Vereniging Oud Hoorn - Actualiteit

Het college heeft de 16e-eeuwse gemetselde watergang onder de Boterhal en het Glop aangewezen als gemeentelijk archeologisch monument. Dit is het eerste archeologische monument in Hoorn. Meer informatie: https://bit.ly/1OlC8he

Eerder berichten wij hierover:

In het Dagblad voor Westfriesland wordt vandaag melding gemaakt van het ontdekken van een vermoedelijk 500 jaar oude niet eerder ontdekte tunnel. De tunnel welke zou lopen tussen het Glop (verlengde van het Nieuwe Noord) en onder de Boterhal (voormalig ziekenhuis uit 1563) door naar het Kerkplein wordt nader onderzocht door de Archeologische dienst. De krant mag vrijdag mee de tunnel in.

In de Gedempte Grachtenwandeling, als wandelroute beschreven op deze site leest u: De grachten waren in feite open riolen en men was op deze manier af van de stankoverlast en er ontstond meer ruimte voor het vervoer over de weg. Tussen 1420 en 1800 zijn 15 grachten gedempt/overkluisd. De Gedempte Turfhaven was de laatste. Door slecht onderhoud en toenemend verkeer stortten de overkluizingen in en werden vervangen door diepliggende riolen.

Er is nog één overkluizing. Deze loopt onder de Boterhal door. Er zou nog in gevaren kunnen worden. In geval van brand moest het water bereikbaar blijven. Hiertoe werden luiken aangebracht in de straten waar de riolen zich bevonden. De grachten waren van oudsher de toevoerwegen vanuit het achterland. Zo kwamen alle producten die verbouwd werden via het water naar de stad. Op het Nieuwland is dit nog te zien aan de trapjes in de kademuur. Hier werden de producten tentoongesteld en verhandeld.

Meer over de "stadswateren" is door Frans Kwaad beschreven in de rubriek Stadshistorie waar het ontstaan van Hoorn wordt beschreven.

Op oude stadsplattegronden worden vaker overkluizingen van riolen aangetroffen. Zo is er in het verleden vaak een vermoeden geweest van verbindingen tussen het Korte Achterstraat/Mariakapel en het Statenlogement/Ceciliaklooster. Nonnen of monniken zouden zich zo ongestoord tussen de twee gebouwen kunnen verplaatsen. Dit verhaal werd indertijd ook verteld op de Prinses Ireneschool. De gidsen van Oud Hoorn beschouwen dat verhaal als een broodje aap.

---------------------- persbericht van de Gemeente Hoorn
Ondergrondse gangen in Hoorn ontdekt

In de binnenstad van Hoorn zijn ondergrondse gangen ontdekt die nog van voor 1563 dateren. De ontdekking gebeurde toen na hevige regenval een gat in de bestrating in een doodlopende steeg ontstond. Er wordt bekeken of de gang ook voor het publiek toegankelijk kan worden. Tot die tijd is de gang afgesloten.

In het oude centrum van de VOC stad Hoorn viel vorige week na hevige regen plotseling een gat in het plaveisel van een steeg. Het gat bleek meters diep te zijn. Archeologen daalden hierin af en ontdekten een lange gemetselde tunnel. De gang blijkt onderdeel van een groot overdekt rioolstelsel dat bijna overal is ingestort maar hier nog gaaf aanwezig is. Het loopt onder een oud ziekenhuis uit 1563 door en stamt dus zeker van voor deze tijd. De vele geruchten dat er gangen onder de oude stad zouden lopen, blijken dus waar te zijn. Het onderzoek wordt voortgezet.

Gangen onder ’t Glop


Vlak achter de Roode Steen, het centrale plein van Hoorn, ligt de doodlopende steeg ’t Glop. Deze steeg was lang geleden een deel van de grachtjes die voor de afvoer van vuil water en afval door de stad heen liepen. Het vuile water werd geloosd in de Zuiderzee. Omdat deze grachten gingen stinken, zijn deze met gewelven overkluisd. Sommige gangen waren maar laag, maar deze aan ’t Glop is manshoog.

Gemeentelijke rioolinspecteurs daalden samen met een archeoloog af. In de gangen was het aardedonker en erg vochtig. Aan een zijde bleek de gang deels te zijn ingestort en dichtgemetseld. Aan de zijde van het Kerkplein liep de gang nog ver door. Het regende vorige week overvloedig, waardoor het water steeds omhoog kwam. Nadat veel water was weggepompt, kon ook het deel onder het Sint Jans Gasthuis, het huidige Kunstencentrum De Boterhal aan het Kerkplein worden betreden. In dit deel van de gang was vermoedelijk honderden jaren niemand meer geweest. Het metselwerk bleek nog geheel in tact. Onderin de tunnel bleef wel een laag bagger uit de 17de eeuw staan, een restant van wat ooit door de gang stroomde. Hieruit kwamen diverse voorwerpen van aardewerk tevoorschijn.

Instorten of behouden?

De gemetselde gangen zijn deels ingestort maar zijn ook over een flinke afstand in tact. Ze liggen pal onder het Rijksmonument de Boterhal. De Gemeente Hoorn gaat samen met de eigenaar van het monument Vereniging Hendrik de Keyser onderzoeken of de tunnel kan worden behouden en zo mogelijk toegankelijk kan worden gemaakt. Het erfgoed blijft zo voor de stad behouden. Problemen met grondwater, stabiliteit en veiligheid spelen hier een rol. Het streven is om op Open Monumentendag in september de gang toegankelijk te hebben.

Hoorn, 23 januari 2015

----------------------

Archeoloog legt uit in dit filmpje