Meer dan een eeuw actief voor Hoorns erfgoed

Hoorn in de Middeleeuwen

Tweede hoofdstuk: Groei (± 1400 - ± 1460)

Pagina 18

… massa's goederen (koren, hout, teer, pek, was, vlas, talk, asch) uit het Oosten westwaarts te vervoeren. 1 Bovendien verkreeg het Ordegebied door behulp van de Hollandsche vrachtvaart, hetzij uit de Nederlanden, hetzij uit Frankrijk, het noodige zout. 2

In het begin van de 15e eeuw en misschien reeds eerder 3 waren de Hollanders en Zeeuwen, weder in concurrentie met de Hanzeaten, n.l. ook westwaarts gevaren naar de Fransche kust, waar de baai van Bourgneuf „für den Westen Frankreichs bedeutete das was die schonenschen Markte für die nordische Gegenden waren: ein Stapel- und Umsatzplatz”.4

Op deze kust traden ze nu eens eendrachtig met, dan weder vijandig tegen de Hanzeaten op en brachten als belangrijkste waren: „baiesches kanevas, eine art Segeltuch, kirsen, ein grobes wollenes zeug, Poitouwein und das grobkörnige Baiensal”z, 5 door de Sont naar Pruisen en Lijfland. De Spaansche kooplieden, gesteund door een oorlogsmarine, trachtten in 1419 de Hanze uit de Westvaart te verdrijven en namen bij La Rochelle een gansche Hansisch-Nederlandsche vloot weg. Het gevolg was een kaperoorlog tot 1443, toen de Hanze den handel der Spanjaarden op La Rochelle erkende, en omgekeerd Lissabon eindpunt van het handelsverkeer der Hanze werd. 6 Na 1425 voeren geheele vloten van Zeeuwen en Hollanders westwaarts. In 1427 bezocht een vloot van acht Noordhollandsche schepen, vier uit Hoorn en vier uit Amsterdam, in gezelschap van eenige Hansische de Baai van Bourgneuf. Het Baaizout werd voor het zouten van haring gebruikt. Enkhuizen bezigde met Hoorn samen voor het transport er van wel 70 schepen. 7 In 1443 stonden Engelschen en Oosterlingen verwonderd over „eyne mechtige vlote uth Holland en Zeeland, und uth Vrieszland, 8 die het anker had geworpen in de Baai.

1 Zie b.v. het huren van een Amsterdamsch schip van Elbing naar Vlaanderen ± 1360. (H. U. B., IV, No. 409; Inv. G. A.: regest, No. 619).
2 H. J. Smit, Opkomst, p. 233.
3 E. Daenell, Blütezeit I, p. 270: „Seitdem aber Calais 1363 von der Englischen Regierung zum Stapel der Wollausfuhr ihres Landes erhoben war, machte das zunehmende Bedürfnis der holländischen Tuchmanufaktur nach der Englischen Wolle den Verkehr der Holländern nach Calais zur wichtigsten Seite der holländisch-englischen kommerziellen Beziehungen.”
4 A. Agats, Der hansische Baienhandel. p. 19.
5 A. Agats, Der hansische Baienhandel, p. 16.
6 Walther Vogel, p. 13.
7 G. Brandt, Historie van Enkhuizen.
8 Z. W. Sneller, De ontwikkeling van den handel tusschen Noord-Nederland en Frankrijk tot het midden der 15e eeuw. Bijdragen Vad. Geschiedenis en Oudheidkunde: 5e reeks, deel IX, p. 25.