Kwartaalblad 2008 nr.4   (december)

Bij de stadsuitbreiding van 1508 werd de eerste omwalling van 1426 vervangen door een geheel nieuwe. Dit betekent dus dat de Mariatoren dit jaar het 500-jarig bestaansfeest viert. De toren dankt zijn naam aan het in die dagen nabij gelegen Mariaklooster, het latere weeshuis, aan de Achterstraat. Van de verdedigingstorens waarmee de wal op regelmatige afstanden werd versterkt is de Mariatoren de laatst overgeblevene. In de jaren 1929-1930 werd de toren door onze vereniging gerestaureerd waarbij de oorspronkelijke leien kap werd hersteld. Tevens werden toen ook de verschillende dichtgemetselde ramen en schietgaten weer opengemaakt. De toren heeft dienst gedaan als kruitmagazijn, petroleumopslagplaats en bewaarplaats voor ijs, dat in de winter uit de Draafsingel werd gehakt.

Zoals te lezen is op de website van de Vereniging Oud Hoorn bestond er mogelijk al vóór 1300 een kerkje in de beginnende stad Hoorn. Dit wordt verteld door Jan de Bruin, medewerker van het Westfries Archief. Volgens Velius was er tussen 1323 en 1330 al sprake van een houten kerkje, dat aan de Zuiderzeekant van de tegenwoordige Vijzelstraat stond. De oudste, nog bestaande kerk van Hoorn, is de Onze Lieve Vrouwe kerk aan het Kleine Noord. De kerk is beter bekend onder de naam Noorderkerk en werd als houten gebouw opgericht in 1426. Het stenen gebouw werd gebouwd in 1440-1441 en vervolgens werd de kerk gewijd in 1462. Vooral de verbondenheid van deze kerk met het beeld Maria van Hoorn geeft het gebouw de nodige bekendheid. Dit is maar een kleine greep uit hetgeen Gerard Weel over dit onderwerp heeft opgetekend. Gerard was vele jaren pastor van de Hoornse Engelbewaarderskerk en bijzonder deskundig op het gebied van kerkelijke zaken.

Al in de tijd van de Romeinen was zout een kostbaar iets en diende zelfs als betaalmiddel. Zo kregen soldaten hun soldij uitbetaald in zout, het salarium, een woord dat nu nog voortleefd in het woord salaris. In de loop der tijden nam de vraag naar zout enorm toe. Er ontstond dan ook min of meer een industrie die zich ging bezig houden met het winnen van zout. In ons land vond de zoutwinning vooral plaats in Zeeland, vooral ook daar de visserij een belangrijke afnemer was.
Ook in Hoorn hield men zich aan het einde van de 16e eeuw bezig met het raffineren van zout. Bij de archeologische opgravingen bij de Karperkuil in 2000/2001 werden sporen gevonden die er op wezen dat hier een zoutziederij moet hebben gestaan. Henk van Woesik beschrijft het gebeuren in een uitvoerig artikel.

Al geruime tijd worden er werkzaamheden uitgevoerd aan het dijktracé tussen Hoorn en Enkhuizen. Dit met als doel het versterken van de dijk met het oog op het stijgen van de zeespiegel. Deze werkzaamheden gaven archeologen de kans onderzoek te doen aan de Schellinkhouterdijk nabij Hoorn en gaven gelegenheid de Westfriese Omringdijk te bestuderen. Deze Westfriese Omringdijk werd in de loop der eeuwen continu verstevigd, verhoogd en versterkt. Doel van het onderzoek was de constructies die daarmee samenhangen in kaart te brengen. Christiaan Schrickx werkte als archeoloog mee aan het onderzoek en beschrijft zijn bevindingen in een uitvoerig artikel.

Gedurende zijn leven had de bekende Horinees Giel van der Zel één grote passie: foto's en ansichtkaarten van Hoorn verzamelen. Bij zijn overlijden lied hij een zeer omvangrijke collectie achter. Inmiddels heeft de Vereniging Oud Hoorn deze schitterende collectie weten te verwerven. De dames Uiterwijk, Veerman en De Rooy hebben uit deze collectie een keuze gemaakt voor het samenstellen van een expositie.
Op dit moment is deze expositie te bewonderen in de tentoonstellingsruimte van onze vereniging. Trudy de Rooy-Fikke schetst in een artikel hoe Giel van der Zel te werk ging bij het samenstellen van zijn verzameling.

Werkgroep Begraafplaats Keern Hoorn
Tentoonstelling "Kerk in Zicht"
En wat gebeurt op op www.oudhoorn.nl?
Verslag van de najaarsledenvergadering
Gevelstenen terug in het stadsbeeld
Inhoudsopgave 2008

Van de bestuurstafel
Stadsbeeld, restauraties, wijzigingen, verval
Hoe Hoorn veranderde
Het documentatiecentrum van Oud Hoorn