Gestelde vragen aan Vereniging Oud Hoorn

Het Agnietenklooster was het eerste vrouwenklooster in Hoorn en werd gesticht in 1385. Bij de Reformatie in 1572 werd het gesloten. Het lag pal achter de Grote Kerk (waar thans de Openbare Bibliotheek is) en strekte zich uit tot aan de Turfhaven. Het klooster was gewijd aan Sint Agnes.

Sint Agnes vroegchristelijke, maagdelijke martelares
Sint Agnes leefde en stierf in Rome tijdens de christenvervolgingen door keizer Diocletianus (284-305 na Chr.)*. Zij is een van de oudste en meest vereerde heiligen.
Op dertienjarige leeftijd wees Agnes een aantal minnaars af om trouw te blijven aan haar kuisheidsgelofte. De vader van een van deze minnaars was een oude magistraat. Hij hoorde van zijn zoons afwijzing en veroordeelde Agnes tot een bordeel (net als St. Agatha en St. Lucia). Onderweg naar of in het bordeel groeide Agnes' haar volgens de legende tijdens het uitkleden op wonderbaarlijke wijze, tot heel haar lichaam aan het zicht werd onttrokken. In een andere versie verblindde een stralend wit engelengewaad om haar lichaam de toeschouwers. In het bordeel bleef Agnes op wonderlijke wijze maagd. Ze overleefde de pogingen haar levend te verbranden, waarbij haar beulen wel omkwamen. Ze vond ten slotte toch de dood doordat ze werd onthoofd of in de nek werd gestoken. Na haar dood verscheen Agnes samen met een lam aan haar ouders.

Agnes' voornaamste symbool is een lam. In het Grieks zou haar naam "zuiver" betekenen, maar in het Latijn betekent agnus "lam". Misschien ook wijst haar naam op haar jeugd, onschuld en opoffering aan God (een lam was het gebruikelijke offer aan God). Agnes wordt vaak afgebeeld op haar brandstapel met naast haar andere maagdelijke martelaren.
Attributen: lam, olijftak, lauwerkrans, lange haren, wit gewaad, brandende brandstapel, zwaard of dolk, boek.
Haar sterfdag is waarschijnlijk 21 januari 304. Zij werd bijgezet in de Cappella di Sabina in Rome. Jaarlijks worden op 21 januari in de grafkerk van de martelares twee lammeren gezegend: "Agneslammeren". De wol wordt gebruikt voor het pallium**) van de aartsbisschoppen. Reeds vanaf het jaar 354 wordt de verering van de Heilige Agnes genoemd.

Bronnen:
De Kunstgids; Symboliek en thematiek van klassieke, bijbelse en religieuze schilderkunst
Marcus Lodwick, Librero 2004, ISBN 90 5764 292 1.

* Oud Hoorn gidsen gegevens Kloosterwandeling zie o.a.: stadswandelingen > kloosters op onze website
* Zie ook www.verenigingoudhoorn.nl > Religieuze wandeling > 1. Achter de Vest> St. Sebastiaanspoortje.

** Pallium is Latijns woord voor Griekse mantel: koordvormige witte wollen band met zes zwarte zijden kruisjes, op de schouders gedragen als ereteken van aartsbisschoppen, primaten, patriarchen en de paus