Historische stadsplattegronden van Hoorn
Havenuitbreidingen (Nieuwe Havens)
Op de volgende kaarten staan de Nieuwe Havens ingetekend. Volgens Saaltink (Vervolg op Velius, p. 16,
voetnoot 27) werden in de periode 1630 tot ca. 1632 nieuwe havens aangelegd door het heien van
paaldammen. Deze werden Nieuwe Havens genoemd. De meest oostelijke
daarvan is de huidige buitenhaven met daarin het Houten Hoofd
en het Grote Gat met de vuurtoren. Oostelijk daarvan is een exercitie-
en schietterrein en in 1933-1936 een sportterrein en het Julianapark
aangelegd. De middelste van de drie Nieuwe Havens is
de huidige Grashaven, begrensd door het Oostereiland, het Visserseiland en de Haai. De westelijk Nieuwe
Haven (ten westen van het Visserseiland) is er nooit gekomen.
Volgens Van Tartwijk (in Hoorn en de Zee, 2002, p. 39) zijn de Nieuwe Havens aangelegd rond het jaar 1642.
Hoorn, Pott 1648. De Nieuwe Havens hebben nooit zo bestaan als ze hier hier afgebeeld (noord is boven).
Bekijk of download grotere versie (368.49 KB)
Hoorn, Pott 1648 (middendeel) (noord is boven).
Bekijk of download grotere versie (734.37 KB)
Hoorn, de Parival 1697 (noord is onder)
Bekijk of download grotere versie (275.05 KB)
Hoorn, De Parival 1697 (overgenomen van Pott?). Het Gerritsland is
overkluisd in 1619 maar is hier nog open water (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (721.38 KB)
Hoorn, Blaeu 1649 met stadsbeeld uit 1630 (noord is onder). (Bron: WFA)
Van de Nieuwe Havens zijn hier alleen de dammen ingetekend die de omtrek aangeven van de nog
verder aan te leggen havens. Hoewel ook de paaldam van de westelijke
Nieuwe haven staat ingetekend op deze kaart uit 1649 is hij volgens
Saaltink pas geplaatst in 1663 en in 1775 weer uitgetrokken en
verkocht. De westelijke Nieuwe haven is er dus nooit gekomen.
De kaarten van Blaeu zijn achtereenvolgens ook uitgegeven door Janssonius, Frederick
de Wit en Covens en Mortier. Schrickx (2011) schrijft in dat verband in WAR22:
Stadsplattegronden uit de tweede helft van de 17de eeuw en
vrijwel de volledige 18de eeuw ontbreken. De kaarten die in die periode gemaakt werden, waren
kopieën van of gebaseerd op de kaart van Blaeu. Pas uit 1796
dateert een echt nieuw gemaakte stadsplattegrond: de kaart van Doesjan.
Op de kaart van Tirion uit 1743 zijn alleen bouwblokken weergegeven, geen afzonderlijke panden.
Bekijk of download grotere versie (542.17 KB)
Hoorn, Blaeu 1649 ingekleurd (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (1.55 MB)
Hoorn, Frederick De Wit 1698 (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (652.94 KB)
Hoorn, Janssonius 1690, Covens-Mortier 1738 (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (434.13 KB)
Hoorn, Tirion 1743. Dit is de eerste kaart waarop de Nieuwe Havens werkelijkheidsgetrouw
zijn weergegeven. De westelijke Nieuwe Haven (die er nooit is gekomen)
is hier weggelaten. Langs de zeezijde van de Buitenluiendijk is een
stuk land aangeplempt dat de eerste aanzet was voor het latere Julianapark (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (445.48 KB)
Hoorn, Tirion 1743. Dit is de eerste kaart waarop de Nieuwe Havens werkelijkheidsgetrouw
zijn weergegeven. De westelijke Nieuwe Haven (die er nooit is gekomen)
is hier weggelaten. Langs de zeezijde van de Buitenluiendijk is een
stuk land aangeplempt dat de eerste aanzet was voor het latere Julianapark (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (638.01 KB)
Het Julianapark in aanleg.
"Vanaf de 19de eeuw werd het gebied rondom de Buitenluiendijk gebruikt als exercitie- en schietterrein
van het garnizoen en de twee Hoornse schietverenigingen J.P. Coen en St. Sebastiaan. Het garnizoen verliet
in 1922 de stad Hoorn en de schietverenigingen waren al eerder opgeheven. De schietheuvel in het Julianapark
herinnert nog aan de periode als schietterrein."
"In 1933 werd als werkverschaffingsproject het gebied ingericht als sportterrein. Hiervoor
werden tevens nieuwe paden, wegen, platsoen, parkeer-terrein en tribune gemaakt. Het terrein werd
grootschalig opgehoogd en een deel van de benodigde grond werd verkregen door de Vluchthavendijk af
te graven en in het park een vijver aan te leggen. In 1936 kreeg het park de naam Julianapark. Op
25 juni 1941 werd het gebied gevorderd door de Ortskommandantur. De Duitsers legden langs de kust
een verdediging aan. Na het einde van WOII werd het gebied weer in gebruik genomen als sportterrein.
Blijkens een schrijven van de Hoornse Schietvereniging uit 1957 was hierbij ook een schietbaan
aanwezig. Zij vroegen toestemming om "in de zomermaanden gebruik te mogen maken van de schietbaan
in het Julianapark, welke niet alleen voor pistool, doch ook voor karabijn te gebruiken is". Vanaf
de jaren 50 vestigde zich voetbalvereniging Hollandia in het Julianapark, en is daar dus inmiddels
al bijna 60 jaar lang gevestigd."
Citaten uit:
Schrickx, C.P., 2010. Archeologische begeleiding van
het ontgraven van het oefenveld van HVV Hollandia in het Julianapark in Hoorn. West-Friese Archeologische Rapporten 19.
Hoorn en omgeving, Govert Oostwoud 1743. (Bron: WFA)
Het stadsbeeld is nog dat van vóór 1630. Van de Nieuwe havens zijn alleen de
paaldammen ingetekend. Het interessante van deze kaart is de weergave van de omgeving van Hoorn.
Bekijk of download grotere versie (301.74 KB)
Hoorn, Doesjan 1794 (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (1.51 MB)
Hoorn, Kadasterkaart 1811-1832, westelijk deel, opgemeten door S.P. van Diggelen.
Bekijk of download grotere versie (1.72 MB)
Hoorn, Kadasterkaart 1811-1832, oostelijk deel, opgemeten door S.P. van Diggelen.
Bekijk of download grotere versie (1.80 MB)
Hoorn, Kuypers 1868 (noord is boven).
Bekijk of download grotere versie (572.32 KB)
