Kwartaalblad 2012 nr.4   (december)

In december 2011 werd in Amsterdam een havengezicht van Hoorn aangeboden bij het veilinghuis Christie’s, waarschijnlijk ontstaan in de kring rond de Amsterdamse schilder Isaac Ouwater (1748-1793). Ondanks dat het havengezicht linksonder is gesigneerd: ‘I. Ouwater’en de schilder omstreeks 1784 in Hoorn verbleef, heeft men het niet aangedurfd het aan de meester zelf toe te schrijven. Ongeacht de toeschrijving vormt het havengezicht een waardevolle aanvulling op de collectie achttiende eeuwse stadsgezichten van het Westfries Museum. De Hoofdtoren en het Houten Hoofd zijn vanuit een ongebruikelijk zuidelijk standpunt te zien en de schilder heeft een opvallend, niet alledaags motief van een stadsmoddermolen in beeld gebracht. Dankzij de steun van de Stichting Kerkmeijer-de Regt kon dit kunstwerk worden aangekocht. De aanschaf van dit kunstwerk door... lees verder >>

In de zeventiende en achttiende eeuw trekken de inwoners van Hoorn op mooie zondagen de vaak stinkende stad uit voor een verfrissende wandeling. Populaire bestemmingen zijn de singels, de Koepoortsweg en de daarop aansluitende lanen. De Koepoortsweg heeft ten behoeve van de wandelaars naast de rijweg zelfs een afzonderlijke wandelweg.Tussen beide weggedeelten laat het stadsbestuur in 1686 een rij palen slaan, zodat wandelaars voortaan ongestoord kunnen flaneren, niet gehinderd door uitwijkende rijtuigen. Volgens een anonieme achttiende-eeuwse dichter kunnen de Hoornse wandeldreven wedijveren met die van Haarlem, Den Haag en zelfs de hoofdstad. In de loop der jaren werden binnen de grenzen van de gemeente Hoorn meerdere plantsoenen aangelegd, zoals het Baadland en langs de Oude Doelenkade. Verder het plantsoen Westerdijk, het Zuiderplantsoen en Hoge Vest. Het is Jos van der Lee die in een uitvoerig artikel en aan de hand van historische beelden een beeld schetst van al deze Hoornse plantsoenen.

De niet in het blad gepubliceerde noten vind u hier (opent in PDF reader)

In 1483 werd een begin gemaakt met de bouw van wat tegenwoordig de Oosterkerk is. Eerder stond op deze plek aan het Grote Oost een houten kapel die in 1453 werd gebouwd door Gael Claesz. De Oosterkerk heeft in de loop der jaren heel wat te doorstaan gehad. Zo werd de kerk in 1563 als smidse gebruikt voor het vervaardigen van geschut en kanonskogels. Het gebouw verloor zijn kerkelijke functie in 1955 toen ds. Kastein de laatste kerkdienst leidde. Vervolgens raakte het gebouw ernstig in verval en dreigde zelfs gesloopt te worden. Een aantal inwoners van Hoorn kon dit niet aanzien en er werd actie ondernomen voor het behoud van kerkgebouw. Onder aanvoering van Jan Piet ven der Knaap werd een actiecomité opgericht en kwam de Stichting Oosterkerk van de grond. Samen met de schrijver van het artikel, John Lamers, werden allerlei capriolen uitgehaald om de financiering van de restauatie rond te kunnen maken. Het is gelukt en op 7 mei 1982 werd de Oosterkerk op feestelijke wijze door Z.K.H. Prins Claus heropend.

In de kelder van het Westfries Musuem bevond zich tot voor kort een gevelsteen met een psalmtekst. Er bovenop stond de gevelsteen uit de Oude Oosterpoort, met de twee eenhoorns die verwijzen naar het wapen van bisschop Joris van Egmond. De indruk werd daardoor gewekt dat beide gevelstenen uit de Oude Oosterpoort afkomstig zijn. Na onderzoek is gebleken dat de gevelsteen met psalmtekst niet afkomstig is uit de in 1818 gesloopte Oude Oosterpoort. Jos Biegstraaten heeft onderzoek gedaan naar zowel de afgebeelde tekst als naar de herkomst van de gevelstenen. In eenuitvoerig artikel geeft hij een beschrijving waarbij talrijke illustraties het geheel compleet maken.

Begin december van het afgelopen jaar verscheen de Architectuurgids Hoorn 1960-2010. Joost Buchner, architect en bestuurslid van het Architectuurcentrum Hoorn, heeft in deze gids 75 projecten beschreven die qua architectuur of tijdsbeeld bijzonder of kenmerkend zijn. Ook de stedebouwkundige ontwikkeling en de karakteristiek van de diverse nieuwbouwwijken komt in deze publicatie aan de orde. Hoorn maakte in de betreffende periode een groei door van circa 16.000 naar zo’n 70.000 inwoners. De wijken Grote Waal, Risdam en Kersenboogerd worden gerealiseerd, er komen bedrijventerreinen maar ook in de binnenstad komt veel nieuwbouw. Diverse projecten en wijken worden in het nieuwe boek besproken. Het boek is in een beperkte oplage verschenen en is in de boekhandel verkrijgbaar voor € 19,50. Voor leden van de Vereniging Oud Hoorn is het boek verkrijgbaar in het Oost-Indisch Pakhuis voor € 16.-.

In april a.s. verschijnt in de Hoornse biografische reeks een boek over Velius. Dirck (Theodorus) Volckertsz. Seylmacker (Velius) is vooral bekend geworden als de auteur van de Chronijck van Hoorn. Hierin beschrijft hij in de moedertaal met grote nauwgezetheid de opkomst en ontwikkeling van zijn geboortestad. Het unieke van zijn aanpak was, dat hij zich zoveel mogelijk baseerde op primaire bronnen, die hij voor de geloofwaardigheid van zijn verhaal ook regelmatig citeert. Daarmee “bewandel ik een weg, die nog niet eerder is begaan”, zegt hij in zijn voorrede van de editie van 1617. Wie was echter deze Hoornse arts, regent en chroniqueur? Marit Veerman-Boon heeft samen met Piet Boon (geen familie) onderzoek gedaan naar het leven en welzijn van Velius. In een beknopt artikel wordt een overzicht van zijn werkzamen leven gegeven. In het boek dat op stapel staat wordt uitvoerig ingegaan op het leven van deze beroemde Hoornse zoon. Het boek zal op 19 april a.s worden gepresenteerd.

Inhoudsopgave 2012
Lezingen voorjaar 2013
Hoorn in 19e-eeuwse reisverslagen afl. 4 (slot)

Overige rubriekenBestuursmededelingen
Lezers schrijven
Stadsbeeld, restauraties, wijzigingen en verval
Het documentatiecentrum van Oud Hoorn
Hoe Hoorn veranderde