Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

De gemeente Hoorn stuurde onderstaande brief aan Staatsecretaris vander Laan, waarin de negatieve gevolgen van de BRIMregeling voor o.m. de Stichting Stadsherstel, de Vereniging Hendrick de Keyser en de kerken worden uitgesproken. Gevraagd wordt om een eenvoudige regeling  voor restaurerende instellingen en Monumentale kerkgebouwen in het leven te roepen.

Aan de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschappen
Mevrouw mr. M.C. van der Laan
Postbus 16375
2500 BJ DEN HAAG

Afdeling BWT/Monumentenzorg
contactpersoon dhr. A. Boezaard
doorkiesnummer 0229 25 2682 uw brief van
uw kenmerk ons kenmerk BWT/MS/05.24845
bijlagen

Hoorn, onderwerp Restauratie problematiek in de Gemeente Hoorn

Geachte Mevrouw van der Laan,

Al geruime tijd wordt er op uw ministerie gewerkt aan een nieuwe regeling voor de instandhouding van Rijksmonumenten, die met ingang van 1 januari 2006 operationeel moet zijn, de zogenaamde BRIM regeling. Hoewel de definitieve regeling nog gepubliceerd moet worden in het staatsblad is er inmiddels zoveel bekend dat wij ons grote zorgen maken over de toekomstige restauratie problematiek in Hoorn. Uw voorgangers de staatssecretarissen Nuis, v.d. Ploeg en van Leeuwen hebben wij in het verleden op de hoogte gebracht van onze problemen en met deze brief willen wij ook u op de hoogte brengen.

In deze brief willen wij op de volgende zaken ingaan:
1. Algemene Schets
2. De BRIM en de gevolgen voor de Stichting Stadsherstel en de Vereniging Hendrick de Keyser
3. De BRIM en de gevolgen voor onze kerken.
4. Het Hoorns Monumenten Fonds

1. Algemene Schets
Hoorn is een van de steden met een grote historische binnenstad. Al in 1970 is een groot deel van de binnenstad aangewezen als Beschermd Stadsgezicht. Inmiddels is de gehele oude binnenstad aangemerkt als Beschermd Stadsgezicht. Naast ± 360 Rijksmonumenten staan er in de Binnenstad een groot aantal zogenaamd beeldbepalende panden en Gemeentelijke monumenten.

In 2001 is de restauratie behoefte onderzocht van 120 Rijksmonumenten. Van deze onderzochte monumenten hadden er ±90 monumenten een restauratiebehoefte. Inmiddels zijn 16 van deze 90 monumenten gerestaureerd. Minstens 74 Rijksmonumenten dienen nog gerestaureerd te worden. Dit is 20% van het totale aantal Rijksmonumenten in de Gemeente Hoorn. Van deze monumenten zijn er een aantal grote monumenten die nog gerestaureerd dienen te worden. Een instandhouding schiet te kort.

Het gaat hier onder ander om:
- het Oostereiland
- de Oosterpoort
- het Weeshuiscomplex
- het voormalige Postkantoor
- de Oosterkerk
- de Toren van de kerk in Westerblokker
- de Gemetselde boogbrug aan de Noorderstraat

De bovengenoemde rijksmonumenten zijn eigendom van de gemeente Hoorn, de kerkelijke instellingen, stichtingen of van de Vereniging Hendrick de Keyser. Restauratie van deze monumenten zal in totaal enige miljoenen Euro's bedragen. De kleinere monumenten, voornamelijk woonhuizen/ pakhuizen etc. zijn over het algemeen particulier eigendom. Deze panden komen, indien particulier bezit onder bepaalde voorwaarden in aanmerking voor belastingaftrek al dan niet gekoppeld aan een laagrentende lening. Een aantal van deze monumenten zal hier niet voor in aanmerking komen, omdat de technische kwaliteit dusdanig is dat de belastingdienst dit als nieuwe bron ziet. Restauratie wordt derhalve dan zeer moeilijk.

Tot en met 2010 zijn onze restauratiebudgetten voor bijna 100% vastgelegd in beschikkingen of toezeggingen.
De afgelopen jaren hebben wij, onderstaande tabel moge dit duidelijk maken, zeer geringe restauratiebudgetten gekregen.

Budgetjaar Budget
2005 e 111.692
2006 e 111.154
2007 e 163.644
2008 e 97.859
2009 e 92.078
2010 e 92.266

Naast deze geringe budgetten heeft de Gemeente Hoorn voor een drietal grote monumenten een zogenoemde kanjer subsidie gekregen. Ook is de afgelopen jaren gebruikt gemaakt van de bijzondere regeling van het Nationale Restauratie Fonds voor laagrentende leningen buiten de BRIM om. De Gemeente moet voor deze leningen wel garant staan. U zult begrijpen dat de meeste restauraties in Hoorn noodgedwongen zonder subsidie worden uitgevoerd.

2. De BRIM en de restaurerende instellingen

Bovenstaand relaas maakt duidelijk hoe belangrijk de Stichting Stadsherstel en de Vereniging Hendrick de Keyser voor Hoorn zijn. Wij zijn bang dat met invoering van de BRIM het werk van onze stichting stadsherstel ophoudt, immers de stichting verwerft, restaureert en verkoopt. Zij beheert niet. Al 33 jaar restaureert zij en met veel succes. Het jubileumboek van de stichting is in oktober j.l. aan de heer mr. P. van Vollenhoven, Voorzitter van het Nationaal Restauratie Fonds overhandigd. Een exemplaar van dit boek is aan u toegestuurd. Hier in kunt u lezen en zien waarin een kleine stadsherstel, door gedreven vrijwilligers bestuurd, GROOT kan zijn. Ook de vereniging Hendrick de Keyser is voor ons zeer belangrijk. Na Amsterdam heeft de Vereniging in Hoorn haar meeste bezit.

De Vereniging Hendrick de Keyser is onder andere opgericht om panden te verwerven, restaureren en te exploiteren. Op grond van de BRIM regeling zal de Vereniging Hendrick de Keyser niet meer kunnen restaureren. Wij pleiten ervoor om restaurerende instellingen zoals stichting stadsherstel en de Vereniging Hendrick de Keyser een eigen eenvoudige subsidieregeling te geven die het mogelijk maakt om ook in de toekomst te kunnen blijven restaureren.

3. De BRIM en de Kerken
In de Gemeente Hoorn staan 10 monumentale kerken en kapellen, 3 torens en 2 dakruiters. De afgelopen 25 jaar zijn al deze objecten en torens tenminste ÈÈn keer gerestaureerd. Ondanks dat monumentale kerken gebruik maken van de zogenoemde BROM regeling voor kerken is partiÎle restauratie noodzakelijk. Als voorbeeld nemen we de Oosterkerk, gerestaureerd in 1982 en daarna in 1996 partieel gerestaureerd. Nu is geconstateerd dat de zogenaamde Bonteknaagkever haar vernielende werk heeft gedaan, met name in de kap en de houten gewelfribben. Restauratie kosten e 280.000,-. De stichting Oosterkerk bestaande uit vrijwilligers exploiteert al ruim 20 jaar de kerk met succes. Echter, voor deze restauratie heeft ze het geld niet en ook de BRIM regeling zal hier geen uitkomst brengen. Ook voor kerken is het noodzakelijk dat naast de instandhoudingsregeling een regeling blijft bestaan die ook restauraties mogelijk maakt.

4.Het Hoorns Monumenten Fonds

De Gemeente Hoorn heeft besloten om vooruitlopend op de BRIM regeling zelf het initiatief te nemen. Ons college heeft de raad voorgesteld jaarlijks Ä 200.000,- beschikbaar te stellen waarop ook de Rijksmonumenten in bezit van kerkelijke instellingen en restaurerende instellingen een beroep kunnen doen en wel voor maximaal Ä 50.000 per object. Omdat dit niet genoeg is doen wij een dringend beroep op u ons initiatief over te nemen en voor restaurerende instellingen en Monumentale kerkgebouwen, naast de BRIM regeling een eenvoudige restauratie regeling zonder veel papieren rompslomp te laten bestaan. Om u in de gelegenheid te stellen onze problemen met eigen ogen te aanschouwen nodigen wij u uit om in Hoorn te komen kijken.
Graag willen wij dan een en ander toelichten.

Hoogachtend,

burgemeester en wethouders van Hoorn

de secretaris de burgemeester

Stadhuis Nieuwe Steen 1 Postbus 603 1620 AR Hoorn Tel. 0229 25 22 00 Fax 0229 23 20 86