Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Hoorn in de Middeleeuwen

Tweede hoofdstuk: Groei (± 1400 - ± 1460)

Pagina 38

Ter bevordering van die welvaart had de hertog in 1446 een derde markt ingesteld, op St. Laurensdag (10 Augustus) daar de beide andere op een tijdstip werden gehouden, waarop ze concurrentie ondervonden van naburige markten. 1

Een groot aantal marktverordeningen regelde den koop en verkoop. Ze waren meerendeels gemaakt om den handel der ingezetenen te begunstigen. Vrijdag en Zaterdag kon niemand buiten de stad iets koop en of verkoopen, waardoor iedereen verplicht werd de markt te bezoeken. 2

Bij den handel in geslacht vee had een ingezetene den voorrang boven een vreemdeling. 3 Alle, binnen de vrijheid gevangen visch, mocht nergens elders verkocht worden. 4 Niemand mocht visch verkoopen, tenzij het zijn eigen visch was. 5

In 1452 bracht Philips een verandering in de samenstelling der stadsregeering door Hoorn toe te staan jaarlijks naast de drie zittende een vierde burgemeester uit de drie aftredenden te kiezen (de oude burgemeester), 6 die met zijn ervaring de nieuw-gekozenen ter zijde kon staan.

De financiele maatregelen, die de stadsregeering verplicht was te nemen, hadden de bovengenoemde beroering verwekt. Waren de ontevredenen varensgezellen, die tijdelijk werkeloos rondliepen of werden onruststokers heimelijk gestijfd door koopliedenbevrachters en schippers, wier invloed op de regeering nog weinig beteekende, hoewel Philips had voorgeschreven, dat de partijen in het bestuur in gelijk aantal zouden vertegenwoordigd zijn. 7

Het bovengenoemde pondtolregister van Kampen bevat weinig of geen namen van personen, die in het kohier van 1436 of de schotboeken van de eerste helft der 15e eeuw tot de hoogstaangeslagenen, tot den „rijkdom der stede”, behoord hebben en die dus zitting hadden in regeerings-colleges. Voor Amsterdam blijkt er uit, dat daar al verscheidene kooplieden regeeringsfuncties vervulden.

Toch kan men uit een gewijzigde belastingheffing in dezen …

1 Handvest. 1446. De beide anderen werden gehouden op Palm- en Pinksteravond.
2 Keurboek 1429-46; art. 116.
3 Keurboek 1451-71; art. 148.
4 Pols II, p. 53 (art. 142a).
5 Pols II, p. 53 (art. 144).
6 Velius-Centen, p. 72; Inv. G. A.: regest, No. 537.
7 Blok, Holl. stad in 't Bourg.-Oost. tijdperk. p. 108. Nog in 1444 waren er in Hoorn schepenen afgezet, daar ze niet benoemd waren van beide partijen „geliken bij minen gen. heere geordineert was.”
8 H. J. Smit, Opkomst, p. 307.