Kwartaalblad 2019 nr.1   (maart)

Een afbeelding van een gedeelte van een kunstkamer, geschilderd door de Antwerpse schilder Frans Franken II, als voorbeeld van de typisch zeventiende- en achttiende-eeuwse verzameldrift en als opmaat naar het artikel op blz. 16 e.v. Verhalen over de tweede wereldoorlog en allerlei verhalen over Hoorn vormen de twee rode lijnen in dit nummer.

Oorlogsherinneringen uit de eerste hand. Tjitske werd 11 november 1929 geboren aan de Doelenkade 31 in Hoorn en heeft de gehele periode van de oorlog in Hoorn gewoond. Zij weet zich nog vele details uit het leven van alle dag te herinneren.

In samenwerking met Georg Stahl jr. vertelt Pieter Troost over de uit Duitsland gevluchte schilder Georg Stahl, die in 1936 voor het eerst in Hoorn kwam wonen. In ruil voor het maken en herstellen van kleding door de vader van Pieter kreeg de familie Troost een schilderij en een aquarel van de schilder. Omdat het contact tussen de beide families langzamerhand verwaterd was, vormde een tentoonstelling in 2018 in Rotterdam met werk van Georg Stahl een unieke gelegenheid via het Chabot Museum weer toenadering te zoeken. Wat dat opleverde, leest u in dit artikel!

De laatste aflevering in deze serie over de herinneringen van Gerard Stam aan de voor- en naoorlogse tijd in de binnenstad van Hoorn.

Kerkstraat 10 (Huis Verloren) was een groot deel van de achttiende eeuw het woonhuis van Lucas Merens. Via zijn huwelijk met Eva Maria van Foreest kreeg hij dit pand in zijn bezit. Hij verzamelde een uitgebreide collectie schilderijen en grafiek, die zijn kinderen na zijn dood hebben laten veilen in Amsterdam (1778). Als burgemeester van Hoorn en bewindhebber van de VOC was hij een gefortuneerd man. Aan de hand van de bewaard gebleven veilingcatalogus probeert Willem Merens te achterhalen waar al deze kunstwerken zich tegenwoordig bevinden en hoe zijn voorvaderlijk huis er uit moet hebben gezien.

Van een groentehandeltje aan de Drieboomlaan tot eigenaren van een supermarktketen, zo ging het succesverhaal van Piet en Gre Vlaar. Eerst in dienst bij zijn vader Antoon, later, na zijn huwelijk, al snel eigenaar in 1960. Een paar jaar later verrees er een zelfbedieningswinkel aan de Drieboomlaan, die een aantal keren uitgebreid werd. Ook in de nieuwbouwwijken van Hoorn werden nieuwe winkels geopend, daarna ook in een aantal plaatsen in West- Friesland en zelfs daarbuiten. Dit succes bleef niet onopgemerkt, waarna de formule werd overgenomen door Dirk Kat (DeKamarkt). Jammer dat daarbij de
winkel aan de Drieboomlaan om economische redenen moest sluiten!

Een uitgebreide familiegeschiedenis van Benjamin Meier Cohen (geb. 26 aug. 1828), diens echtgenote Engeltje Polak, en hun kinderen Meijer (geb. 1874), Valentijn (geb. 1876), Clara (geb. 1880) en Heiman (geb. 1882). Vanuit een manufacturenzaak in de Kerksteeg volgt de auteur het spoor van de kinderen en kleinkinderen in de jaren voor, tijdens en na de tweede wereldoorlog. De mezouza aan het pand in de Lange Kerkstraat 24 is het enige dat nog aan de familie doet herinneren, want de naam Cohen komt in Hoorn niet meer voor.

Volgens de opgave van de organisatie Yad Vashem is de familie Goetmakers de eerste van de voormalige inwoners van Hoorn die deze onderscheiding heeft ontvangen Omdat zij tijdens de toekenning niet meer in Hoorn woonden, wordt hun naam niet genoemd in Hoorn in dit verband. Hun rol in het verzet, hun huis als onderduikadres en hun rol als pleegouders van joodse baby’s vormt een indringend verhaal over menselijke moed, inventiviteit en onverzettelijkheid.

De geschiedenis van homoseksualiteit tijdens de Republiek in Nederland (1576-1795) is er een van uitsluiting en vervolging. Bij de homovervolgingen in 1730 was ook een regentenzoon uit Hoorn betrokken, Albert Sonck. Hoe hij als lid van de elite aan vervolging en de meestal daarop volgende doodstraf kon ontkomen, vertelt dit verhaal.

Het documentatiecentrum met een overzicht van de nieuwe aanwinsten, de 663-ste verjaardag van Hoorn als stad, een interview met Cees Swinkels (voormalig fietsenmaker aan de Appelhaven), een verslag van de werkgroep educatie van Oud Hoorn, het verslag van de najaarsledenvergadering (oktober 2018), het jaarverslag over 2018 van onze vereniging en de vaste rubrieken ‘Stadsbeeld’ en ‘Verleden en Heden’ completeren dit nummer.