Eerste helft twintigste eeuw
Een andere architect uit de tijd rond 1900 die zijn sporen in Hoorn heeft achtergelaten, was J. van
Reijendam (1868-1959). Hij was van 1900-1905 gemeentearchitect te Hoorn en heeft in die korte tijd een
flink aantal panden in Jugendstil en Chaletstijl ontworpen. In het fraaie boek van Wigard (2002) over
het werk van v. Reijendam lezen we, dat hij zeker 54 panden heeft gebouwd en verbouwd in Hoorn. Een deel
ervan is inmiddels gesloopt of onherkenbaar verbouwd, maar de meeste staan er nog. Zij vormen een speelse
noot in de Hoornse binnenstad. Ze zijn kleurrijk en vaak versierd met een houten balkonnetje, een afdakje
en grote dakoverstekken, wat ze de aanblik van een chalet geven. Ze passen in de romantische tijdgeest
van de negentiende eeuw. De chaletstijl kan worden omschreven als een stijl die aan de zwitserse chaletbouw
herinnert door de toepassing van overstekende kappen met veel houtsnijwerk en vaak houten veranda's en
vakwerk. Het huizenblok Oude Doelenkade 27-37 van v. Reijendam is in 2001 op de Rijksmonumentenlijst
geplaatst. De onderpui van de apotheek "De groote gaper" aan het Kleine Noord 25 is in 1980 overgebracht
naar de buitenafdeling van het Zuiderzeemuseum in Enkhuizen. Bij sommige huizen is er sprake van een
combinatie van elementen van verschillende stijlen: neorenaissance, neogotiek, chaletstijl en Jugendstil.
Men spreekt dan ook wel van schilderachtig eclecticisme.
Nog twee Hoornse architecten uit de periode 1900-1950 moeten worden genoemd : H.J. Cramer (geb. 1886 te
Hoorn) en S.W. Langius (geb. 1898). Van Cramer zijn een honderdtal bouwwerken in Hoorn bekend, o.a. de
Winstonbioscoop (in 2000 door brand verwoest), warenhuis Blokker (hoek Veemarkt) en herenmodezaak Brüggeman
(hoek Kruisstraat-Nieuwsteeg). Langius heeft onder veel meer de Mariaschool aan de Eikstraat en het oude
Sint Jans Ziekenhuis aan de Koepoortsweg gebouwd. Zij werkten in de stijlen van hun tijd, evenals trouwens
Bleijs en van Reijendam (van Neorenaissance en Eclecticisme tot Amsterdamse School en Art Deco). Hoorn
heeft geen vernieuwende architecten gekend of voortgebracht van het kaliber van b.v. de Purmerender J.J.P.
Oud (1890-1963).
De strakke en sobere moderne stijlen uit de twintigste eeuw (Rationalisme, Functionalisme, Nieuwe Bouwen,
Nieuwe Zakelijkheid, De Stijl) zijn in de periode tot 1940 grotendeels aan Hoorn voorbij gegaan. Een
uitzondering is het grote pand door Jacot (1910) op de hoek Gouw-Nieuwsteeg (zie foto). Enkele voorbeelden
van de Amsterdamse School en de Art Deco komen voor.
Ged. Turfhaven 5-7
1901, CS
Ged. Turfhaven 9-11
1902, CS
Grote Havensteeg 20
1902, JS
Gouw
JS
Na 1900 begint, buiten de stadswallen, de sociale woningbouw, het eerst in het Venenlaankwartier.
