Hoornse Gevelstenen en andere Huistekens

Gevelstenen in de binnenstad

Veemarkt 49

In de gevel van dit pand op de kop van de Veemarkt en het Kleine Noord bevindt zich een afbeelding van een roskam en twee gewone kammen voor de verzorging van de paardenvacht binnen een ovaalvormige ring met erboven de naam “De roskam” en eronder het jaartal 1608. Een keur uit 1770 vermeldt de naam “De vergulde roskam”. Het ensemble herinnert aan de vroegere bestemming van dit gebouw als herberg met paardenstalling.

Mogelijk kan een relatie gelegd worden tussen de naam “De roskam” en de oude naam van de kop Veemarkt/Kleine Noord, die naar zijn functie Paardenmarkt heette. Omstreeks 1800 is de naam van het etablissement gewijzigd in het meer eigentijdse “Café Centraal”. Thans is hier een Chinees restaurant gevestigd. Aan de overkant van het Kleine Noord was op de hoek uitspanning en logement “Het Wapen van West-Friesland” te vinden.

Het is niet toevallig dat zich op dit punt bij de (gesloopte) Noorderpoort twee herbergen bevonden. In de tijd van paard en wagen was het heel gewoon, dat op invalswegen van steden – vooral net binnen de stadspoorten – en dorpen onderdak en verzorging aan reizigers en hun paarden werd geboden. Te denken valt aan logement “'t Onvolmaakte Schip” nabij de (gesloopte) Westerpoort, waarbij zich tevens de aankomst- en vertrekplaats van de trekschuit richting Amsterdam/Alkmaar bevond, aan hotel “De Doelen” in de Achterstraat in de buurt van de eveneens gesloopte Koepoort en aan de (vroegere) logementen aan het Kleine Oost en het oostelijk deel van het Grote Oost, nabij zowel de huidige als de vroegere Oosterpoort.