Historische stadsplattegronden van Hoorn
Oudste plattegronden
Hoorn, Van Deventer 1545 (noord is boven). Klik hier
voor meer informatie over de stadsplattegronden van Jacob van Deventer
Bekijk of download grotere versie (1.64 MB)
Hoorn, Van Deventer 1560 (noord is boven). (Bron: WFA)
Bekijk of download grotere versie (264.68 KB)
Hoorn, Van Deventer 1560 (uitsnede). De bebouwing is weergegeven in bruin. Daardoor is goed te zien dat
een flink deel van het grondgebied van de stad binnen de wallen nog niet is bebouwd, met name in het noordelijk deel. Concentraties van de
bebouwing bevinden zich o.a. langs de Westfriese Zeedijk (Grote Oost en West) en het Kleine en Grote Noord. Het is interessant om te zien hoe
dit zich ontwikkelt op de volgende kaarten. Het merendeel van de stadswateren is nog open, met uitzondering van de Kerkstraat en
de verbinding via de Rode Steen met het buitendijkse water. De stadswal is die van 1508-1510-1541. Zie het overzichtskaartje van de
stadswallen hierboven (noord is boven). (Bron: WFA)
Bekijk of download grotere versie (378.40 KB)
Conventen
Hoorn telde in de vijftiende eeuw negen kloosters (conventen) binnen de wallen, en vlak buiten de stad
stonden er nog twee. Diverse kloostergebouwen staan ingetekend (in zwart) op de plattegrond hierboven.
Aan het begin van de zestiende eeuw besloegen de kloosterbezittingen 40% van de oppervlakte binnen
de stadsmuren. Dit verklaart een deel van het onbebouwde terrein binnen de wallen in 1560. Aan dit
bloeiende kloosterleven kwam een einde, toen Hoorn in 1572 de zijde van Willem van Oranje koos in
de strijd tegen de Spanjaarden. De kerken gingen over in protestantse handen en de kloosters werden
gesloten. De gebouwen en terreinen hiervan kregen andere bestemmingen. Daarna werd er druk gesloopt
en gebouwd. Ten tijde van de verschijning (1649) van de plattegrond van Hoorn van Blaeu (zie verderop)
waren de kloostergebouwen dus al tientallen jaren niet meer in gebruik als klooster. De namen van
de kloosters bleven in de volksmond nog lang voortleven, en daarom werden ze nog door Blaeu in 1649
vermeld op de plattegrond.
Zie ook Maquette van Hoorn Anno 1650.
Hoorn, Guicciardini 1582. De stad is uitgebreid door de bouw van de stadswal uit 1577. De Karperkuil is
toegevoegd. Het water van de Nieuwstraat is overkluisd. De Nieuwe Oosterpoort is gebouwd (noord is onder). (Bron: WFA)
Bekijk of download grotere versie (1.49 MB)
Hoorn, Utenwael 1596. Het water van de Gouw is overkluisd. Het polderwater is
afgesloten van het stadswater en er zijn drie overhalen gebouwd (Breed, Dal, Watertje). Dit vanwege
het gemeen maken (met elkaar verbinden) in 1580 van een aantal stadswateren met het zeewater
om ze te kunnen doorspoelen met zeewater (noord is onder). (Bron: WFA)
Bekijk of download grotere versie (1.54 MB)
Hoorn, Utenwael 1596 (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (632.30 KB)
Hoorn, Velius 1615. De Buitenluiendijk en de Kielhaven (links boven) zijn aangelegd. Op
de kaart van Blaeu (zie verder) wordt de Kielhaven aangeduid als 'Oude nieuwe haven' (noord is onder). (Bron: WFA)
Bekijk of download grotere versie (460.73 KB)
De Buitenluiendijk en de Kielhaven ingetekend op een moderne plattegrond
van Hoorn (naar Schrickx,
2010) (noord is boven).
Hoorn, Boxhorn 1632 met stadsbeeld uit 1615. Het Gerritsland, overkluisd in 1619, is hier nog water (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (793.07 KB)
Hoorn, Martin Zeiller, 1659, de situatie nog zonder de nieuwe havens en het Gerritsland nog open water (noord is onder).
Bekijk of download grotere versie (549.78 KB)
