Kwartaalblad 2022 nr.3   (september)

De zaadhandel Firma P. Pik als opmaat naar het eerste van een aantal artikelen over verdwenen Hoornse bedrijven.

Een onuitwisbare indruk maken, maar toch uit beeld verdwijnen: zo vergaat en verging het talloze middenstanders. Een eerste selectie  treft u in dit artikel aan, de zuivelhandel van Jan van Riel aan de Ramen, de juwelier-opticien Chris Holman &Zn. aan het Grote Noord, het badhuis in de Kruisstraat, de zaadhandel P. Pik op het Kleine Noord en de glashandel van Pels en Joosten aan het Breed.

Het vierde artikel in deze reeks laat zien hoe 300 jaar vrijheid na ‘Den Briel’  in 1872 gestalte kreeg in allerlei facetten van het leven in Hoorn, zoals gemeentepolitiek, openbaar vervoer, onderwijs, handel, nijverheid en de ontwikkeling en positie van de arbeiders.

De Bataafse revolutie (1795-1798) begon in Hoorn op 25 mei 1795 met een groot feest van de teruggekeerde patriotten en de Franse soldaten. Vrijheid, gelijkheid en broederschap waren daarbij de nieuwe leuzen. De politieke omwenteling kreeg gestalte, de Orangisten stonden buitenspel. Maar dat duurde niet lang, want al snel daarna speelden de onderlinge verschillen weer op tussen de koningsgezinden en de patriotten. Radicalisering stak de kop op, waarop de Fransen de touwtjes strakker aantrokken en het met de democratie  in korte tijd weer was gedaan!

Twee pogingen moest het gemeente bestuur van Hoorn in de zestiger jaren van de negentiende eeuw doen om een Hogere Burgerschool binnen haar stadsmuren te halen. Thorbecke had in Den Haag de toon gezet en fondsen ter beschikking  gesteld om regionale economische ontwikkeling te stimuleren. In 1868 was het eindelijk zo ver. Hoorn had veel moeite moeten doen om deze vorm van middelbaar onderwijs naar West-Friesland te halen en slaagde er aanvankelijk niet in een succesvolle opleiding op te tuigen.  Pan na de aansluiting van Hoorn op het spoorwegnet (1884) begon de school te groeien door de komst van leerlingen van buiten Hoorn.

Met de ondertitel ‘geniet van de pracht’ houdt onze voorzitter een pleidooi voor een betere aansluiting van nieuwe bouwplannen bij de bouwtradities van onze historische binnenstad en die van Blokker en Zwaag. Door een hoge kwaliteit van nieuw te ontwerpen panden en wijken wordt er een nieuwe hoogwaardige bouwgeschiedenis aan onze stad toegevoegd. Zijn ideeën daarover licht hij in dit verhaal toe. Aan de monumenten- en welstandcommissie heeft hij zijn notitie intussen voorgelegd.

Over de schoonheid van het schoolgebouw aan het Achterom en het volgens de beide auteurs fraaiste interieur van alle scholen in Hoorn schreven zij een artikel, waarin ook veel aandacht aan de geschiedenis van deze school besteed wordt. Een mooi vormgegeven boekje bij gelegenheid van dit jubileum van de hand van bovengenoemde auteurs biedt veel meer informatie dan in het korte bestek van dit artikel mogelijk was.

De weergave van een interview met Egbert Ottens naar aanleiding van een  binnenkort te verschijnen studie over de oorlogsjaren van burgemeester Leemhorst. In het verlengde van een in opdracht van de gemeente Hoorn ingesteld onderzoek naar de omgang met Joods onroerend goed tijdens en vlak na WO2 door Egbert Ottens en Raymund Schütz , heeft Egbert een vervolgstudie uitgevoerd naar de rol van de burgemeester in die jaren. Beide studies worden begin november in één band gepresenteerd.

Het Holenkwartier, de nieuwe wijk op het voormalige Philipsterrein aan de Holenweg, heeft voor de aanduiding van de in totaal veertien straten en hofjes namen van personen gekregen die voor de Hoornse kunst en cultuur in de twintigste eeuw van betekenis zijn geweest. Zowel een eerbetoon als ook een blijvende herinnering. Kent u ze ook alle veertien nog?

Een interview met de kwieke honderdjarige Ali de Boer-Fennema, waaruit een tijdsbeeld van Hoorn oprijst, dat verreweg de meesten van ons al niet meer kennen. Hoe was het om in die tijd jong te zijn, hoe groot was de stad toen, hoe kwam je aan scholing, aan werk, etc.: allemaal vragen waar Ali nog moeiteloos antwoord op kan geven. In de vaste rubrieken (pg, 41-47) deze keer een verhaal van Peter Swart van het WFA over de Hoornse almanak, die tussen 1864 en 1874 verscheen, een bijdrage van het WFM naar aanleiding van de tentoonstelling over ‘Hoge luchten’ en de rol daarbij van Cornelis Springer, een van de groten van de Hollandse Romantiek, en als laatste een interview van Arnoud Landsdaal met Trudie Schrickx, nestor, vraagbaak en geweten van de gidsen van Oud Hoorn en stuwende kracht binnen we werkgroep die zich bezig houdt met het schrijven biografieën van bekende Hoornse personen. Met Restauraties en Veranderingen in het Stadsbeeld (Jaap van der Hout en Frans van Iersel, pg. 48-50) en Verleden en Heden (Willy Wiggelaar, pg. 52) over het Amsterdamse Huis sluit dit nummer zoals gebruikelijk af.