Hoorn in de Middeleeuwen

Tweede hoofdstuk: Groei (± 1400 - ± 1460)

Pagina 47

In 1461 traden ze in de orde van de Kruisbroeders. ¹ De bezittingen en inkomsten van het Regulierenklooster in 1388 te Blokker gesticht en in de 16e eeuw een der rijkste Nederlandsche kloosters, werden in 1475 aan den hertog van Bourgondië geschonken en burgemeester en schepenen werden met de administratie er van belast. ²

Het klooster van de heilige Cecilia verrichtte aan het einde van de 15e eeuw allerlei financieele operaties, zij het dan op bescheiden schaal. Het kocht en verkocht lijfrenten, verbond zich om vier jaar lang een rente van zes gulden te betalen in ruil voor afstand van een erfenis. ³ Door aankoop van land en tal van giften werden de bezittingen van dit en andere kloosters uitgebreid. ⁴ Het leek de stadsregeering daarom grievend onbillijk, dat de geestelijkheid van betaling van belasting was vrijgesteld. Zij verzocht den hertog haar te laten bijdragen in de onkosten van het stadsbeheer en den aanslag te baseeren op de waarde der landerijen, die ze in West-Friesland bezat (1476).

Maar de priesters weigerden van hun privilege afstand te doen, de hertog nam het voor hen op en verbood ze lastig te vallen. ⁵

Reeds eerder had Philips de Goede gepoogd het vergrooten van de economische macht der geestelijkheid te bestrijden. In 1446 vaardigde hij een placcaat uit, waarbij het aannemen van erfenissen boven een bepaald bedrag en het meerbezit boven het noodzakelijk levensonderhoud streng verboden werden. Tevens legde hij het uitoefenen van nering door kloosterlingen eenigszins aan banden.

In 1463 zegt hij, dat de kloosterlingen doen: „wairlycke ambachten ende tot hemwaerts nemen winninghe, die sculdich wair te hebben seculiere personen, dair sij ons arme gemeente ende ondersaten, die ons dagelycks dienen in onse bede, excysen, wacken ende andere saecken, mede verkorten in neeringhe ende ambacht”. ⁶

Tijdens de plannen voor den kruistocht tegen de Turken sprak Philips er met de geestelijkheid over om haar een aandeel in de belasting te laten betalen, doch er kwam niets van evenmin als van den Turkentocht. In 1474 liet Karel de Stoute alle geestelijke goederen in Holland in de laatste jaren verkregen, opschrijven …