Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Gemeente Hoorn gaat de komende weken het oorlogsmonument bij de Grote Kerk opknappen. Aangebrachte verf wordt verwijderd en de letters op het marmer worden leesbaar gemaakt. Tinie Mulder, bestuurslid van Overleg Leefbaarheid Binnenstad en ’buurvrouw’ van het beeld, is blij met de toezegging. ,,Het ziet er niet uit. Zo ga je niet met oorlogshelden om. Mensen die meegemaakt hebben dat hier onschuldige landgenoten zijn geëxecuteerd ergeren zich groen en geel aan de huidige toestand.''

bron: www.nhd.nl
------------------------------

Uit de gidsenmap van Oud Hoorn, hieronder nadere informatie over het monument:

Gedenkteken: ‘Gefusilleerden’

Locatie: Kerkplein

Thema: Gewapend verzet

Kunstenaar: Pieter Starreveld

Onthuld: 26 april 1947

Het monument is onthuld op 26 april 1947 door mw. Jonker, weduwe van één van de gefusilleerden en een dochter.

Ontstaansgeschiedenis

Dit gedenkteken is het oudste Hoornse oorlogsmonument, eindpunt van de jaarlijkse Stille Tocht op 4 mei, vanaf de Westerdijk, waarvan de route wordt gemarkeerd door de vier ‘handen’ van Truus Menger. Het gedenkteken er gekomen doordat ds. Boer op eigen initiatief tijdens de dankdienst op zondag 6 mei 1945 ’s avonds in de Grote Kerk een collecte afkondigde voor dit doel. Een comité onder voorzitterschap van ds. Boer en met daarin veel oud-verzetsmensen zou het gedenkteken realiseren. Dat ging redelijk vlot. Een kleine aarzeling ontstond toen de aangezochte kunstenaar met een ontwerp op de proppen kwam dat een geheel naakt mannelijk figuur liet zien. Men was weer gerust toen in het herontwerp ‘een draperie was aangebracht die ’t lichaam omgaf en gedeeltelijk bedekte en tevens symbolisch aangaf hoe de mens bij de dood zich als ‘t ware van ’t stoffelijke losmaakt’ (notulen comité 18 februari 1946).

Het comité stelde zichzelf overigens meteen al ambitieus op: er moesten maar liefst drie monumenten komen: een monument voor de gefusilleerden, een monument voor gevallen buitenlandse oorlogsvliegers en een monument voor Hoornse oorlogsslachtoffers. Het eerste monument - aan de Grote Kerk - kwam er redelijk snel, zoals hierboven staat. Het monument voor de gevallen vliegers werd al snel achterhaald doordat de overblijfselen van Amerikaanse vliegers, omgekomen bij de botsing van twee B-17’s boven Hoorn op 7 juli 1944, vanaf de Algemene Begraafplaats aan het Keern naar de USA of naar het Amerikaanse oorlogskerkhof in Margraten (Limburg) werden overgebracht. De graven van vier Engelse vliegers op het Keern kregen een officiële grafsteen van de Commonwealth War Graves Commission. Veel later (1990) is er toch nog op initiatief van leden van het Hoornse Comité 40-45 een gedenkteken voor de gevallen vliegers op de Westerdijk opgericht.

Het monument voor de Hoornse oorlogsslachtoffers kostte nog veel moeite, maar is er uiteindelijk, in 1953, toch gekomen in de vorm van een plaquette met zesenvijftig namen van Hoornse ingezetenen die door zeer uiteenlopende oorlogsomstandigheden het leven hebben verloren.

[Bron: West-Fries Archief, toegangsnummer 0624, archieftitel: ‘Comité voor de oprichting van een gedenkteeken voor de oorlogsslachtoffers, Hoorn]

Achtergrond

- Ab Vortman, ‘Eliminaties’, in: West-Friesland in de jaren 40/45, pag. 16-17

- Achtergrondinformatie over de vijf gefusilleerden en hun verzetswerk, vindplaats: slachtofferregister op www.eerebegraafplaatsbloemendaal.eu

- Frans Zack, ‘Herinneringen aan een woelige Nieuwstraat: veel lief en ook ontstellend leed’, Kwartaalblad Oud Hoorn 2005, nr. 1, pag. 3-10

- Website Comité 40-45 Hoorn: www.comite4045.nl