Wasserij Kwaad: bijna 100 jaar een begrip in de regio

Frans Zack

Inleiding

Advertentie jaren dertig vorige eeuw.Uit een ver verleden kan ik mij herinneren dat er een door een paard getrokken bodewagen in Hoorn en omgeving reed, met op de zijkant de tekst "Het is goed als Kwaad het doet". Als kind, dat juist de eerste beginselen van het lezen was bijgebracht, snapte ik weinig of niets van deze boodschap. Dat kwam vanzelfsprekend omdat ik nog niet in staat was de klemtoon goed te leggen. Inmiddels weet ik natuurlijk dat het hier ging om een reclame-uiting van Wasserij Kwaad, toen nog gevestigd aan de Dubbele Buurt. Deze plaats was tevens het middelpunt en standplaats van de bodebedrijven die in onze regio werkten.

Wasserij Kwaad bestaat inmiddels al vele jaren niet meer nadat de werkzaamheden in 1996 werden overgenomen door de landelijk opererende wasserij-organisatie "Lips Textielservice". Daarmee kwam een einde aan een Hoorns bedrijf waarvan de geschiedenis teruggaat naar het jaar 1910.

Kort voor dat jaar was opa Frans Kwaad (1866-1947) invalide geworden door een bedrijfsongeval bij destilleerderij Schermer in Hoorn waar hij werkzaam was. Tot overmaat van ramp was in 1909 ook nog zijn vrouw Antje overleden, en bleef hij achter met vijf jonge kinderen. Dat waren Jerre (1896-1957), Toon (1897-1978), Truus (1898-1943), Jo (1903-1982) en Frits (1905-1979). De in 1901 geboren Petrus was al in 1902 als baby overleden. In 1910 is opa Frans Kwaad hertrouwd. Er moest natuurlijk brood op de plank komen voor het gezin met vijf kinderen. Daarom nam Cornelia, de tweede vrouw van opa Kwaad, haar oude vak als boordenstrijkster weer op.

De familie Kwaad woonde in die dagen in een kleine arbeiderswoning aan de Venenlaan in Hoorn. De aanwezige keuken werd gebruikt om de wasactiviteiten uit te voeren. Ondanks de kleine ruimte zag men kans om zaken als losse boorden, manchetten en fronten te wassen, te stijven en te strijken. Zoals in die dagen gebruikelijk werden de kinderen ingeschakeld voor het afhalen en terugbezorgen van de artikelen bij de klanten. Het "boordenmandje" ging mee naar school om onderweg de te wassen goederen op te halen. Aan het einde van de week konden de spullen dan weer afgeleverd worden bij de klanten.

In een later stadium gingen de zonen Toon en Frits Kwaad zich wat serieuzer bezig houden met de bedrijfsvoering. Men begon zich ook te richten op het verzorgen van de totale gezinswas. In die dagen beschikte een doorsnee gezin nog niet over een wasmachine en de beter gesitueerden brachten maar al te graag hun was naar een gespecialiseerd bedrijf.