Kwartaalblad 2020 nr.2   (juni)

De wijze waarop deze aflevering van ons kwartaalblad tot stand kwam, weerspiegelt hopelijk niet het ‘nieuwe normaal’ van na de coronacrisis. De uitsnede uit een miniatuur in de ‘Chroniques et annales’ van Gilles Le Muisit uit 1400 laat de hectiek zien rond de vele begrafenissen zien bij een uitbraak van
de pest en probeert op deze wijze een verbinding te leggen met onze eigen, ook abnormale tijd.

Het vrijgeven van steeds meer archieven uit de periode 1940-1945 maakt allerlei onderzoek een stuk gemakkelijker. Een daarvan is het omgaan van de bezetter met het geconfisqueerde en daarna verkochte huizenbezit van de Joodse inwoners die weggevoerd werden. Hoe dat in Hoorn e.o. verliep en via welke notariskantoren die transacties werden afgehandeld, vertelt Raimond Schütz, een historicus die zich heeft verdiept in het Nederlandse notariaat en de erfenis van de oorlog, met name in de vraag in hoeverre er werkelijk rechtsherstel heeft plaatsgevonden.

Op de plek aan de Nieuwendam waar in 1942 twee zeventiende-eeuwse pakhuizen vanwege hun bouwvallige staat gesloopt moesten worden en waar sindsdien ondanks vele plannen een gat in de gevelrij was gebleven, zijn nu opgravingen verricht door de archeologische dienst, omdat er nu eindelijk gebouwd gaat worden. De oudste bebouwing die werd aangetroffen dateert uit het einde van de 15 de en het begin van de 16 de eeuw. De herberg ‘Het Paradijs’, beroemd in de 17 de eeuw, grote koopmanshuizen, zoals ‘De Zeevaart’ en ‘De Dolphijn’ hebben op deze plek zoveel sporen nagelaten dat de geschiedenis van Hoorn aan deze kant van de stad veel aan duidelijkheid gewonnen heeft. De noten bij dit artikel vindt u hier: noten.

Een overzicht van de geschiedenis van de schouwburgzaal, van het Achterom naar de Westerdijk in 1963 met een actiecomité om de financiën rond te krijgen. Chris Holman beschrijft uitgebreid het verhaal rond die ‘crowdfunding’. In 1969 kon de nieuwe Parkschouwburg in gebruik worden genomen. In 1996 werd besloten tot de bouw van een geheel nieuwe schouwburg, Het Park, waarvoor geen directe financiële bijdrage werd gevraagd van de Hoornse bevolking.

Een interview met Daan van der Donk die vanaf 1953 samen met zijn vrouw Willy een succesvolle kunstnijverheidszaak dreef aan de Gedempte Turfhaven. Het reilen en zeilen van deze zaak, de voortzetting door zoon Cok en zijn vrouw en de sluiting ten gevolge van de te grote concurrentie door de warenhuizen worden uitgebreid beschreven en voorzien van wetenswaardigheden over het leven in de binnenstad van Hoorn.

Een spannend verslag van de speurtocht die Rita en Jan Lodde ondernamen naar de herkomst en de familie van Pietro Freisa, die in 1943-1944 samen met andere Italianen in Hoorn verbleef en als krijgsgevangene werkzaamheden moest verrichten voor de Duitsers. Later zat hij ook nog ondergedoken bij de familie Delemarre in Grosthuizen. Erg veel meer dan familieherinneringen binnen de familie Delemarre was er niet over hem bekend. Met deze weinige gegevens in de hand wisten Jan en Rita de familie Freisa te vinden in de buurt van Turijn.

(, blz. 84-87)
Ruilhandel na de Tweede Wereldoorlog leverde het Nederlandse Ministerie van Wederopbouw en Volkshuisvesting achthonderd woningbouwpakketten voor houten woningen op, waarvan er een aantal in Hoorn terechtkwamen. Wat er daarna met die pakketten gebeurde, levert een wonderlijk verhaal op over woningnood en bureaucratie.

Her eerste deel van een zeer uitgebreid en van vele illustraties voorzien verhaal over de overgang van het zagen met de hand van planken voor de scheepsbouw in Hoorn naar het machinaal zagen met behulp van een watermolen en later een windmolen. De veel snellere en dus ook veel grotere productie van scheepstimmerhout vormde een belangrijke factor in de groei van de scheepsbouw en de toenemende welvaart in Hoorn in de 17 de eeuw.