… der Verpondinghe aangaande den toestand der stad in 1518” wel een minder gunstigen
indruk. Het stuk deelt mee, dat het aantal haardsteden niet is „gemeerdert”. de huizen
zijn meest alle houten huizen „mit rieden dacken”. In de rekeningen wordt echter herhaaldelijk
melding gemaakt van metselen, steen, kalk, pannen, „bentemerstein”, „stienhouwer,
opperman”, „leydack op dat sijshuys, loet aant sijshuys”. 1 En in 1514 stond
Maximiliaan aan Hoorn toe „te keuren, dat bij bouwen of verbouwen van huizen, de muren van steen
en de daken hard moesten zijn”. 2 In 1518 zullen er dus wel een niet onaanzienlijk
getal huizen geweest zijn van steen en met pannen gedekt.
Het aantal armen bedroeg 1800, waarvan 1200, die alleen leefden van aalmoezen van huiszitten- en
kerkenarmvoogden. „Het zijn meest Gelderschen, Stichtsen en Vriesen ende andere vreemden, dair
van die stede gheen proffijt dan achterdeel heeft en zullen veel van dien bij den somer vertrecken
ende in den wynter wedercomen”. Door den oorlog met „Ghelre ende Vrieslant”, beteekende
de nering weinig en kan men „Deventer, Vrieslant, Groeningen en Eemdelant, dair men ghewoenlijck
is geweest onse lakenen in te voeren, niet frequenteren”. Verder gewaagt het stuk van de schade
door de Lübeckers geleden en constateert dat meest alle poorters zonder nering en winst zijn
geweest in de oorlogsperiode. Het onderhoud en de reparatie van de bolwerken langs de zee, 200 roeden
lang, en van de staketsels en het andere paalwerk, benevens de arbeidsloonen en het bouwen van de muren
en torens deden de uitgaven boven de inkomsten stijgen.
Ook hier uit de magistraat een klacht, over de tolbetaling aan de Goudsche sluis bij Alphen, waardoor
minder schippers en kooplieden Hoorn tot woonplaats verkiezen, als bij afschaffing van dien tol het
geval zou zijn. 3
brengen bede na een schatting van het totale vermogen van een dorp of een stad,. geeft het volgende beeld:
1496 | 1515 | 1518 | ||||
Alkmaar | 994 | pd. | 1150 | pd. | 1145 | pd. |
Hoorn | 862 | „ | 1163 | „ | 1165 | „ |
Enkhuizen | 650 | „ | 620 | „ | 695 | „ |
Amsterdam | 4544 | „ | 5044 | „ | 4810 | „ |
De zetting van 1515, gebaseerd op de Informacie, had tot zooveel klachten aanleiding gegeven, dat
ze vervangen werd door die van 1518. Hieruit blijkt wel de gunstige opinie van het landsbestuur.
(Informacie, achteraan).
1 Rek. 1497, 1502, 1511, 1517.
2 Inv. G. A.: regest. No. 1368.
3 Ook de koopman te Brugge bracht zijn bezwaren daartegen te berde op de dagvaart te Antwerpen.
(Hanze-Recesse. p. 77, 530, deel VI, No. 700.