Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

WACO busonderneming

Bussenoorlog

Goed voorbeeld doet goed volgen. Zo opende de jonge, onbemiddelde Leo Kors uit Hoogkarspel een lijndienst Hoorn - Andijk. Zijn tweedehands bussen reden over slechte wegen en zwakke bruggen. Voor het goedkope groepsvervoer gebruikte hij eerst nog een volledig open bus.

Bus Leo Kors door brug gezakt
Bus van Leo Kors door brug gezakt (ca. 1925)

White Auto-Omnibusdienst
Presentatie Eerste White Auto-Omnibusdienst op het Breed 1925

In 1925 werd in Hoorn de Eerste White Auto-Omnibusdienst (EWAO) opgericht. Op het Breed presenteerden de ondernemers Kok en Van Meurs vijf geel geschilderde White bussen voor hun buslijn Hoorn - Enkhuizen. Een felle strijd tussen de EWFAO en EWAO volgde. Beide firma's lieten na de laatste rit naar Enkhuizen de chauffeur daar slapen om in de vroege ochtend als eerste de passagiers langs de route naar Hoorn op te kunnen pikken. Over de smalle, rustige weg door De Streek haalden de bussen op weg naar Hoorn of naar Enkhuizen elkaar voordurend in. De maximale snelheden, bijvoorbeeld in de gemeente Hoogkarspel 25 kilometer per uur, werden genegeerd. Ongelukken en vechtpartijen bleven niet uit. Deze concurrentiestrijd zette zich voort in het groepsvervoer.

Dientsregeling EWFAO
Dienstregeling EWFAO aangepast aan de concurrentie 1925

Ook elders

advertentie roode bussen
1926 advertentie 'Kies de roode Bussen'

Ook elders in Nederland vonden deze 'bussenoorlogen' plaats. De provinciale overheden grepen in, ze gingen via concessies de lijndiensten reguleren. Voor Post en de firma Kok - Van Meurs lostte dit aanvankelijk niets op, elk van beide firma's kreeg een concessie.

Op basis van gegevens in krantenberichten en advertenties lijkt Post de sterkste partij te zijn geweest. Hij zette in op herkenbaarheid (zijn rode Ford-bussen), verbetering van de service en 'extraatjes' voor de passagiers. Kok en van Meurs adverteerden opvallend weinig. Zaten ze aan de grens van hun mogelijkheden?

 

Een van de oprichters van de NACO

In 1927 stopte Post met zijn fietsenhandel op Turfhaven 36. Het aantal fietsenzaken in Hoorn was snel gegroeid, de winsten namen af. Door fietsen tegen zeer lage prijzen aan te bieden had Post nog getracht zijn marktpositie te behouden. Hij werd vervolgens uit de organisatie van erkende fietsenhandelaren gezet. De motorfietsenzaak was al eerder naar de achtergrond verdwenen. De luxeautoverhuur en het taxivervoer werden nog enkele jaren voortgezet. In 1929 -1930 werd Breed 35 naast de Keizerskroon aangekocht en omgebouwd tot kantoor met bovenwoning. De firma Koelemey nam de activiteiten op Turfhaven 36 over, het pand bleef eigendom van Post.

Raadt en Kistemaker
1925, De Raadt en Kistemaker

Post focuste zich volledig op het busvervoer. In 1928 richtte hij samen met De Raadt, Kistemaker, en De Jong in Purmerend de Nederlandsche Auto Car Onderneming ( NACO) op. Post kende De Raadt en Kistemaker sinds 1924. In dat jaar begonnen deze twee ondernemers vanuit Berkhout autobusdiensten in de gebieden ten zuiden van Hoorn. De belangrijkste werd de dienst Hoorn - Purmerend - Amsterdam.

Dion Bouton bus
Ca. 1928, de Dion Bouton bus

Tijdens de Olympische Spelen in Amsterdam in 1928 vervoerde de NACO dagelijks de atleten, officials en bezoekers van en naar hun verblijven in Nederland. Voor deze grote klus waren zes toerwagens aangeschaft: drie Republics en drie Dion Boutons. Elke bus bood plaats aan 24 personen.

Als directeur van de NACO kreeg Post goed zicht op de snelle ontwikkeling van dag- en vakantiebusreizen en van de bijbehorende reisbureaus. Nadat in 1929 nog voor gezamenlijke rekening was gereden voor reisbureau De Holland Express in Den Haag trad in 1930 Post uit. De Raadt en Kistemaker gingen vanaf 1932 de naam NACO ook voor hun buslijnen gebruiken.