Hoorn in de Middeleeuwen

Vierde hoofdstuk: Verval (± 1477 - ± 1494)

Pagina 101

… een lomp koopvaardijschip, benevens een bostelschip, dat afval van de brouwerij vervoerde. ¹

Vrij talrijk zijn de opgaven van de waarde van „comenscip”, ten bedrage van 480 Rijnsche guldens + 1200 g. (Beiersche), ² wat voor een koopstad natuurlijk een onbeduidend bedrag is. Aan bedrijfskapitaal („coepstat”) werd nog 790 Rijnsche guldens besomd; aan sceepscusten ³ 50 g. (Beiersche) en aan tzeewaert ⁴ 44 Rijnsche guldens vermeld.

Een enkele maal herinnert het noemen van rogge, in het geheel 80 last, aan den Oostzeehandel.

Wat de nijverheid betreft, daarvan getuigen de poortersopgaven door de volgende gegevens:
1 lijnbaan, 20 ramen (voor de lakennering), 7 weeftouwen, 4 oliemolens, 3 molens, 2 webben, 1 linnenweeftouw, 100 gulden „an huyden”, 50 gulden „an leer”, 100 gulden „an pot en eerd”, 100 gulden „an tonnen”, 1 ververij, 2 parssen en voor de lakenbereiding 3 commen, ⁵ en 1 wolketel. Van de productie werden genoemd: 1 paar „lakenen”, voor 130 g. (Beiersche) en 500 Rijnsche guldens aan laken, voor 800 g. aan wol en laken, voor 35 g. aan linnenlaken.

Dat de lakenindustrie nog wel iets beteekende in deze periode blijkt uit een uitspraak van het Hof van Holland in een geschil tusschen het gerecht van Hoorn en de vollers aldaar in 1490. Het Hof stelde vast dat de vollers een jaar lang voor elk half laken, dat zij maakten, 8½ stuiver zouden ontvangen en verbood hen „uytganck of monopolie” (werkstaking of oproerige vergaderingen) op verbeurte van lijf en goed. ⁶

De achteruitgang van handel en nijverheid en de zware heffingen hebben het bedrijfskapitaal in Hoorn zoodanig verminderd, dat hier vermoedelijk dezelfde toestand is ingetreden als in Alkmaar een aantal jaren later, n.l. dat het niet meer de winkel- en marktplaats was, waar de omliggende dorpen zich van het noodige voorzagen. Waarschijnlijk hebben „de lantdorpen wat …