Winkelassortiment

Dit boek is uitgegeven bij gelegenheid van het 95-jarig bestaan van de Vereniging Oud Hoorn.
Horinezen werden in de negentiende eeuw nageroepen met: Hij komt van Hoorn! Waarmee werd bedoeld: "Jullie lopen achter! Waar is jullie oude grootsheid gebleven?"
Maar wie dat riep had het mis. Hoorn mocht er nog steeds wezen, in menig opzicht zelfs meer dan ooit. Verkeerstechnisch lag Hoorn ongelukkig. Dat wel. Dezelfde Zuiderzee die het ooit rijk maakte, lag opeens in de weg. Want hoe kon een spoorlijn richting Hoorn rendabel worden gemaakt? Dat kon, zo bleek echter, door groot te denken, in een project Amsterdam-Leeuwarden met Hoorn als tussenstation. "Droogleggen, die zee!", was dan ook het idee dat al in de jaren 1850 verkondigd werd, en tien jaar later door een Horinees werd uitgewerkt.
Hoorn zette de toon, werd zelfs uitgesproken progressief. Bijna nergens bloeide het liberalisme - dat was toen links - als in Hoorn. En nergens in het Noorderkwartier ontwikkelde het socialisme zich zo vroeg.
Hoorn liep voorop, maar dat riep ook verzet op. Een derde van de bevolking was katholiek en moest niets van dat drammerige links hebben. Foto's als op de voorkant van dit boek zijn bedrieglijk, ogen te idyllisch. Wat onzichtbaar blijft, is de onderdrukte woede om een elite die van alles doordreef.
Dit alles speelde zich af in de negentiende eeuw: de eeuw van onze waterleiding, gas, elektriciteit en ook trein, parken,singels, begraafplaatsen? Zelfs onze maten en gewichten, kadaster en burgerlijke stand, en de tijd overal in Nederland gelijk, zijn negentiende eeuws. Bijna alles wat een maatschappij modern, geordend maakt, dateert van toen: onderwijs, democratie, sport, een algemene cultuur. Het was de negentiende eeuw die ons tot moderne Nederlanders heeft gemaakt.
Tot 1795 was Hoorn een min of meer zelfstandige Mogendheid op haar retour, maar in 1914 blijkt het een geoliede Nederlandse gemeente te zijn geworden. Over die verandering gaat dit boek.
Hij komt van Hoorn! was bedoeld om te kwetsen, maar mag als een compliment worden opgevat. Hoorn en de Horinezen mochten er wezen.
Hoorn tijdens de negentiende eeuw was één groot avontuur richting moderniteit. (achterkant boek)

Dr. Jos Leenders heeft een verbazingwekkende kennis van het negentiende-eeuwse Hoorn. Hij is niet alleen geleerd, hij kan ook nog schrijven. Hij verstaat de kunst de mensen van toen dichtbij te brengen. Hij geeft je het gevoel een van de Horinezen te zijn die in 1795 bij de burgemeester aankloppen met de boodschap: "Wegwezen!" Je kruipt met hem door de riolen, ruikt de stank van de armoedetoen. Je kijkt mee over de schouder van het meisje dat zo pas een aanzoek kreeg en daarover schrijft in haar dagboek. Je loopt een dronken dominee achterna...
Vereniging Oud Hoorn heeft vier jaar geleden Jos Leenders bereid gevonden zich vast te bijten in de geschiedenis van de stad in de 19e eeuw. Hij heeft als historicus en begenadigd schrijver zeer zorgvuldig de primaire bronnen geraadpleegd. Leenders kan als geen ander ingewikkelde zaken terugbrengen tot de kern. De 19e eeuw zou een eeuw van dufheid en gebrek aan ondernemingszin zijn geweest in het ingeslapen stadje aan de Zuiderzee. Niets is minder waar, Leenders toont dat op onnavolgbare wijze aan.
Je wordt enthousiast over het negentiende-eeuwse Hoorn. Je realiseert je dat Hij komt van Hoorn! eigenlijk niets meewarigs heeft. Hoorn was toen juist fascinerend!