’ en Vrouwen Huys Sint Pietershof’ aan het Dal gaat een rijke geschiedenis schuil. Ooit, in de vijftiende eeuw, was op deze plek een klooster. De gebouwen werden in 1572 door de Kruisbroeders verlaten, toen de stad voor de Prins van Oranje koos. De gemeente kreeg ze in eigendom. De bijgebouwen werden als oudemannenhuis ingericht, de kerk werd een pesthuis en later oefenlokaal voor de schutterij.
Tucht- en Dolhuis
In 1617 werd het oude mannenhuis verbouwd, er kwamen galerijen. Een nieuw deel, het Vierkant, wordt een tucht- en dolhuis, met 25 cellen voor zwakzinnigen, criminelen en dronkaards. De vroedschap, het stadsbestuur, stelde in 1618 voor bestuur en beheer een college van regenten in.
In 1636 kwamen er ook vrouwen in het Sint Pietershof. Op de plek van het dolhuis komt in 1848 een militaire gevangenis. Als die in 1923 wordt gesloten worden in het Vierkant zeventien woningen ingericht, waarmee het totaal op 97 komt. Daarvan worden verschillende samengevoegd bij de grote restauratie van 1969 tot 1973. Er blijven er 49 over, na de restauratie van 1992-1993 nog 45. De meeste hiervan zijn voor een persoon, er zijn zes ’echtparenwoningen’.
Van ondergang gered
Het Sint Pietershof heeft financieel zware tijden gekend. Dat kwam onder meer door de ’proveniers’ die eenmalig een bedrag betaalden, afhankelijk van leeftijd, conditie en rijkdom, en daarvoor vrij wonen en drie maaltijden per dag kregen. „Dat kon niet toe”, zegt Hans Regter, die al 31 jaar voorzitter is van het college van regenten. Pas toen woningen van de proveniers begin negentiende eeuw beschikbaar kwamen voor verhuur, krabbelde Sint Pietershof overeind.
Jonkheer Pieter van Akerlaken wist in de 25 jaar dat hij administrateur was, vanaf 1837, de zaken ten goede te keren. Zo liet hij het Rijk nog eens achterstallige huur betalen voor het gebruik van het Vierkant als ’huis van arrest’ voor de nabijgelegen kazerne. Regter: „Hij heeft Pietershof van de ondergang gered.”
Wachtlijst
Vandaag de dag is Sint Pietershof een beschermde woongemeenschap voor 55-plussers die zelfstandig kunnen wonen en huren betalen van rond de 400 euro, exclusief 200 euro servicekosten. Vier tot vijf keer per jaar wisselt een woning van bewoner. De leegstand is nihil. De wachtlijst telt zo’n vijftig namen. Wie op de wachtlijst wil kan zich opgeven, maar komt daarvoor pas in aanmerking na een gesprek met de huismeester . Dan nog is er nog geen zekerheid over de woning, want voor die wordt toegewezen is er een gesprek met twee regenten. Regter: „We willen voorkomen dat hier iemand komt die niet past in het geheel. Het is toch een woongemeenschap.”
Het college van regenten, bestaande uit zes mensen, beheert het Pietershof namens de gemeente en heeft uitgebreide bevoegdheden. Acht maal per jaar vergadert het college, en er zijn nog eens zes à zeven bouwvergaderingen waarin onderhoud en vernieuwing worden besproken. Voorts is er twee keer per jaar een bijeenkomst met bewoners. De regenten hebben het er druk mee, maar worden er niet voor betaald. „We doen het vrijwillig”, zegt Regter. „We houden van het gebouw, houden van de mensen, willen het leuk voor ze maken, met minimale financiële middelen. Al kun je het natuurlijk niet altijd iedereen naar zijn zin maken. Eigenlijk zijn we een vrijwillig verhuurbedrijf.”
Bron: NHD.nl
In onze gebouwenrubriek is het Sint Pietershof beschreven door Henk Overbeek: Sint Pietershof
