Kwartaalblad 1992 / 1   blz. 26

Over de archiefdienst en een geplaagde klant + Boekbespreking: Hoorn oh ja.

Over de archiefdienst en een geplaagde klant
Auteur: Leo Hoogeveen.

In zijn verslag over de restauratie van een plafond in de Statenpoort in het vorige nummer maakt de direkteur van de VVV enige 'zure' opmerkingen over de gemeentearchivaris, wellicht ingegeven door het 'zure' artikel over de 'gevelversieringen' van de VVV aan de Statenpoort van een medewerker van die archivaris, overigens niet in die kwaliteit, in een eerder nummer.
Die opmerkingen vragen om een weerwoord.

De heer Van der Pijl verraadt zichzelf door eerst een sneer te verkopen aan de gemeentearchivaris met de opmerking dat de gemeente eigenlijk maar weinig weet van het pand waarin zij jarenlang heeft vergaderd, om vervolgens vriendelijke woorden te wijden aan de afdeling voorlichting van diezelfde gemeente als dank voor de verstrekte informatie. Laat ik volstaan met dit merkwaardig te noemen.

De gemeentearchivaris van Hoorn en zijn medewerkers zijn allesbehalve geplaagde ambtenaren, maar het feit dat de gemeente Hoorn pas in 1974 een fulltime archivaris aanstelde beperkt de archiefdienst in zijn mogelijkheden. De tien medewerkers zijn bovendien niet alleen werkzaam voor de gemeente Hoorn, maar ook voor twaalf andere gemeenten, het Waterschap Westfriesland en het SOW.
Het oudst aanwezige stuk in de archiefkluis, een privilege voor de stad Enkhuizen, dateert uit 1255; het jongste, de raadsnotulen van de gemeente Hoorn, uit 1990. Dat betekent dat de ruim 17-jarige archiefdienst de schriftelijke nalatenschap van West-Friesland uit een periode van 635 jaar moet bewerken. Dat gaat niet van de ene op de andere dag.
Het inventariseren c.q. catalogiseren van de archieven en verzamelingen, die een totale planklengte van drie kilometer omvatten, heeft de hoogste prioriteit. We doen dit werk 'klantgericht', zoals dat in afschuwelijk modernistisch jargon heet. Dat wil zeggen dat de bezoekers van de studiezaal alle hulp krijgen bij het wegwijs raken in de papierwinkel, vooropgesteld dat zij het onderzoek zelf doen. Willen we de bezoekers die service bieden, dan is het noodzakelijk dat de archieven en verzamelingen althans enigszins toegankelijk zijn.
Ziedaar ons dilemma.
Inderdaad is het ons onmogelijk een arbeidsintensief onderzoek te verrichten naar een aspekt van de Hoornse geschiedenis op verzoek van derden. Het is daarentegen onze plicht de toegankelijkheid van de bronnen dermate te verbeteren, dat in de toekomst een onderzoek naar welk onderwerp dan ook minder arbeidsintensief is. De direkteur van de VVV is echter vrij om zelf een onderzoek naar de geschiedenis van de Staten poort in te stellen. Hij kan daarbij op volle steun van de archiefambtenaren rekenen bij het vinden van zijn weg in de Hoornse archieven en verzamelingen. In alle redelijkheid kan hij echter niet verlangen dat wij onze tijd voor zo'n onderzoek beschikbaar stellen. Die tijd hebben wij eenvoudig niet.

De opmerking van de heer Van der Pijl in de laatste alinea van zijn stuk is een rechtstreekse aanval op de integriteit van de archivaris. Een archivaris registreert en verzamelt al het materiaal dat voor de historie van zijn stad of streek van belang is en zal zich daarbij nooit laten leiden door persoonlijke voorkeur of afkeer. Een archivaris die zijn persoonlijke opvattingen laat doorwerken in zijn acquisitiebeleid deugt niet voor zijn werk.
Het kwartaalblad van de Vereniging Oud Hoorn wordt in zijn geheel bewaard in de bibliotheek van de Archiefdienst. De heer Van der Pijl kan er dus zeker van zijn dat zijn verhaal over de restauratie van het plafond voor het nageslacht bewaard blijft.
En de archiefdienst zal in de toekomst met liefde het nieuwere gedeelte van het archief van de VVV, met daarin het dossier over de restauratie van 1991 in de kluis opnemen als aanvulling op het daar al berustende archief van de VVV uit de periode 1923-1962.

===

Boekbespreking Hoorn Hoorn oh ja. Van mensen en dingen die voorbijgingen, 1991
Auteur: H.W. Saaltink
De Hoornse VVV bestaat 90 jaar en dat was voor haar een reden een boekje uit te geven waarin met foto's en teksten de belangrijkste stedelijke gebeurtenissen van het afgelopen jaar zijn vastgelegd. De ca. 80 foto's zijn van Marcel Rob en Henk de Weerd. Herman Lansdaal verzorgde de teksten op de hem eigen manier, soms in dichtvorm. Het fotomateriaal is voor een deel afkomstig uit het Dagblad voor West-Friesland. Het is een aantrekkelijk initiatief een jaar Hoorn opnieuw in herinnering te brengen. En echt waardevol kunnen uitgaven als deze worden, indien ze in de toekomst voortgezet kunnen worden. Aangezien in de inleiding hierop gezinspeeld wordt, hebben we bij de presentatie van dit boekje misschien aan de wieg van een moderne Velius in platen gestaan. Want de illustraties zijn duidelijk het belangrijkst.
Het werkje is goed afgestemd op de moderne toeschouwer, die meer kijkt dan leest. De kwaliteit van het opgenomen materiaal verschilt nogal. Dat is begrijpelijk, omdat de krantefoto's in het boek zijn geselecteerd op het onderwerp dat ze in beeld brengen, niet op hun artistieke waarde. Persoonlijk sprak mij de eerste foto in de publikatie het meest aan. Een winteropname van het Hoornse Hop waarin vorst en sneeuw een grillig patroon hadden getekend. Al bladerend vraag je je af, of er in een jaar in Hoorn wel genoeg gebeurt om er een boekje met tientallen foto's mee te vullen. Het aantal opnamen van al of niet gehuldigde vertrekkende en komende personen in de openbare sfeer is nogal hoog. Verder lijkt me door de samenstellers wel een verantwoorde keuze uit het voorhanden zijnde materiaal te zijn gemaakt. Overigens zullen de meer belangrijke onderwerpen er wel door de tijd worden uitgezeefd. De vormgeving van het omslag vind ik niet zo gelukkig en ook de lay-out van de pagina's zijn naar mijn smaak wat stijf. Maar dat zijn maar bijzaken. Het is voor de geïnteresseerde in de allerjongste geschiedenis van onze stad of voor degene die van zo maar bladeren houdt, een aardig naslagwerk. Ik kan het volledig bij onze leden aan bevelen. Het boekje kost ƒ 13,50 bij de VVV en bij de Hoornse boekhandelaren.

Zie ook:
Oud Hoorn 1993/1, pg. 28;
Oud Hoorn 1994/1, pg. 27;
Oud Hoorn 1995/1, pg. 15;
Oud Hoorn 1996/1, pg. 40.

 

  Terug naar vorige pagina