Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Er komt een nieuwe tekst op het standbeeld van Jan Pieterszoon Coen in Hoorn. Dat besloot de Hoornse gemeenteraad op dinsdag 13 maart 2012. De nieuwe tekst is uitgebreider en geeft ook een beeld van het gewelddadige optreden van Coen bij het verwerven van handelsmonopolies in Indië. De tekst komt op twee nieuwe bordjes en is in twee talen te lezen; Nederlands en Engels. Daarbij komt er een QR Code op de bordjes, die verwijst naar een website met uitgebreide feitelijke informatie en een platform voor meningen en discussies. Een subamendement van de fractie van PvdA om de tekst ook in een derde taal, Bahasa Indonesia, te vertalen haalde geen meerderheid in de raad.

Amendement
De fractie van het CDA diende een amendement in om het voorstel van het college aan te passen. De tekst bleef hetzelfde, maar het voorstel om 80.000 euro ter beschikking te stellen voor twee beelden van tijdgenoten van Coen (Liorne, David de Vries of Willem Cornelisz Schouten) werd uit het raadsbesluit gehaald. Dit geld is vanuit het project Oostereiland beschikbaar voor kunst. Het CDA vindt dat dit losstaat van de kwestie rond JP Coen. Zij verwachten hiervoor een apart voorstel van het college aan de raad.

Stemmen
Alle partijen stemden in met dit amendement, met uitzondering van de SP en D66. D66 verklaarde het amendement niet te kunnen steunen vanwege het 1e besluitpunt: geen hedendaagse aanpassing toe te voegen aan het standbeeld van JP Coen, zoals het sokkelcommunicatie voorstel van D66,. Hiermee zouden zij tegen hun eigen voorstel stemmen. Uiteindelijk stemden bijna alle partijen in met het geamendeerde voorstel, behalve de fractie van de SP. D66 bleef tegen het 1e besluitpunt van het geamendeerde besluit.

Nieuwe tekst
Hieronder staat de nieuwe tekst:

Jan Pieterszoon Coen (Hoorn 1587- Batavia 1629)

Koopman, directeur-generaal en gouverneur-generaal van de Verenigde Oostindische Compagnie (VOC). Vormgever van het succesvolle handelsimperium van de VOC in Azië. Stichter van Batavia, het huidige Jakarta.

Geroemd als krachtdadig en visionair bestuurder. Maar evenzeer bekritiseerd om zijn gewelddadige optreden bij het verwerven van handelsmonopolies in Indië. Voerde in 1621 een strafexpeditie uit tegen één van de Banda-eilanden, omdat de bewoners tegen het verbod van de VOC in nootmuskaat leverden aan de Engelsen. Duizenden Bandanezen lieten hierbij het leven, de overlevenden werden naar Batavia gedeporteerd.

Coen kreeg aan het eind van de negentiende eeuw de status van nationale held, compleet met standbeeld in zijn geboortestad. Een landelijk oprichtingscomité onder leiding van de Hoornse burgemeester Van Dedem zamelde hiervoor het geld in. Het bronzen beeld, een ontwerp van Ferdinand Leenhoff (1841-1914), leraar aan de Academie voor Beeldende Kunst in Amsterdam, werd in 1893 feestelijk onthuld.

Onomstreden is het standbeeld niet. Volgens critici verdient Coens gewelddadige handelspolitiek in de Indische archipel geen eerbetoon.

Meer weten over Jan Pieterszoon Coen? Scan de QR-code en bezoek het Westfries Museum, waar de beroemde portretten van Coen en zijn vrouw Eva Ment te zien zijn, gemaakt door de kunstenaar Jacob Waben.

bron www.hoorn.nl

--------------------------------
Politiek boog zich in de raadscommissie gisteravond over tekst bij J.P. Coen. De nieuwe tekst op de sokkel van het beeld van J.P. Coen is na twee keer te zijn uitgesteld aan de Hoornse politiek voorgelegd. Het tekstvoorstel wordt op 13 maart 2012 in de Gemeenteraad vastgesteld.

Met mogelijk een enkele aanscherping en verbetering kan de Hoornse politiek in meerderheid leven met de nieuwe tekst bij het standbeeld van J.P. Coen op de Roode Steen. De raadscommissie vond dat die informatie voldoende duidelijkheid verschaft over zijn wandaden.

CDA’er Johan van der Tuin kondigde aan bij de gemeenteraadsvergadering met een voorstel voor verschillende wijzigingen te komen. Afgaande op de discussie van gisteravond moet het lukken om de meningen van meerdere politieke partijen in een breed gedragen amendement te verwoorden.

Er komt bij het kunstwerk op de Roode Steen andere informatie over de gouverneur-generaal van de Verenigde Oostindische Compagnie. Hierin wordt belicht dat Coen zich misdroeg.

’Vele Bandanezen lieten het leven bij de strafexpeditie die hij in 1621 liet uitvoeren’, komt er in het Nederlands en Engels bij te staan.

Bron www.nhd.nl

-------------------------------

Op de site van de Gemeente Hoorn:

Toelichting: tijdens de raadsvergadering van 12 juli 2011 is uitgebreid gesproken over het standbeeld J.P. Coen op de Roode Steen naar aanleiding van:

1. het burgerinitiatief (dat de raad vanwege de donkere kanten van J.P. Coen vroeg zich uit te spreken over handhaving van de status quo van het beeld en/of 3 suggesties te overwegen: vervanging door een standbeeld van andere Hoornse grootheden zoals Liorne of David de Vries, verplaatsing van het beeld van Coen naar het Westfries Museum en plaatsing van een kritische noot op de sokkel),
2. het voornemen van het college om een nieuw tekstbord op de sokkel te plaatsen dat ook de donkere kanten van J.P. Coen vermeldt en
3. het initiatiefvoorstel van D66 ‘Sokkelcommunicatie J.P. Coen’ (dat ervoor pleitte in glazen panelen rondom de sokkel het uitgebreidere historisch verhaal te graveren).

De raad koos voor handhaving van het beeld op de Roode Steen, maar wel met een informatievoorziening die meer recht doet aan de geschiedenis en gaf het college opdracht dit uit te werken inclusief een financiële onderbouwing. Dit voorstel ligt er nu.

Voorstel is de informatievoorziening op de sokkel te verbeteren met twee tekstborden (resp. Nederlands/Engels); er is een concreet tekstvoorstel. Op het tekstbord komt ook de tijdens de raadsbehandeling door meerdere fracties bepleite QR-code, die leidt naar een website met uitgebreide feitelijke informatie en een platform voor meningen en discussies. De raad wordt gevraagd hiervoor in 2012 een budget van maximaal € 10.000 beschikbaar te stellen. Daarnaast is het voorstel om de geschiedenis van Coen en de V.O.C. in 2012 uitgebreid over het voetlicht te brengen door het faciliteren van cultuureducatieve projecten.

Tenslotte wordt voorgesteld door middel van twee beeldende kunstopdrachten over historische stadsgenoten (het Fluitschip (Liorne) en David de Vries of Willem Cornelisz Schouten) de geschiedenis van Hoorn beter over het voetlicht te brengen. Hiertoe is een bedrag van € 80.000 benodigd, dat kan worden gedekt uit de reserve beelden kunst.
Gevraagd: advies aan de raad van 13 maart 2012.

Zie hier Standbeeld Coen terug geplaatst, Coen held op sokkel
Onthulling standbeeld Coen 1893 en hier de eerdere beslissing van de Gemeenteraad.

Op onze links-pagina treft u o.a. de verzameling van Coenknipsels van Harm Stumpel:

De geschiedenis moet je niet met de witkwast wegmoffelen