Lambert Melisz. De Huisman van Westzaan? (3)

In de vierde druk van de "Chronyk" van Velius, die door Sebastiaan Centen bewerkt is en in 1740 het licht zag, wordt ons in een aanvullende noot voor het eerst medegedeeld, wie die huisman van Westzaan geweest zou zijn:

"Deze Huisman, wiens getrouwe en Godvrugtige daad hier met recht vermeld word, was (zo my door de nakomelingen van den zelve bericht is) genaamd LAMBERT MELISZ. en is naderhand te Hoorn blijven wonen, daar zijn geslacht dermaten is uitgebreid en vermeerdert, dat er thans noch een talryke Nakomelingschap van hem in leven is: waar van velen niet alleen zyn deftige Burgers en met tydelyke goederen gezegent, maar ook sommige van hen de hoogste en aanzienlykste Ampten in de Regering der Stad bekleed hebben, gelyk uit het Geslagtregister van desen vromen Huisman, my door eenige zijner Afkomelingen ter hand gestelt, zou konnen getoont worden."

Ongetwijfeld wordt hierbij gedoeld op Lambert Melisz. die met Trijntje Cornelis Soop huwde en wiens oudste zoon Melis Lambertsz. in 1574 geboren werd ¹). Het is aannemelijk, dat de Lambert Melisz. die bij Honig en Lootsma genoemd wordt in de akten van 29 april 1585, 30 maart 1586, 29 augustus 1589, 5 juni 1591, 8 april 1593 en 24 december 1594 dezelfde is als de door Sebastiaan Centen genoemde. Uit deze akten blijkt, dat hij poorter van Hoorn was en in 1536 of 1537 geboren moet zijn ²). Hoogstwaarschijnlijk is hij dezelfde persoon als de Lambert Melisz., die in 1572 deel nam aan leningen ten behoeve der stad Hoorn in verband met de oorlogsvoering. Hij was toen reeds in Hoorn woonachtig (woonde op Feneedgen-Venetië) en behoorde tot de gezeten burgerij ³). In 1574 was hij reeds een gehuwd man.

Indien we in Lambert Melisz. de huisman van Westzaan willen zien komen we tot een merkwaardige voorstelling van zaken. We moeten zelfs de eerste berichtgever Theodorus Velius tegen gaan spreken, want deze spreekt over een huisman van Westzaan. Honig kwam tot de veronderstelling, dat Lambert, die burger van Hoorn was, van het oorlogsgeweld in Krommenie en Westzaan had gehoord, toen naar Westzaan trok en daar zijn moeder op het laatste ogenblik redde.

1) Zie over de nakomelingen van Lambert Melisz. "De Zaende" (1948) blz. 368 e.v.
2) De door Lootsma gepubliceerde akte van 28 september 1589, waaruit blijkt dat de Hoornse notaris Evert Melisz., Dirck Melisz. en de schoolmeester Jan Melisz. broers waren en dat hun moeder Neel Mieusdr. was, bewyst niets inzake bloedverwantschap met Lambert Melisz. Het gedrag van de schoolmeester Jan Melisz. wijkt ver af van dat van de huisman van Westzaan. Jan Melisz. slaat zijn moeder meerdere malen bont en blauw. Ook van Gerrit Melisz. en Joost Claversz., wier vader Melis Ewoutsz. heet volgens een akte van 12 februari 1590, is geen verwantschap met Lambert Melisz. bewezen. "West-Frieslands Oud en Nieuw" 1932, blz. 73, 74.
3) Zie "De Zaende" (1948) blz. 376.