Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

De Maria Ommegang vindt voortaan eens in de vier jaar plaats. Het bestuur van de Stichting Maria Gilde heeft dit besloten om organisatorische redenen en vanwege de toegenomen kosten.
Het middeleeuwse beeld van ‘Maria van Hoorn’ werd tot nu toe jaarlijks vanaf de Noorderkerk door de oude binnenstad en de historische haven van Hoorn gedragen. Eindpunt voor deze cultureel-historische en religieuze ommegang is de Cyriacus en Franciscuskerk.

Vorig jaar organiseerde het Maria Gilde de ommegang voor de vijfde keer. Het evenement trekt steeds meer publieke belangstelling en ook het aantal deelnemers groeit. Helaas nemen de kosten voor de organisatie evenredig toe. Het Maria Gilde hoopt met de maatregel meer tijd te krijgen om donateurs en fondsen te werven.

De eerstvolgende Maria Ommegang is nu gepland in oktober 2015. Het beeld ‘Maria van Hoorn’ is oorspronkelijk afkomstig uit Hoorn maar raakte in de loop der eeuwen uit het oog. In 2007 werd het beeld tijdens een veiling van Sotheby’s in New York aangekocht. De financiering werd mogelijk na een geldinzameling onder de bevolking en het bedrijfsleven van Hoorn. ‘Maria van Hoorn’ kreeg een vaste plek in het Westfries Museum. Het middeleeuwse beeld is ieder jaar tijdens het eerste weekend van oktober te bewonderen in de Cyriacus en Franciscuskerk aan het Grote Noord.

Elke financiële bijdrage in de kosten van de Maria-ommegang is welkom. Grote, kleine, incidentele of jaarlijkse bedragen kunnen worden gestort op bankrekening 16.06.67.402 ten name van de Stichting Maria Gilde te Hoorn.

-------------------

Uit eerdere publicaties:

De ‘Maria van Hoorn’ is gemaakt rond 1470. Een periode waarin de Mariaverering in Hoorn en Noord-Holland tot grote bloei kwam. Recente bodemvondsten, onder andere van het klooster Bethlehem uit het vlak bij Hoorn gelegen Blokker, maken nog eens duidelijk dat de Moeder van God een zeer grote rol speelde in het religieuze leven van de late middeleeuwer. Maria was veruit de belangrijkste en populairste heilige. En is dat overigens nog steeds. Die status dankt ze vooral aan de rol van ‘voorspreekster’ of middelaarster, die haar door de kerk en de gelovigen altijd is toegedicht. Omdat zij als mens en moeder begrip heeft voor de menselijke zwakheden en bovendien dicht bij God staat, richten de gelovigen zich met hun vragen, verdriet en zorgen tot Maria en branden zij een kaarsje bij het Maria altaar. De ‘Maria van Hoorn’ moet ook op zo’n altaar hebben gestaan in de naar Maria vernoemde Onze Lieve Vrouwe kerk. Kronieken maken melding van talrijke ‘miraculen ende tyckenen’ die zouden hebben plaatsgevonden nadat gelovigen zich bij het beeld tot Maria hadden gericht. Uit bewaard beleven pelgrimsinsignes en opdrachten om naar Hoorn ter bedevaart te gaan, kan worden opgemaakt dat rond de Onze Lieve Vrouwe kerk en de ‘Maria van Hoorn’ aan het eind van de vijftiende eeuw een bescheiden bedevaartscultus ontstond. Hoorn was daarin niet uniek. De Mariakapel van het kleine dorpje De Keins bij Schagen bijvoorbeeld, was ook zo’n oord waar pelgrims op af kwamen, aangetrokken door de wonderbaarlijke verhalen die er over het Mariabeeld ter plekke de ronde deden. Ook dit beeld is op de expositie te zien.

Maria duikt onder
Het belangrijkste pelgrimsoord en Mariaheiligdom in Noord-Holland was -en is nog steeds- Heiloo, waar al eeuwen lang de Maria ter Nood wordt aanbeden. De rijke geschiedenis van dit genadeoord wordt op de tentoonstelling uitgebreid uit de doeken gedaan aan de hand van schilderijen, prenten, tekeningen en voorwerpen. Op een olieverfschilderij van G. de Jongh uit 1630 wordt een pelgrimsfamilie bij het Mariaheiligdom afgebeeld, samen picknickend, met op de achtergrond in gebed verzonken pelgrims. Een bedevaart was blijkens dit schilderij ook destijds al een (verantwoord) uitje. De Mariakapel op het schilderij is overigens een ruïne. Net als vele andere kapellen, kloosters en kerken in Noord-Holland werd het Mariaheiligdom tijdens de Reformatie doelwit van een plaatselijke beeldenstorm. Met het verbod van het katholieke geloof in 1580 kwam een einde aan de openlijke verering van Maria. De Moeder van God kon voortaan alleen nog thuis of in één van de vele schuilkerken aanbeden worden. Aan die periode herinnert het prachtige Mariabeeld uit de katholieke schuilkerk ‘De Drie Tulpen’ uit Hoorn. Wie op Mariabedevaart wilde gaan, koos noodgedwongen een bestemming in het buitenland. Vooral het Duitse Kevelaer was zeer populair.

Het Rijke Roomse Leven
Na het herstel van de godsdienstvrijheid en de katholieke hiërarchie rond het midden van de negentiende eeuw maakt de Mariaverering een spectaculaire comeback. Tijdens de periode, die wel wordt aangeduid als het Rijke Roomse Leven was Maria alom aanwezig in het leven van de Noord-Hollandse katholiek, zowel in de kerk, als op school en thuis. Alle kinderen droegen een Mariamedaille, meisjes gingen naar de Mariaschool en in de meimaand waren ze Mariabruidjes. De moeders waren lid van de Mariacongregatie en de rozenkrans lag altijd binnen handbereik.
Overal in Noord-Holland verrezen nieuwe kerken en Mariakapellen. Ook Maria-heiligdommen zoals in Heiloo werden in ere hersteld. Vele kunstenaars leverden hieraan een bijdrage, waaronder Han Bijvoet, wiens ontwerptekeningen voor de glas in lood ramen van de St. Bavo in Haarlem en de muurschilderingen in Heiloo op de expositie getoond worden, evenals een kruiswegstatie van Jan Toorop.
De katholieken konden weer openlijk ter bedevaart gaan. Vooral plekken waar Mariaverschijningen hadden plaatsgevonden, zoals Beauraing en niet te vergeten Lourdes, waar Maria in 1858 aan het herderinnetje Bernadette Soubirous zou zijn verschenen, waren zeer in trek, getuige de vele bedevaartsouvenirs die op de expositie te zien zijn. Heel fraai zijn enkele bedevaartsvaandels, afkomstig uit de in 1882 in Zwaag gebouwde Lourdeskapel, de grootste in zijn soort in Nederland.

zie ook:

9-6-2007 Mariabeeld komt terug naar Hoorn

5-10-2008 Oogstrelende tentoonstelling

18-10-2008 Tweede keer Mariaomgang

16-12-2008 Maria's gratis toegang tot Museum