Hoorn in de Middeleeuwen
Tweede hoofdstuk: Groei (± 1400 - ± 1460)
Pagina 17
… Klipphäfen 1 direct met den Duitschen adel en met de boeren in relatie te
komen om van hen graan te koopen, wat vaak gelukte. Vooral te Amsterdam, Hoorn en Enkhuizen werd veel
graan aangevoerd. 2 Tevens verscheepten ze in steeds grootere ladingen het Hollandsche
laken naar deze streken, waardoor de handel van de Hanze in de Vlaamsche soorten ernstig werd
bedreigd. 3 Tegen dit gevaar nam de Hanzedag van 1417 krachtige maatregelen, later door
die van 1434 nog verscherpt. Onder drang van Lübeck besloot ze tot verbod „der holländischen
Tuche im hansischen Handel wegen der minderwertigkeit der verwendeten Wolle 4 und Schlieszung
Livlands gegen den Besuch holländischer Kaufleute und gegen der holländischen Schiffahrt.
Auch der ungewöhnliche Kornhandel im hansischen Gebiete wurde den Holländern
untersagt”. 5
De Duitsche koopman te Brugge verzuchtte: „Vortmer so vornemet de copman, dat enyge buten der
henze unde sunderlinge Hollanders, Zelanders ende borgers van Campen dagelijx Lijfland myt groten
kopenschop versoken unde ok ever kindere unde neven dar door de sprake leren”. 6
Niet alle leden der Hanze, met name de Pruisische en Lijflandsche keurden deze verkeersbelemmering der
Hollanders goed. Ze stelden grooten prijs op een vriendschappelijk verkeer met de Hollanders, daar
dezen door gebrek aan de noodige scheepsruimte welkom waren als vrachtvaarders, om de steeds toenemende
…
2 W. S. Unger, De Hollandsche graanhandel, Economist 1916, p. 360. Uit de meer genoemde Hans. Geschichtsblätter, Jahrgang 1913, blijkt in een artikel van R. Häpke. Friesen und Sachsen im Ostseeverkehr der 13 Jahrhundert, dat al in die eeuw tengevolge van hongersnood, b.v. in 1272, graan uit de Oostzee naar deze gewesten werd verscheept. De regelmatige korenvaart is zeker uit zulke sporadische tochten ontstaan. De Friesche schippers namen niet alleen koren in, maar wendden den steven ook naar Gotland. (blz. 182). Zoodra machtige Vlaamsche en zelfs Dordtsche kooplieden de Friezen als schippers bezigden, werd deze vaart voor de Hanzeaten gevaarlijk (p. 183). Vandaar dat Lübeck gebruik maakte van den aanslag van Floris V op de onafhankelijkheid der West-Friezen om dezen den handel op Gotland te verbieden.
2 H. J. Smit, Opkomst, p. 207.
4 Het Hoornsche laken stond in kwaliteit beneden dat van Amsterdam, Leiden of Schiedam. Voor het eerste betaalde men in de Kamper tol. 1 vl. gr., voor de betere soorten 2 vl. gr. (H. J. Smit, Kamper Tolregister, 1438-1441; Econ. Hist. Jaarboek V. p. 209).
5 E. Daenell, Blütezeit I, p. 278, 279: II. p. 416. H. J. Smit. Opkomst, p. 207; Walther Vogel, p. 16; Holland und die Hanse (Hansische Geschichtsblätter, 1901, p. 3).
6 Poelman, Bronnen I, No. 939.
