Kwartaalblad 2011 nr.1   (maart)

Op de voorpagina ziet men een gedeelte van een gouache afgebeeld voorstellende een gezicht op Hoorn vanaf de Schellinkhouterdijk. Gaspar van Wittel maakte in 1712 dit kunstwerk, waarvan men alleen het rechtergedeelte ziet. Het gaat om de dijk met enkele passanten, samen met een koets en één van de twee molens die daar toen te zien waren. In de verte ziet men de contouren van Hoorn. De afbeelding hoort bij een door John R. Brozius geschreven artikel elders in het blad.

Het kwartaalblad wordt geopend met de nieuwjaarstoespraak van Vereniging Oud Hoorn-voorzitter Egbert Ottens. Deze toespraak werd gehouden bij de opening van de expositie "Giel van der Zel 2". Al eerder werd een expositie gehouden waarbij een selectie uit de verzameling van Giel van der Zel te zien was. Gedurende zijn leven had Giel van der Zel een gigantische collectie ansichtkaarten over Hoorn opgebouwd.
In zijn toespraak memoreerde voorzitter Ottens dat de vereniging een groot succes heeft geboekt met het in de wacht slepen van de Hollandprijs voor de beste website.
Ook maakte hij melding van het feit dat 2011 het geboortejaar van de wetenschapper Hadrianus Junius is. Dat zal ook voor de vereniging niet onopgemerkt voorbijgaan.

In Hoorn waren gedurende de 19e eeuw bataljons infanterie gelegerd, die jaar in jaar uit in voortdurende afwisseling moesten worden gekazerneerd. Aan de eisen van huisvesting en de daarbij passende voorzieningen kon het gemeentebestuur vaak met moeite voldoen. Dit in de afweging met andere noodzakelijkheden zoals de zorg voor de eigen burgers en de aandacht voor de armen.
In een uitvoerig artikel beschrijft Jaap Toes het militaire leven in Hoorn sinds 1814. Jaap Toes (Den Helder, 1919) was werkzaam in de journalistiek, laatstelijk als lid van de hoofdredactie van het Noordhollands Dagblad. Bij zijn afscheid van de krant ontving hij de zilveren legpenning van de gemeente Hoorn.
Het door Jaap Toes geschreven verhaal krijgt nog een vervolg in het komende nummer van het kwartaalblad.

Wethouder Ronald Louwman zal tijdens de ledenvergadering op woensdagavond 13 april 2011, ingaan op een aantal op stapel staande ontwikkelingen in onze stad. Ter voorbereiding hadden Femke Uiterwijk, Egbert Ottens en Frans Zack een gesprek met de wethouder over de diverse onderwerpen. Voornaamste punt bij de ontwikkelingen is het ontwerp voor het plan "De Poort van Hoorn". Wethouder Louwman gaf alvast een voorproefje van hetgeen op stapel staat voor de komende jaren.

"Een gezicht op Hoorn" uit 1712 van Gaspar van Wittel (1652-53/1736) vormt het onderwerp van een door John R. Brozius geschreven artikel. Onverwacht kwamen in 2010 twee gouaches boven water van Caspar van Witte. Het gaat op de eerste plaats om een stadsgezicht van Hoorn gezien vanaf de Schellinkhouterdijk. Als tweede een stadsgezicht van zijn geboortestad Amersfoort gezien vanaf het riviertje de Eem.
Deze twee werken werden op 7 juli 2010 aangeboden door het veilinghuis Bonhams in Londen
Gaspar van Wittel werd geboren als zoon van de wielmaker Adriaen Jasperz van Wittel en Mayken Cornelisdr Copiers. Hij staat internationaal bekend om zijn kapitale stadsgezichten van steden als Rome, Venetië en Napels. In een uitvoerig artikel beschrijft Brozius de werken en het leven van Wittel die op 13 september 1736 op 83-jarige leeftijd overleed. Hij ligt begraven in de Santa Maria in Vallicella in Rome.

Tot 1975 was aan de Nieuwstraat de Hoornse Metaalwarenfabriek v/h G. Scholten gevestigd. Het was de uit Enkhuizen afkomstige Gerrit Scholten die hier in 1860 van start ging als koper- en blikslager. In de daarop volgende jaren zou het bedrijf een geweldige vlucht doormaken. Beroemd waren de koperen wand-sierborden die hun weg over de gehele wereld vonden. Met kisten vol verlieten deze producten de fabriek, veelal op weg naar Amerika. Mede doordat het bedrijf naar verhouding veel te veel kantoorpersoneel in dienst had kwam het in financiële moeilijkheden. Toen vervolgens op 21 maart 1976 de heer G. Scholten plotseling kwam te overlijden was het lot van het bedrijf bezegeld. Diet Scholten, dochter van de heer G. Scholten, beschrijft in een uitvoerig artikel de historie van de Hoornse Metaalwarenfabriek.

De zestiende eeuw in de Nederlanden, waarin Hadrianus Junius (1511-1575) werd geboren, kun je in alle opzichten een stormachtige eeuw noemen. Dat geldt niet alleen voor de politiek, maar zeker ook voor de muziek. Politiek en muziek zijn verwanten en dat hoor je terug in de eeuw van Junius. In de geschriften van Junius is opvallend weinig te vinden over muziek. Dus als we een beeld willen krijgen van de muzikale omgeving waarin hij opgroeide, zijn we vrijwel uitsluitend aangewezen op circumstantial evidence: de kennis die we hebben over het muziekleven in de Nederlanden en in Junius geval ook daarbuiten. Het is Hilbrand Adema die ons in een uitvoerig artikel een beeld schetst van de muziek uit de tijd van de grote wetenschapper.

In het najaar van 2006 werd er door de Oorlogsgravenstichting een bordje bevestigd aan het hek van de R.K. Begraafplaats aan de Drieboomlaan. Voor kwartaalblad-redacteur Frans Zack vormde dit gebeuren aanleiding om te onderzoeken wat hier aan de hand was. Hij kwam tot ontstellende en hartverscheurende ontdekkingen. Het bleek dat er twee oorlogsslachtoffers zijn begraven die ieder op een afschuwelijke wijze om het leven zijn gekomen. Het gaat hierbij om Willem van der Velden en Jan Willem Gerver. Met dit artikel heeft de auteur deze vrijwel vergeten oorlogsslachtoffers uit de vergetelheid gehaald en ze "een gezicht" gegeven.

Twee Kerkmeijers in één maand
Verbazingwekkende opdracht steenhouwer Vogelpoel
Jaarverslag 2010 van de Vereniging Oud Hoorn
Hoogste punt Muntstraat 7 te Hoorn
“Dit zijn wij”, een boekbespreking
Westfries Museum Hoorn
De internet-werkgroep blikt voor – en achteruit
Opnieuw kaarten Giel van der Zel
Kippenvel
Nieuwe boeken


Rubrieken
Stadsbeeld, restauraties, wijzigingen en verval
Hoe Hoorn veranderde
Het documentatiecentrum van Oud Hoorn
Men vraagt ons
Lezers schrijven
Bestuursmededelingen